انصاریان: با شتاب با تجهیزات سبک و سنگین [و سواره، پیاده، پیر و جوان به سوی میدان نبرد] بیرون روید، و با اموال و جان هایتان در راه خدا جهاد کنید که اگر دانا [یِ به حقایق] باشید این برای شما بهتر است.
خرمشاهی: چه سبكبار، چه سنگين، روانه شويد و به مال و جانتان در راه خدا جهاد كنيد، كه اگر بدانيد اين برايتان بهتر است‏
فولادوند: سبكبار و گرانبار بسيج‏شويد و با مال و جانتان در راه خدا جهاد كنيد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است
قمشه‌ای: برای جنگ با کافران، سبکبار و مجهز بیرون شوید و در راه خدا به مال و جان جهاد کنید، این کار شما را بسی بهتر خواهد بود اگر مردمی با فکر و دانش باشید.
مکارم شیرازی: (همگي به سوي ميدان جهاد) حركت كنيد، چه سبكبار باشيد چه سنگين بار، و با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد نمائيد، اين بنفع شماست اگر بدانيد.

انصاریان: اگر [برای مسلمانان سست اراده و منافقانِ مسلمان نما] غنیمتی [بی رنج و مشقت] در دسترس بود و [راه] سفر [به سوی میدان نبرد] کوتاه و آسان بود، مسلماً به دنبال تو می آمدند، ولی پیمودن راه طولانی پر مشقت به نظرشان طاقت فرسا آمد، و به زودی به خدا سوگند می خورند که اگر توانایی داشتیم یقیناً با شما بیرون می آمدیم [آنان] خود را [به دروغ و تزویرشان] هلاک می کنند و خدا می داند که بی تردید آنان دروغگویند.
خرمشاهی: اگر سود و ثمرى زودياب و سفرى سهل و ساده در پيش بود، از تو پيروى مى‏كردند، ولى راه پرمشقت بر ايشان گران آمده است و به خداوند سوگند ياد خواهند كرد كه اگر تاب و توان داشتيم، همراه شما رهسپار مى‏شديم، خود را هلاك مى‏كنند و خداوند مى‏داند كه دروغ مى‏گويند
فولادوند: اگر مالى در دسترس و سفرى [آسان و] كوتاه بود قطعا از پى تو مى ‏آمدند ولى آن راه پر مشقت بر آنان دور مى ‏نمايد و به زودى به خدا سوگند خواهند خورد كه اگر مى‏ توانستيم حتما با شما بيرون مى ‏آمديم [با سوگند دروغ] خود را به هلاكت مى ‏كشانند و خدا مى‏ داند كه آنان سخت دروغگويند
قمشه‌ای: - (ای رسول) اگر این مردم را برای منفعت آنی و فوری و سفر کوتاه (تفریحی) دعوت کنی البته تو را پیروی خواهند کرد و لیکن این سفر (به تبوک برای جنگ با روم) بر آنان دراز و دشوار آمد، و مؤکد به خدا سوگند می‌خورند که اگر توانایی داشتیم همانا با شما بیرون می‌آمدیم، اینان خود را به دست هلاکت می‌سپارند و خدا می‌داند که آنها به حقیقت دروغ می‌گویند.
مکارم شیرازی: (اما گروهي از آنها چنانند كه) اگر غنائمي نزديك (و در دسترس) و سفري سهل و آسان باشد (به طمع دنيا) از تو پيروي مي‏كنند، ولي (اكنون كه براي ميدان تبوك) راه بر آنها دور (و پر مشقت) است (سرباز ميزنند) و به زودي سوگند ياد مي‏كنند كه اگر توانائي داشتيم همراه شما حركت مي‏كرديم (ولي آنها با اين اعمال و اين دروغها در واقع) خود را هلاك مي‏كنند و خداوند مي‏داند آنها دروغگو هستند.

