به نام خداوند رحمتگر مهربان

[خضر] گفت مگر نگفتمت كه تو همپاى من صبر نتوانى كرد؟ (۷۵)

گفت اگر بعد از اين از تو درباره چيزى پرس و جو كردم با من همراهى مكن، كه ديگر [در تركم‏] معذور خواهى بود (۷۶)

باز رهسپار شدند تا آنكه به اهل شهرى رسيدند و از مردمش خوراكى خواستند، آنان از مهمان كردنشان، ابا كردند، سپس ديوارى را ديدند كه مى‏خواست فرو ريزد [خضر] آن را برپا داشت [موسى‏] گفت اگر مى‏خواستى براى اين كار از آنان مزدى مى‏گرفتى‏ (۷۷)

[خضر] گفت اينجا ديگر [هنگام‏] جدايى من و توست، هم‏اكنون تو را از معناى آنچه بر آن صبر نتوانستى كرد، آگاه مى‏سازم‏ (۷۸)

اما كشتى متعلق به بينوايانى بود كه خود [يا براى آنان‏] در دريا كار مى‏كردند، پس خواستم آن را عيب‏ناك كنم، و پادشاهى در پيشاروى آنان بود كه هر كشتى [سالمى‏] را به زور مى‏گرفت‏ (۷۹)

و اما آن جوان، پدر و مادرش مؤمن بودند و ما بيمناك شديم كه مبادا كفر و طغيانى بر آنان تحميل كند (۸۰)

و خواستيم كه پروردگارشان به جاى او براى ايشان فرزندى پاكنهادتر و مهربان‏تر جانشين گرداند (۸۱)

و اما ديوار متعلق به دو جوان يتيم در آن شهر بود و زير آن گنجى از آن ايشان بود و پدرشان مردى صالح بود، و پروردگارت خواست كه آنان به كمال بلوغشان برسند و آنگاه گنجشان را [از آنجا] بيرون آوردند، كه رحمتى از پروردگارت [در حق آنان‏] بود، و من آن كار را از پيش خود نكردم، اين معناى چيزى است كه نتوانستى بر آن صبر كنى‏ (۸۲)

و از تو درباره ذوالقرنين مى‏پرسند، بگو هم‏اكنون يادى از او براى شما مى‏خوانم‏ (۸۳)

ما به او در روى زمين تمكن داده بوديم و سررشته هر كارى را به او بخشيده بوديم‏ (۸۴)

و او سررشته [كار خود] را دنبال گرفت‏ (۸۵)

تا آنكه به سرزمين مغرب [خورشيد] رسيد و چنين يافت كه در چشمه‏اى گل‏آلود [و گرم‏] غروب مى‏كند و در نزديكى آن قومى را يافت گفتيم اى ذوالقرنين [اختيار با توست‏] يا آنان را عذاب مى‏كنى، يا با آنان نيكى مى‏كنى‏ (۸۶)

گفت هركس شرك ورزد، زودا كه عذابش كنيم، سپس به سوى پروردگارش باز برده مى‏شود، و او به عذابى سخت معذبش مى‏دارد (۸۷)

و اما هركس ايمان آورد و نيكوكارى كند، او را پاداش نيكو باشد و كار را بر او آسان مى‏گيريم‏ (۸۸)

آنگاه سررشته [كار خود] را دنبال گرفت‏ (۸۹)

تا آنكه به سرزمين مشرق [خورشيد] رسيد و آن را چنين يافت كه بر مردمانى كه در برابر [تابش‏] آن پوششى برايشان نگذاشته بوديم، مى‏تافت‏ (۹۰)

بدين‏سان از كار و بار او آگاهى داشتيم‏ (۹۱)

آنگاه سررشته [كار خود] را دنبال گرفت‏ (۹۲)

تا به فاصله ميان دو كوه سدآسا رسيد و در پيش آن مردمانى را يافت كه زبانى نمى‏فهميدند (۹۳)

گفتند اى ذوالقرنين قوم ياجوج و ماجوج در اين سرزمين فتنه و فساد برپا مى‏كنند، آيا [مى‏خواهى‏] خراجى به تو بپردازيم كه بين ما و آنان سدى بسازى؟ (۹۴)

گفت تمكنى كه پروردگارم به من داده است بهتر [از خراج شما] است، ولى مرا به نيرو[ى انسانى‏] يارى دهيد كه بين شما و ايشان حايلى بسازم‏ (۹۵)

[آنگاه كه شالوده را ريختند گفت] برايم پاره‏هاى آهن بياوريد [و برهم بينباريد] تا آنكه بين دو كوه را انباشت و همسطح ساخت گفت [در كوره‏هاى آتش‏] بدميد [و دميدند] تا آنكه آن [آهن‏] را [گداخته و] آتش گونه ساخت گفت اينك برايم روى گداخته بياوريد تا بر آن بريزم‏ (۹۶)

[سد سكندرى ساخته شد و ياجوج و ماجوج‏] نتوانستند بر آن دست يابند و نتوانستند در آن رخنه كنند (۹۷)

گفت اين رحمتى از سوى پروردگار من است چون وعده پروردگارم [قيامت‏] فرارسد، آن را پخش و پريشان كند و وعده پروردگار من حق است‏ (۹۸)

و آن روز آنان را رها كنيم كه در هم و برهم شوند، [و آنگاه‏] در صور دميده شود و آنان را چنانكه بايد گرد آوريم‏ (۹۹)

و در آن روز جهنم را بر كافران چنانكه بايد و شايد بنمايانيم‏ (۱۰۰)

همان كسانى كه ديدگانشان در پرده [غفلت‏] از آيات من بود، و نمى‏توانستند [حق را] بشنوند (۱۰۱)

آيا كافران پنداشته‏اند كه بندگان مرا [به ناحق‏] به جاى من به دوستى بگيرند، [بايد بدانند كه‏] ما جهنم را چون منزلگاهى براى كافران آماده كرده‏ايم‏ (۱۰۲)

بگو آيا از زيانكارترين انسانها آگاهتان كنيم؟ (۱۰۳)

كسانى‏[اند] كه كوشش آنان در راه زندگانى دنيا، نقش بر آب شده است و ايشان چنين مى‏انگارند كه نيكو كردارند (۱۰۴)

اينان كسانى هستند كه آيات پروردگارشان و لقاى او را انكار كرده‏اند، و اعمالشان تباه شده، لذا روز قيامت وزنى براى آنان قائل نيستيم‏ (۱۰۵)

اين چنين است كه به خاطر كفرى كه ورزيده‏اند و آيات و پيامبران مرا به ريشخند گرفته‏اند، جزاى آنان جهنم است‏ (۱۰۶)

بى‏گمان منزلگاه كسانى كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، باغهاى فردوس است‏ (۱۰۷)

كه جاودانه در آنند [و] از آنجا گرايش به هيچ جا ندارند (۱۰۸)

بگو اگر دريا براى [نوشتن‏] كلمات پروردگارم مركب باشد، بى‏شك آن دريا، پيش از به پايان رسيدن كلمات پروردگارم، به پايان مى‏رسد، ولو آنكه مددى همانند آن به ميان آوريم‏ (۱۰۹)

بگو من بشرى همانند شما هستم، با اين تفاوت كه به من وحى مى‏شود كه خداى شما خداى يگانه است، حال هر آن كس كه اميد در لقاى پروردگارش بسته است، كار نيكو پيشه كند و در پرستش پروردگارش كسى را شريك نياورد (۱۱۰)

به نام خداوند رحمتگر مهربان

كهيعص‏ (۱)

[كاف ها يا عين صاد] اين بيان رحمت پروردگارت در حق بنده‏اش زكرياست‏ (۲)

چنين بود كه به ندايى خاموش پروردگارش را به دعا خواند (۳)

گفت پروردگارا استخوانم سستى گرفته و برف پيرى بر سرم نشسته است، و پروردگارا هرگز در دعاى تو سخت دل نبوده‏ام‏ (۴)

و من پس از خويش از وارثان بيمناكم، و همسرم نازا است، پس از پيشگاه خود به من وارثى عطا فرما (۵)

تا هم وارث من باشد و هم وارث آل يعقوب، و پروردگارا او را مقبول بگردان‏ (۶)

[فرمود] اى زكريا ما تو را به پسرى كه نامش يحيى است و تاكنون همنامى برايش قرار نداده‏ايم، مژده مى‏دهيم‏ (۷)

گفت پروردگارا چگونه مرا پسرى باشد، حال آنكه همسرم نازا است و خود نيز از پيرى به فرتوتى و فرسودگى رسيده‏ام‏ (۸)

[فرشته‏] گفت اين چنين است، پروردگارت فرموده است آن كار بر من آسان است، و خودت را پيشتر آفريده‏ام و چيزى نبودى‏ (۹)

گفت پروردگارا براى من نشانه‏اى قرار بده فرمود نشانه تو اين است كه سه شب [و روز] در عين سلامت، با مردم نتوانى سخن گفت‏ (۱۰)

[زكريا] از محراب به نزد قومش بيرون آمد، و به آنان اشاره كرد كه بامدادان و شامگاهان [او را] نيايش كنيد (۱۱)

[گفتيم‏] اى يحيى كتاب آسمانى را به جد و جهد بگير، و به او در عهد صباوت نبوت بخشيديم‏ (۱۲)

و از سوى خويش بر او رحمت آورديم و پاكيزه‏اش داشتيم و او پرهيزگار بود (۱۳)

و در حق پدر و مادرش نيكوكار بود و زورگوى سركش نبود (۱۴)

و بر او در روزى كه زاد، و روزى كه در مى‏گذرد و روزى كه زنده برانگيخته مى‏شود، درود باد (۱۵)

و در كتاب از مريم ياد كن آنگاه كه از خاندان خويش، در گوشه‏اى شرقى، كناره گرفت‏ (۱۶)

و از آنان پنهان شد، آنگاه روح خويش [جبرئيل‏] را به سوى او فرستاديم كه به صورت انسانى معتدل به ديده او درآمد (۱۷)

[مريم‏] گفت من از تو اگر پرهيزگار باشى به خداى رحمان پناه مى‏برم‏ (۱۸)

گفت من فقط فرستاده پروردگارت هستم، تا به تو پسرى پاكيزه ببخشم‏ (۱۹)

[مريم‏] گفت چگونه مرا پسرى باشد، و حال آنكه هيچ بشرى به من دست نزده است و من پليدكار نبوده‏ام‏ (۲۰)

گفت همين است، پروردگارت فرموده است آن كار بر من آسان است، تا او را پديده شگرفى براى مردم قرار دهيم و رحمتى از ماست و كارى انجام يافتنى است‏ (۲۱)

سپس [مريم‏] به او باردار شد و با او در جايى دوردست كناره گرفت‏ (۲۲)

آنگاه درد زايمان او را به پناه تنه درخت خرمايى كشانيد گفت اى كاش پيش از اين مرده بودم و از ياد رفته بودم و فراموش شده بودم‏ (۲۳)

از فرودست او ندا در داد كه اندوهگين مباش، پروردگارت از فرودست تو جويبارى روان كرده است‏ (۲۴)

و تنه درخت خرما را به سوى خود تكان بده تا بر تو رطب تازه چيده فرو ريزد (۲۵)