انصاریان: خدا تو را مورد بخشش و لطف قرار دهد، چرا پیش از آنکه [راستگویی] راستگویان بر تو روشن شود، و دروغگویان را بشناسی [از روی مهر و محبتی که به ایشان داری] به آنان اجازه [ترک جنگ] دادی؟
خرمشاهی: خداوند از تو درگذرد، چرا پيش از آنكه حال راستگويان بر تو معلوم گردد و دروغگويان را بشناسى، به آنان اجازه دادى؟
فولادوند: خدايت ببخشايد چرا پيش از آنكه [حال] راستگويان بر تو روشن شود و دروغگويان را بازشناسى به آنان اجازه دادى
قمشه‌ای: - (ای رسول) خدا تو را ببخشاید چرا پیش از آنکه دروغگویان از راستگویان بر تو معلوم شوند به آنها اجازه دادی؟ (بهتر آن بود که رخصت در ترک جهاد ندهی تا آن را که به راستی ایمان آورده از آن که دروغ می‌گوید امتحان کنی).
مکارم شیرازی: خداوند تو را بخشيد چرا به آنها اجازه دادي پيش از آنكه كساني كه راست گفتند براي تو روشن شوند و دروغگويان را بشناسي؟!

انصاریان: آنان که به خدا و روز قیامت ایمان دارند از تو برای بازایستادن از جهاد با اموال و جان هایشان اجازه نمی خواهند [بلکه در هر شرایطی مشتاقانه به سوی میدان نبرد بیرون می روند]؛ و خدا به پرواپیشگان داناست.
خرمشاهی: كسانى كه به خداوند و روز بازپسين ايمان دارند از تو عذر و اجازه نمى‏خواهند [كه تن بزنند] از اينكه به مال و جانشان جهاد كنند، و خداوند از پرهيزگاران آگاه است‏
فولادوند: كسانى كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارند در جهاد با مال و جانشان از تو عذر و اجازه نمى‏ خواهند و خدا به [حال] تقواپيشگان داناست
قمشه‌ای: -مسلمانانی که به حقیقت به خدا و روز قیامت ایمان دارند از تو رخصت ترک جهاد نخواهند تا به مال و جان خود در راه خدا جهاد کنند، و خدا به احوال متقیان آگاه است.
مکارم شیرازی: آنها كه ايمان بخدا و روز جزا دارند هيچگاه از تو اجازه براي جهاد (در راه خدا) با اموال و جانهايشان نمي‏گيرند، و خداوند پرهيزكاران را مي‏شناسد.

انصاریان: فقط کسانی از تو اجازه ترک جهاد می خواهند که به خدا و روز قیامت ایمان ندارند و دل هایشان [در انجام فرمان های حق] دچار تردید است و همواره در تردیدشان سرگردانند.
خرمشاهی: همانا كسانى از تو عذر و اجازه مى‏خواهند كه به خداوند و روز بازپسين ايمان ندارند و دلهايشان مردد است و در شك و شبهه‏شان سرگشته‏اند
فولادوند: تنها كسانى از تو اجازه مى‏ خواهند [به جهاد نروند] كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند و دلهايشان به شك افتاده و در شك خود سرگردانند
قمشه‌ای: -تنها آنهایی که ایمان به خدا و روز قیامت نیاورده و دلهاشان در شک و ریب است از تو اجازه معافی از جهاد می‌خواهند، و آن منافقان پیوسته در شک و تردید مانده و سرگردانند.
مکارم شیرازی: تنها كساني از تو اجازه مي‏گيرند كه ايمان به خدا و روز جزا ندارند و دلهايشان آميخته با شك و ترديد است، لذا آنها در ترديد خود سر گردانند.

انصاریان: و اگر برای بیرون رفتن [به سوی میدان نبرد] تصمیم جدّی داشتند، مسلماً برای آن ساز و برگ آماده می کردند، ولی خدا [به سبب سستی اراده و نفاقشان] برانگیختن آنان را [به سوی میدان نبرد] خوش نداشت، پس آنان را از حرکت بازداشت، و [انگار به آنان] گفته شد: با نشستگان [در خانه ها که به علتی معذور از جنگند] بنشینید.
خرمشاهی: و اگر اينان به راستى عزم رهسپارى داشتند، براى آن تهيه و تداركى مى‏ديدند، ولى خداوند انگيزش آنان را خوش نداشت، لذا بى‏تصميمشان گذاشت و [به ايشان‏] گفته شد همنشين خانه‏نشينان باشيد
فولادوند: و اگر [به راستى] اراده بيرون رفتن داشتند قطعا براى آن ساز و برگى تدارك مى‏ ديدند ولى خداوند راه‏ افتادن آنان را خوش نداشت پس ايشان را منصرف گردانيد و [به آنان] گفته شد با ماندگان بمانيد
قمشه‌ای: -و اگر آنان قصد سفر جهاد داشتند درست مهیای آن می‌شدند لیکن خدا هم از برانگیختن آنها کراهت داشت پس آنها را باز داشت و حکم شد (که ای منافقان نالایق) شما هم با معذوران (کور عاجز در خانه خود) بنشینید.
مکارم شیرازی: اگر آنها (راست ميگفتند و) مي‏خواستند (به سوي ميدان جهاد) خارج شوند وسيله‏ اي براي آن فراهم مي‏ساختند، ولي خدا از حركت آنها كراهت داشت لذا (توفيقش را از آنان سلب كرد و) آنها را (از اين كار) باز داشت، و به آنها گفته شد با قاعدين (كودكان و پيران و بيماران) بنشينيد.

انصاریان: اگر [هم] با شما بیرون می آمدند، جز شرّ و فساد به شما نمی افزودند و مسلماً خود را برای سخن چینی [و نمّامی] در میان شما قرار می دادند تا [برای از هم گسستن شیرازه سپاه اسلام] فتنه جویی کنند و در میان شما جاسوسانی برای آنان هستند [که به نفعشان خبرچینی می کنند]؛ و خدا به ستمکاران داناست.
خرمشاهی: اگر همراه شما رهسپار مى‏شدند جز فتنه و فساد براى شما به بار نمى‏آوردند و در بين شما رخنه مى‏كردند و در حق شما فتنه جويى مى‏كردند، و در ميان شما جاسوسانى دارند، و خداوند به [احوال‏] ستمگران آگاه است‏
فولادوند: اگر با شما بيرون آمده بودند جز فساد براى شما نمى‏ افزودند و به سرعت‏ خود را ميان شما مى‏ انداختند و در حق شما فتنه‏جويى میکردند و در ميان شما جاسوسانى دارند [كه] به نفع آنان [اقدام مى كنند] و خدا به [حال] ستمكاران داناست
قمشه‌ای: -اگر این منافق مردم هم در میان شما مؤمنان بیرون می‌آمدند جز خیانت و مکر در سپاه شما چیزی نمی‌افزودند و هر چه می‌توانستند در کار شما اخلال و خرابی می‌کردند، برای شما از هر سو در جستجوی فتنه برمی‌آمدند، و هم در میان لشکر شما از آنان جاسوسهایی وجود دارد، و خدا به احوال ظالمان داناست.
مکارم شیرازی: اگر همراه شما (به سوي ميدان جهاد) خارج مي‏شدند چيزي جز اضطراب و ترديد به شما نمي‏افزودند و به سرعت در بين شما به فتنه‏ انگيزي (و ايجاد تفرقه و نفاق) مي‏پرداختند و در ميان شما افرادي (سست و ضعيف) هستند كه بسيار از آنها پذيرا مي‏باشند، و خداوند از ظالمان با خبر است.