پس بخور و بياشام و ديده روشن دار، آنگاه اگر انسانى را ديدى بگو براى خداوند رحمان روزه‏[ى سكوت‏] گرفته‏ام و هرگز امروز با هيچ انسانى سخن نمى‏گويم‏ (۲۶)

سپس او [عيسى‏] را برداشت و به نزد قومش آورد گفتند اى مريم كار شگرفى پيش آوردى‏ (۲۷)

اى خواهر هارون نه پدرت مردى نابكار، و نه مادرت پليدكار بود (۲۸)

آنگاه [مريم‏] به او [نوزاد] اشاره كرد گفتند چگونه با كودكى كه در گهواره است، سخن بگوييم‏ (۲۹)

[نوزاد به سخن درآمده و] گفت من بنده خداوندم كه به من كتاب آسمانى داده است و مرا پيامبر گردانيده است‏ (۳۰)

و مرا، هر جا كه باشم، مبارك گردانيده و مرا مادام كه زنده باشم به نماز و زكات سفارش فرموده است‏ (۳۱)

و نيز مرا در حق مادرم نيكوكار گردانده و مرا زورگوى سخت دل نگردانده است‏ (۳۲)

و بر من در روزى كه زادم و در روزى كه درگذرم و روزى كه زنده برانگيخته شوم درود باد (۳۳)

[آرى‏] اين است عيسى بن مريم، اين سخن راست و درستى است كه آنان در آن شك و شبهه دارند (۳۴)

سزاوار نيست كه خداوند فرزندى برگيرد، او منزه است، آنگاه كه كارى را مقرر فرمايد فقط به آن مى‏گويد، موجود شو، و بى‏درنگ موجود مى‏شود (۳۵)

و خداوند پروردگار من و پروردگار شماست پس او را بپرستيد كه اين راه راست است‏ (۳۶)

ولى گروه منكران در ميان خود اختلاف‏ورزيدند، پس واى بر كافران از حضور در روزى سترگ‏ (۳۷)

روزى كه نزد ما آيند چقدر شنوا و چقدر بينا هستند، ولى امروز ستمگران در گمراهى آشكارند (۳۸)

و آنان را از روز حسرت بترسان، كه امر [الهى‏] تحقق يابد و آنان غافلند و ايمان نياورند (۳۹)

ما زمين را با هر كه روى آن است، ميراث مى‏بريم و به سوى ما بازگردانده شوند (۴۰)

و در كتاب آسمانى از ابراهيم ياد كن كه صديقى پيامبر بود (۴۱)

آنگاه كه به پدرش گفت پدرجان چرا چيزى را مى‏پرستى كه نمى‏بيند و نمى‏شنود و به حال تو سودى ندارد (۴۲)

پدرجان از علم [وحى‏] چيزى به من رسيده است كه به تو نرسيده است، پس از من پيروى كن كه تو را به راهى راست رهنمايى كنم‏ (۴۳)

پدرجان شيطان را مپرست، كه شيطان در برابر خداوند رحمان سركش است‏ (۴۴)

پدرجان مى‏ترسم كه عذابى از سوى خداوند رحمان به تو برسد و دوستدار شيطان شوى‏ (۴۵)

گفت اى ابراهيم آيا از خدايان من روى بر مى‏تابى؟ اگر دست برندارى سنگسارت مى‏كنم و روزگارى دراز از من دور شو (۴۶)

[ابراهيم‏] گفت سلام بر تو، زودا كه از پروردگارم برايت آمرزش خواهم كه او به من مهربان است‏ (۴۷)

و از شما و آنچه به جاى خداوند مى‏پرستيد كناره مى‏كنم و پروردگارم را مى‏خوانم، باشد كه در دعاى پروردگارم سخت دل نباشم‏ (۴۸)

و چون از ايشان و آنچه به جاى خداوند مى‏پرستيدند، كناره گرفت، به او اسحاق و يعقوب را بخشيديم و همه را پيامبر گردانديم‏ (۴۹)

و به آنان از رحمت خويش بخشيديم و براى آنان آوازه راستين و بلند پديد آورديم‏ (۵۰)

و در كتاب آسمانى از موسى ياد كن كه او اخلاص يافته و فرستاده‏اى پيامبر بود (۵۱)

و او و او را از جانب طور ايمن ندا داديم و او را به همرازى خود نزديك گردانديم‏ (۵۲)

و از رحمت خويش برادرى چون هارون كه پيامبر [و شريك و ياور او] بود به او ارزانى داشتيم‏ (۵۳)

و در كتاب آسمانى از اسماعيل ياد كن كه درست وعده و فرستاده‏اى پيامبر بود (۵۴)

و خاندانش را به نماز و زكات امر مى‏كرد و نزد پروردگارش مقبول بود (۵۵)

و در كتاب آسمانى از ادريس ياد كن كه صديقى پيامبر بود (۵۶)

و او را بلندمرتبه گردانديم‏ (۵۷)

اينان كسانى هستند از پيامبران، از زاد و رود آدم و از كسانى كه همراه نوح در كشتى سوار كرديم و از زاد و رود ابراهيم و اسرائيل [ يعقوب‏] و از كسانى كه هدايت كرده‏ايم و بر گزيده‏ايم، كه خداوند به آنان انعام و اكرام فرموده است، كه چون آيات خداوند رحمان بر آنان خوانده، مى‏شد، گريان به سجده مى‏افتادند (۵۸)

ولى پس از آنان جانشينان ناخلفى بازماندند كه نماز را فرو گذاشتند و از شهوات پيروى كردند، و زودا كه با زيان و ذلت رو در رو شوند (۵۹)

مگر كسى كه توبه كند و ايمان آورد و كارى شايسته پيشه كند، اينانند كه وارد بهشت مى‏شوند و هيچ‏گونه ستم [و كم و كاستى‏] نمى‏بينند (۶۰)

همان جنات عدن كه خداوند رحمان به ناديده به بندگانش وعده داده است، همانا كه وعده او وفا خواهد شد (۶۱)

در آنجا هيچ‏گونه لغوى نشنوند و جز سلام نشنوند، و بامدادان و شامگاهان در آنجا رزقشان برقرار است‏ (۶۲)

اين بهشتى است كه به بندگان پرهيزگار خود ميراث مى‏دهيم‏ (۶۳)

[جبرئيل گفت‏] و ما جز به فرمان پروردگار فرود نمى‏آييم، او حاكم آينده و گذشته و حال ماست و پروردگارت فراموشكار نيست‏ (۶۴)

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه در ميان آنهاست، پس او را بپرست، و در عبادت او شكيبايى پيشه كن، آيا همنام و همانندى بر او مى‏شناسى؟ (۶۵)

و انسان [منكر] گويد آيا چون مردم به زودى زنده برانگيخته خواهم شد؟ (۶۶)

آيا [اين‏] انسان نمى‏انديشد كه ما در گذشته او را آفريده‏ايم و حال آنكه چيزى نبود (۶۷)

سوگند به پروردگارت كه آنان و شياطين را گرد مى‏آوريم سپس همه‏شان را پيرامون جهنم به زانو در افتاده حاضر مى‏گردانيم‏ (۶۸)

آنگاه از ميان آنان از هر فرقه‏اى هر كدام را كه در برابر خداى رحمان سركش‏ترند جدا مى‏سازيم‏ (۶۹)

آنگاه ما بهتر مى‏دانيم كه كدامشان سزاوارتر به درافتادن به ميان آن هستند (۷۰)

و هيچ‏كس از شما نيست مگر آنكه وارد آن خواهد شد، اين امر بر پروردگارت قضاى حتمى است‏ (۷۱)

سپس كسانى را كه پروا پيشه كرده‏اند، مى‏رهانيم و ستم‏پيشگان را در آنجا به زانو درافتاده فرو مى‏گذاريم‏ (۷۲)

و چون آيات روشنگر ما بر آنان خوانده شود، كفرپيشگان به مؤمنان گويند، بايد ديد كدام يك از دو گروه [از ما يا شما] نيكمرتبه‏تر و مجلس‏آراترست‏ (۷۳)

و چه بسيار پيش از آنان نسلهايى را كه خوش‏ساز و برگ‏تر و خوش‏نماتر بودند، نابود كرديم‏ (۷۴)

بگو هركس كه ضلالت را برگزيند، خداوند رحمان [از روى استدراج‏] به او افزونى بخشد تا آنكه آنچه به ايشان وعده داده‏اند، چه عذاب [الهى‏]، چه قيام قيامت ببينند، و زودا خواهند دانست كه چه كسى بدمرتبه‏تر و سست نيروتر است‏ (۷۵)

و خداوند بر هدايت رهيافتگان بيفزايد و كارهاى ماندگار شايسته در نزد پروردگارت خوش پاداش‏تر و خوش عاقبت‏تر است‏ (۷۶)

آيا ننگريسته‏اى كسى را كه به آيات ما كفر [و انكار]ورزيد و ادعا كرد كه به من مال و فرزند داده خواهد شد (۷۷)

آيا از غيب اطلاع داشت، يا از خداى رحمان پيمانى [خاص‏] گرفته بود؟ (۷۸)

چنين نيست، گفته‏اش را باز مى‏نويسيم و به عذاب او مى‏افزاييم‏ (۷۹)

و مدعياتش را ميراث مى‏بريم و به نزد ما يكه و تنها خواهد آمد (۸۰)

و به جاى خداوند خدايانى را به پرستش گرفتند كه مايه عزت و اعتبار آنان باشد (۸۱)

چنين نيست، زودا كه [آن خدايان‏] پرستش ايشان را انكار كنند و مخالف آنان باشند (۸۲)

آيا ندانسته‏اى كه ما شياطين را به سراغ كافران مى‏فرستيم كه از راه به درشان برند (۸۳)

در كارشان شتاب مكن، ما حساب كارشان را داريم‏ (۸۴)

روزى [آيد] كه پرهيزگاران را چون مهمانان گرامى به نزد خداى رحمان محشور سازيم‏ (۸۵)

و گناهكاران را به هيئت [رمه‏اى‏] پياده و تشنه به سوى جهنم برانيم‏ (۸۶)

از شفاعت برخوردار نيستند، مگر كسى كه [با ايمان و توحيد] از خداى رحمان پيمانى گرفته باشد (۸۷)

و ادعا كردند كه خداى رحمان فرزندى برگزيده است‏ (۸۸)

به راستى كه ادعاى شگرفى پيش آورديد (۸۹)

نزديك است كه آسمانها از [ناروايى‏] آن پاره پاره شود و زمين بشكافد و كوهها فرو ريزند (۹۰)

از اينكه براى خداى رحمان فرزندى قائل شدند (۹۱)

و سزاوار نيست كه خداوند رحمان فرزندى برگزيند (۹۲)

جز اين نيست كه هر موجودى كه در آسمانها و زمين است، بنده‏وار سر به درگاه خداى رحمان فرود مى‏آورد (۹۳)

به راستى همه را شماره كرده و حساب همگيشان را داريم‏ (۹۴)

و همگيشان روز قيامت يكه و تنها به نزد او آيند (۹۵)

كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند، زودا كه خداوند رحمان در حق آنان مهربانى كند (۹۶)