انصاریان: قطعاً پیش از این هم فتنه جویی می کردند و امور را بر تو وارونه و دگرگون می ساختند، تا آنکه [یاریِ] حق آمد و فرمان خدا [که تحقّق پیروزی و موفقیت شماست] آشکار شد، در حالی که آنان خوش نداشتند.
خرمشاهی: به راستى كه پيشترها هم فتنه‏جويى مى‏كردند و در حق تو بد مى‏سگاليدند، تا آنكه حق پديد آمد و امر الهى -با آنكه آنان ناخوش داشتندآشكار شد
فولادوند: در حقيقت پيش از اين [نيز] در صدد فتنه‏جويى برآمدند و كارها را بر تو وارونه ساختند تا حق آمد و امر خدا آشكار شد در حالى كه آنان ناخشنود بودند
قمشه‌ای: از این پیش (در جنگ خندق و احد) هم آنان در صدد فتنه‌گری بودند و کارها را به تو برعکس می‌نمودند تا آن گاه که حق روی آورد و امر خدا آشکار گردید (یعنی اسلام را فتح نصیب کرد) در صورتی که آنها کمال کراهت را داشتند.
مکارم شیرازی: آنها پيش از اين (نيز) اقدام به فتنه‏ انگيزي كردند و كارها را براي تو دگرگون ساختند (و بهم ريختند) تا زماني كه حق فرا رسيد و فرمان خدا آشكار گشت (و پيروز شديد) در حالي كه آنها كراهت داشتند.

انصاریان: و از منافقان کسانی هستند که می گویند: ما را اجازه ترک نبرد ده و به فتنه و گناه دچار مکن. آگاه باش که [آنان با این درخواست ناهنجارشان] به فتنه و گناه افتاده اند؛ و یقیناً دوزخ بر کافران احاطه دارد.
خرمشاهی: و از ايشان كسى هست كه مى‏گويد به من اجازه [نيامدن به جهاد] بده و مرا در فتنه مينداز، بدانيد كه هم اكنون در فتنه افتاده‏اند و جهنم بر كافران چيره است‏
فولادوند: و از آنان كسى است كه مى‏ گويد مرا [در ماندن] اجازه ده و به فتنه‏ ام مينداز هش‏دار كه آنان خود به فتنه افتاده‏ اند و بى‏ ترديد جهنم بر كافران احاطه دارد
قمشه‌ای: و برخی از آن مردم منافق با تو گویند که به ما در جهاد اجازه معافی ده و ما را در آتش فتنه (و گناه نافرمانی) میفکن، آگاه باش که آنها خود به فتنه و امتحان در افتادند و همانا دوزخ به آن کافران احاطه دارد.
مکارم شیرازی: بعضي از آنها مي‏گويند بما اجازه ده (تا در جهاد شركت نكنيم) و ما را به گناه گرفتار ساز، آگاه باشيد آنها (هم اكنون) در گناه سقوط كرده‏ اند و جهنم كافران را احاطه كرده است!

انصاریان: اگر [در میدان نبرد] پیروزی و غنیمت به تو رسد، غمگینشان می کند، و اگر تو را آسیب و زیانی رسد، می گویند: ما پیش از این تصمیم خود را [بر شرکت نکردن در جنگ] گرفته بودیم [و احتیاط را از دست ندادیم] و در حالی که خوشحال و شادمانند [به خانه و زندگی و به سوی امور مادی] بازمی گردند.
خرمشاهی: اگر خير و خوشى به تو برسد ايشان را بد آيد و اگر مصيبتى به تو رسد گويند ما از پيش حساب كار خود را داشتيم و شادمانه روى برتافته بر مى‏گردند
فولادوند: اگر نيكى به تو رسد آنان را بدحال مى‏ سازد و اگر پيشامد ناگوارى به تو رسد مى‏ گويند ما پيش از اين تصميم خود را گرفته‏ ايم و شادمان روى بر مى‏ تابند
قمشه‌ای: اگر تو را حادثه‌ای خوش نصیب شود سخت بر آنها ناگوار آید و اگر تو را زحمتی و رنجی پیش آید (خوشحال شده و) گویند: ما در کار خود پیش‌بینی کردیم (که به جنگ نرفتیم)، و آنها باز می‌گردند در حالی که شادند.
مکارم شیرازی: هرگاه نيكي به تو رسد آنها را ناراحت مي‏كند، اگر مصيبتي به تو رسد مي‏گويند ما تصميم خود را از پيش گرفته‏ ايم و باز مي‏گردند در حاليكه خوشحالند.