همانا آن [قرآن‏] را به زبان تو آسان بيان كرديم تا پرهيزگاران را به آن بشارت دهى و مردم ستيزه‏جو را به آن بيم دهى‏ (۹۷)

و چه بسيار پيش از آنان نسلهايى را بر انداختيم، آيا هيچ يك از آنان را مى‏يابى يا كمترين صدايى از آنان مى‏شنوى؟ (۹۸)

به نام خداوند رحمتگر مهربان

طه [طا، ها] (۱)

قرآن را بر تو نازل نكرده‏ايم كه در رنج افتى‏ (۲)

جز اين نيست كه يادآور كسى است كه خشوع و خشيت داشته باشد (۳)

فرو فرستاده‏اى است از سوى كسى كه زمين و آسمانهاى برافراشته را آفريده است‏ (۴)

خداوند رحمان بر عرش استيلاء يافت‏ (۵)

او راست هر آنچه در آسمانها و در زمين و بين آنها و در زير زمين است‏ (۶)

و اگر سخنت را آشكار كنى [يا پوشيده بدارى‏] بدان كه او هر راز و هر نهفته‏اى را مى‏داند (۷)

خداوند است كه خدايى جز او نيست، او را نامهاى نيكوست‏ (۸)

و آيا داستان موسى به تو رسيده است؟ (۹)

چنين بود كه [از دور] آتشى ديد و به خانواده‏اش گفت بايستيد كه من آتشى مى‏بينم، باشد كه اخگرى از آن براى شما بياورم، يا در پرتو آن راه را باز يابم‏ (۱۰)

و چون به نزديك آن رسيد، ندا در داده شد كه اى موسى‏ (۱۱)

همانا من پروردگار تو هستم كفشهايت را [به احترام‏] از پا بيرون كن و بدان كه تو در وادى مقدس طوى هستى‏ (۱۲)

و من تو را برگزيده‏ام، پس به آنچه وحى مى‏شود، گوش دل بسپار (۱۳)

همانا من خداوندم كه جز من خدايى نيست، پس مرا بپرست و نماز را به ياد من برپا دار (۱۴)

قيامت فرارسنده است، مى‏خواهم [چندى هم‏] پنهانش بدارم تا هر كسى بر وفق كوششش جزا يابد (۱۵)

مبادا كسى كه به آن ايمان ندارد و از هوى و هوس خويش پيروى مى‏كند، تو را از آن باز دارد و به هلاكت افتى‏ (۱۶)

و اى موسى در دستت چيست؟ (۱۷)

گفت اين عصاى من است كه بر آن تكيه مى‏كنم و با آن براى گوسفندانم برگ فرو مى‏تكانم، و حاجتهاى ديگر نيز به آن دارم‏ (۱۸)

فرمود اى موسى آن را به زمين بينداز (۱۹)

آن را انداخت و ناگهان به هيئت مارى كه جنب و جوش داشت در آمد (۲۰)

فرمود آن را بگير و مترس، آن را به هيئت نخستينش در مى‏آوريم‏ (۲۱)

و دستت را در بغلت كن، تا سپيد و درخشان بدون هيچ بيمارى [پيسى‏] بيرون آيد كه اين نيز معجزه ديگرى است‏ (۲۲)

تا بعضى از آيات سترگ خود را به تو بنمايانيم‏ (۲۳)

به سوى فرعون برو كه او سر به طغيان برداشته است‏ (۲۴)

گفت پروردگارا دل مرا برايم گشاده‏دار (۲۵)

و كارم را بر من آسان كن‏ (۲۶)

و گره از زبانم بگشا (۲۷)

تا سخنم را دريابند (۲۸)

و از خانواده‏ام برايم دستيارى بگمار (۲۹)

برادرم هارون را (۳۰)

و با او پشتوانه‏ام را نيرومند گردان‏ (۳۱)

و او را در كارم شريك گردان‏ (۳۲)

تا تو را بسيار نيايش كنيم‏ (۳۳)

و بسيار يادت كنيم‏ (۳۴)

كه تو خود بر احوال ما بينا بوده‏اى‏ (۳۵)

فرمود اى موسى خواسته‏ات بر آورده شد (۳۶)

و بار ديگر هم در حق تو نيكى كرده بوديم‏ (۳۷)

آنگاه كه به مادرت آنچه بايد وحى كرديم‏ (۳۸)

كه او را در صندوقى بگذار و آن را در دريا بيفكن، تا دريا او را به ساحل افكند، تا سرانجام دشمن من و دشمن او، او را بيابد و برگيرد، و در حقت مهربانى كردم تا زير نظر من بار آيى‏ (۳۹)

چنين بود كه خواهرت [سرگشته‏] مى‏رفت و مى‏گفت آيا كسى را به شما نشان دهم كه سرپرستى او را عهده‏دار شود؟ [گفتند آرى‏] و [سرانجام‏] تو را به آغوش مادرت باز گردانديم كه ديده‏اش روشن شود و اندوهگين نگردد، [سپس كه بزرگ شدى‏] كسى را [به غير عمد] كشتى، و تو را از غم و غصه رهانيديم و چنانكه بايد و شايد آزموديم، سپس چندى در ميان اهل مدين به سر بردى، سپس بهنگام [براى رسالت‏] آمدى‏ (۴۰)

و تو را براى خود پروردم‏ (۴۱)

تو و برادرت نشانه‏هاى معجزه‏وار مرا ببريد و در ياد كرد من سستى‏مورزيد (۴۲)

به سوى فرعون برويد كه سر به طغيان برداشته است‏ (۴۳)

و با او سخنى نرم بگوييد، باشد كه پند گيرد يا خشوع و خشيت يابد (۴۴)

گفتند پروردگارا ما مى‏ترسيم كه بر ما پيشدستى يا گردنكشى كند (۴۵)

فرمود مهراسيد من خود با شما هستم و مى‏شنوم و مى‏بينم‏ (۴۶)

پس به نزد او برويد و بگوييد ما فرستادگان پروردگارت هستيم، بنى‏اسرائيل را همراه ما بفرست، و آزارشان مكن، ما براى تو از سوى پروردگارت پديده‏اى معجزه‏آسا آورده‏ايم، و سلام بر كسى كه از هدايت پيروى كند (۴۷)

به راستى به ما وحى شده است كه عذاب بر كسى نازل مى‏شود كه تكذيب پيشه كند و روى بگرداند (۴۸)

گفت اى موسى پروردگار شما كيست؟ (۴۹)

گفت پروردگار ما همان كسى است كه به هر چيز آفرينش سزاوار او را بخشيده سپس هدايتش كرده است‏ (۵۰)

گفت پس سرنوشت اقوام پيشين چه مى‏شود؟ (۵۱)

گفت علم آن با پروردگار من و در كتابى مكتوب است، و پروردگار من نه فرو مى‏گذارد و نه فراموش مى‏كند (۵۲)

همان كسى كه زمين را زيرانداز شما كرد و در آن براى شما راهها كشيد و از آسمان آبى فرو فرستاد و با آن از هر گونه گياه گوناگون برآورديم‏ (۵۳)

بخوريد و چارپايانتان را بچرانيد، كه در اين مايه‏هاى عبرت براى خردمندان است‏ (۵۴)

از آن [خاك‏] شما را آفريده‏ايم، و به آن بازتان مى‏گردانيم، و بار ديگر از آن بيرونتان مى‏آوريم‏ (۵۵)

و همه پديده‏هاى شگرف خويش را به او نمايانديم ولى دروغ انگاشت و سر باززد (۵۶)

گفت اى موسى آيا آمده‏اى كه ما را با جادوى خود از سرزمينمان آواره كنى؟ (۵۷)

بدان كه ما نيز جادويى همانند آن برايت به ميان مى‏آوريم، پس بين ما و خودت موعدى بگذار در مكانى مقبول هر دو طرف كه ما و تو در آن خلاف نكنيم‏ (۵۸)

گفت موعدتان روز جشن باشد كه مردمان نيز در روز گرد آيند (۵۹)

فرعون برگشت و همه مكر و تدبير خود را به كار برد و به ميان آمد (۶۰)

موسى به ايشان گفت واى بر شما، بر خداوند افتراء مزنيد كه شما را با عذابى ريشه كن مى‏سازد و هركس افتراء پيشه كند نوميد گردد (۶۱)

آنان در ميان خود درباره كار و بارشان اختلاف پيدا كردند و رازگويى‏شان را پنهان داشتند (۶۲)

[و] ادعا كردند اين دو جادوگرانى هستند كه مى‏خواهند با جادوشان شما را از سرزمينتان آواره كنند و آيين پسنديده شما را از بين ببرند (۶۳)

پس همفكرى كنيد و هماهنگ عمل كنيد و امروزه هر كه چيره شود، رستگار است‏ (۶۴)

گفتند اى موسى تو [اول‏] مى‏اندازى يا ما اول بيندازيم؟ (۶۵)

گفت شما بيندازيد، و [انداختند و] ناگهان از جادوى آنان چنين به نظرش آمد كه ريسمانهايشان و چوبدستى‏هايشان [مار شده و] جنب و جوش دارد (۶۶)

پس موسى در دل خود بيمى احساس كرد (۶۷)

گفتيم مترس كه تو برترى‏ (۶۸)

و آنچه در دست دارى بينداز تا برساخته‏هايشان را ببلعد، كه آنچه برساخته‏اند، نيرنگ جادوگر است و جادوگر هر چه كند رستگار نمى‏شود (۶۹)

آنگاه جادوگران به سجده در افتادند [و] گفتند به پروردگار هارون و موسى ايمان آورديم‏ (۷۰)

[فرعون‏] گفت آيا پيش از آنكه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد، بى‏شك او بزرگتر [و آموزگار] شماست كه به شما جادوگرى آموخته است، بدانيد كه دستها و پاهايتان را بر خلاف جهت يكديگر مى‏برم و شما را بر تنه‏هاى درخت خرما به دار مى‏كشم، و خواهيد دانست كه كداممان عذابى شديدتر و پاينده‏تر دارد (۷۱)

[جادوگران‏] گفتند هرگز تو را بر روشنگريهايى كه براى ما آمده است، و بر كسى كه ما را آفريده است، بر نمى‏گزينيم، هر چه خواهى بكن، جز اين نيست كه تو فقط در زندگى دنيوى كارى توانى كرد (۷۲)

ما به پروردگارمان ايمان آورده‏ايم تا گناهانمان را و همين جادويى را كه تو به آن وادارمان كرده‏اى ببخشد و خداوند است كه بهتر و پاينده‏تر است‏ (۷۳)

به راستى هركس گناهكار به نزد پروردگارش بيايد، جهنم نصيب اوست كه در آن نه مى‏ميرد و نه زنده مى‏ماند (۷۴)

و هركس مؤمن به نزد او بيايد، و كارهاى شايسته كرده باشد، اينانند كه درجات عالى دارند (۷۵)

[در] بهشتهاى عدن كه جويباران از فرودست آن جارى است، و جاودانه در آنند، و اين پاداش كسى است كه پاكى پيشه كند (۷۶)

و به موسى وحى كرديم كه بندگان مرا شبانه روانه كن، و براى آنان راهى خشك در دريا بشكاف، به طورى كه نه از فرارسيدن [دشمن‏] بيمناك باشى و نه [از غرق‏] بترسى‏ (۷۷)

آنگاه فرعون با سپاهيانش آنان را دنبال كرد، و آب دريا آنان را فراگرفت و فروپوشاند (۷۸)

و [بدين‏سان‏] فرعون قومش را به گمراهى كشاند و به جايى نرساند (۷۹)

اى بنى‏اسرائيل به راستى شما را از دشمنتان رهانيديم و با شما در جانب طور ايمن وعده گذارديم و بر شما من و سلوى فرو فرستاديم‏ (۸۰)

[و گفتيم‏] از هر آنچه از پاكيزه‏ها روزيتان كرده‏ايم، بخوريد و در آن از حد تجاوز مكنيد، كه خشم من بر شما فرود مى‏آيد، و هركس كه خشم من بر او فرود آيد، به راستى نابود شود (۸۱)

و من در حق كسى كه توبه كند و ايمان آورد و كارى شايسته پيش گيرد و به راه آيد آمرزگارم‏ (۸۲)

و [گفتيم‏] اى موسى چه چيز باعث شد كه بر قومت پيشى بگيرى؟ (۸۳)

گفت آنان به دنبال من روانند و من پروردگارا به سوى تو شتافتم تا از من خشنود باشى‏ (۸۴)

فرمود ما قومت را در غياب تو امتحان كرديم و سامرى آنان را گمراه ساخت‏ (۸۵)

آنگاه موسى خشمگين و اندوهگين [و شتابان‏] به سوى قومش بازگشت و گفت اى قوم من آيا پروردگارتان با شما وعده‏اى نيكو نگذارد، آيا به نظرتان اين عهد طولانى شد، يا خواستيد كه خشم پروردگارتان بر شما فرود آيد، كه در وعده‏تان با من خلاف كرديد (۸۶)

گفتند، در وعده تو به اختيار خود خلاف نكرديم، بلكه از زر و زيور مردم انبوهى برگرفتيم و آنها را [در آتش‏] انداختيم، و سامرى چنين راهنمايى كرد (۸۷)

و [چنين بود كه سامرى‏] براى آنان پيكر گوساله‏اى ساخت و پرداخت كه بانگ گاو داشت، آنگاه گفتند اين خداى شما و موسى است كه فراموشش كرده بود (۸۸)

آيا اينان نينديشيدند كه [اين گوساله‏] پاسخ سخنى به آنان نمى‏دهد و زيان و سودى براى آنان ندارد؟ (۸۹)

و هارون پيش از آن به آنان گفته بود، اى قوم من شما با آن امتحان پس مى‏دهيد، و پروردگار [حقيقى‏] شما خداوند رحمان است، از من پيروى و از دستور من اطاعت كنيد (۹۰)

گفتند همچنان در خدمت او [گوساله‏] مى‏ايستيم تا موسى به نزد ما بازگردد (۹۱)

[موسى آمد و برآشفت و گفت‏] اى هارون چون ديدى كه گمراه شده‏اند (۹۲)

چه چيزى تو را از متابعت من بازداشت؟ آيا از دستور من سرپيچى كردى؟ (۹۳)

[هارون‏] گفت اى پسر مادرم ريش مرا و سرم را مگير [و با من درشتى مكن‏] من ترسيدم كه بگويى بين بنى‏اسرائيل تفرقه انداختى و سخن مرا پاس نداشتى‏ (۹۴)

[سپس رو به سامرى كرد و] گفت اى سامرى كار و بار تو چيست؟ (۹۵)

[سامرى‏] گفت من چيزى را ديدم كه ديگران نديده بودند، و مشتى از خاك پاى جبرئيل برگرفتم، و آن را [در خمير مايه گوساله‏] انداختم، و بدين‏سان بود كه نفسم بدى را به من آراسته جلوه داد (۹۶)

گفت پس برو و بدان كه جزاى تو اين است كه در زندگى بگويى به من نزديك مشويد، و براى تو موعدى است كه در آن با تو خلاف نشود، و به "خدايت" كه در خدمتش معتكف بودى بنگر كه مى‏سوزانيمش، سپس آن را بر دريا مى‏افشانيم‏ (۹۷)

همانا خداى شما خداوند است كه خدايى جز او نيست، كه علمش بر همه چيز احاطه دارد (۹۸)

بدين‏سان بر تو از اخبار گذشته مى‏خوانيم و به راستى از سوى خويش به تو پندآموزى بخشيده‏ايم‏ (۹۹)

هركس از آن روى برتابد، روز قيامت بار گناهى بر دوش كشد (۱۰۰)

جاودانه در آن [عذاب‏] مى‏مانند و در روز قيامت سربار بدى براى آنهاست‏ (۱۰۱)

همان روزى كه در صور دميده شود، و ما گناهكاران را در آن روز سبز چشم محشور گردانيم‏ (۱۰۲)

آهسته در ميان خود سخن گويند كه جز ده روز [در دنيا] به سر نبرده‏ايد (۱۰۳)

ما به آنچه مى‏گويند آگاهتريم آنگاه كه رهيافته‏ترين آنها به ايشان گويد جز [به اندازه‏] يك روز به سر نبرده‏ايد (۱۰۴)

و از تو درباره كوهها مى‏پرسند بگو پروردگارم آنها را پخش و پريشان مى‏كند (۱۰۵)

و زمين را همچون دشتى هموار رها مى‏كند (۱۰۶)

كه در آن نه نشيبى مى‏بينى و نه فرازى‏ (۱۰۷)

در آن روز همه از منادى [اسرافيل‏] پيروى مى‏كنند، كه در كارش هيچ‏گونه كژى نيست، و صداها همه در برابر خداى رحمان به خاموشى گرايد، آنگاه جز نوايى نرم نشنوى‏ (۱۰۸)

در آن روز شفاعت سودى ندارد مگر براى كسى كه خداوند رحمان به او اجازه دهد و از سخن او خشنود باشد (۱۰۹)

آنچه پيش‏رو و آنچه پشت‏سرشان است، مى‏داند و آنان به او احاطه علمى ندارند (۱۱۰)

و سرها در برابر [پروردگار] زنده پاينده فرود آيد، و هر كسى بار ستمى برداشته باشد، نوميد گردد (۱۱۱)

و هركس كه كارهاى شايسته كرده باشد و مؤمن باشد از ستم و كاستى [در پاداشش‏] نترسد (۱۱۲)

و بدين‏سان آن را به صورت قرآنى عربى نازل كرديم و در آن گونه‏گونه هشدار آورديم، باشد كه پروا پيشه كنند، يا پندى براى آنان پديد آورد (۱۱۳)

بزرگا خداوندى كه پادشاه بر حق است، و در [باز خوانى‏] قرآن پيش از به پايان رسيدن وحى آن شتاب مكن، و بگو پروردگارا مرا دانش‏افزاى‏ (۱۱۴)

و از پيش به آدم سفارش كرديم، ولى فراموش كرد، و در او عزمى استوار نيافتيم‏ (۱۱۵)

و چنين بود كه به فرشتگان گفتيم به آدم سجده بريد، همه سجده بردند مگر ابليس كه سر باززد (۱۱۶)

آنگاه گفتيم اى آدم اين [ابليس‏] دشمن تو و [دشمن‏] همسرت است، مبادا شما را از بهشت آواره كند كه در رنج افتى‏ (۱۱۷)

براى تو مقرر است كه در آنجا [بهشت‏] گرسنه و برهنه نمايى‏ (۱۱۸)

و همچنين آنجا تشنه و آفتاب‏زده نشوى‏ (۱۱۹)

سپس شيطان او را وسوسه كرد، گفت اى آدم آيا مى‏خواهى درخت جاودانگى و سلطنت بى‏انقراض را نشانت دهم؟ (۱۲۰)

آنگاه از آن [ميوه ممنوعه‏] خوردند و عورتهايشان بر آنان آشكار شد و بر آنها از برگ [درختان‏] بهشتى مى‏چسباندند [تا پوشيده شود] و بدين‏سان آدم از امر پروردگارش سرپيچى كرد و گمراه شد (۱۲۱)

سپس پروردگارش باز او را برگزيد و از او درگذشت و هدايتش كرد (۱۲۲)

[و] فرمود همگى از آن [بهشت‏] پايين رويد -برخى دشمن برخى ديگرو چون از سوى من رهنمودى برايتان آمد، هركس كه رهنمود مرا پيروى كند، نه گمراه شود و نه به رنج افتد (۱۲۳)

و هركس از ياد من دل بگرداند، زندگانى او تنگ خواهد بود، و او را روز قيامت نابينا برانگيزيم‏ (۱۲۴)

گويد پروردگارا چرا مرا نابينا برانگيختى و حال آنكه من بينا بودم‏ (۱۲۵)

فرمايد بدين‏سان بود كه آيات ما براى تو آمد و آنها را فراموش كردى و به همان گونه امروز فراموش شده باشى‏ (۱۲۶)

و بدين‏سان هركس را كه از حد درگذرد و به آيات پروردگارش ايمان نياورده باشد، جزا مى‏دهيم، و عذاب آخرت سنگين‏تر و پاينده‏تر است‏ (۱۲۷)

آيا براى آنان روشن نشده است كه پيش از آنان چه بسيار نسلهايى را نابود كرديم كه [آنان اكنون‏] در خانه و كاشانه‏هايشان آمد و رفت مى‏كنند، بى‏گمان در اين براى خردمندان مايه‏هاى عبرت است‏ (۱۲۸)

و اگر كلمه [/وعده‏] پيشين پروردگارت و اجل معينى در كار نبود، آن عذاب [هم‏اكنون‏] لازم مى‏شد (۱۲۹)

پس بر آنچه مى‏گويند شكيبايى كن و شاكرانه پروردگارت را پيش از طلوع خورشيد و پيش از غروب آن، و در پاسهايى از شب و در دو سوى روز [به نماز برخيز و] تسبيح بگوى، باشد كه خشنود شوى‏ (۱۳۰)

به چيزى كه اصنافى از آنان را به آن بهره‏مند گردانده‏ايم چشم مدوز كه تجمل زندگى دنيوى است تا سرانجام آنان را بدان بيازماييم، و روزى پروردگارت بهتر و پاينده‏تر است‏ (۱۳۱)

و خانواده‏ات را به نماز فرمان ده و در آن صبورانه بكوش، ما از تو روزى نخواسته‏ايم بلكه ما خود تو را روزى مى‏دهيم، و سرانجام نيك، با پروا و پرهيز است‏ (۱۳۲)

و گويند چرا پديده روشنگرى از سوى پروردگارش براى ما نمى‏آورد، [بگو] آيا پديده روشنگرى كه در كتابهاى آسمانى پيشين است براى آنان نيامده است؟ (۱۳۳)

و اگر آنان را پيش از آن [آيات بينات‏] به عذابى نابود مى‏ساختيم بى‏شك مى‏گفتند كه پروردگارا چرا پيامبرى به سوى ما نفرستادى، تا پيش از آنكه خوار و زار شويم، از آيات تو پيروى كنيم؟ (۱۳۴)

بگو همه منتظرند، پس شما هم منتظر باشيد، زودا كه خواهيد دانست رهروان راه راست و رهيافتگان چه كسانى هستند (۱۳۵)