ParsQuran
سوره 45: الجاثية - جزء 25

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
حم ﴿۱﴾
انصاریان: حم
خرمشاهی: حم [حا ميم‏]
فولادوند: حاء ميم
قمشه‌ای: حم (قسم به نام خدای حمید و مجید که).
مکارم شیرازی: حم.
تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿۲﴾
انصاریان: این کتاب نازل شده از سوی خدای توانای شکست ناپذیر وحکیم است.
خرمشاهی: كتابى است فرو فرستاده از سوى خداوند پيروزمند فرزانه‏
فولادوند: فرو فرستادن اين كتاب از جانب خداى ارجمند سنجيده‏ كار است
قمشه‌ای: تنزیل این کتاب عظیم از جانب خدای مقتدر حکیم است.
مکارم شیرازی: اين كتاب از سوي خداوند عزيز و حكيم نازل شده است.
إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿۳﴾
انصاریان: به یقین در آسمان ها و زمین برای مؤمنان نشانه هایی [بر ربوبیت، حکمت و قدرت خدا] ست؛
خرمشاهی: بى‏گمان در آسمانها و زمين مايه‏هاى عبرتى براى مؤمنان هست‏
فولادوند: به راستى در آسمانها و زمين براى مؤمنان نشانه‏ هايى است
قمشه‌ای: همانا در خلقت آسمانها و زمین برای اهل ایمان آیات و ادلّه‌ای (از قدرت الهی) پدیدار است.
مکارم شیرازی: بدون شك در آسمانها و زمين نشانه‏ هاي فراواني است براي آنها كه اهل ايمانند.
وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِنْ دَابَّةٍ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿۴﴾
انصاریان: و در آفرینش شما و آنچه از جنبندگان منتشر و پراکنده می کند، برای اهل یقین نشانه هایی [بر ربوبیت، حکمت و قدرت خدا] ست؛
خرمشاهی: نيز در آفرينشتان و جانورانى كه [در زمين‏] مى‏پراكند، براى اهل يقين مايه‏هاى عبرت است‏
فولادوند: و در آفرينش خودتان و آنچه از [انواع] جنبنده[ها] پراكنده مى‏ گرداند براى مردمى كه يقين دارند نشانه‏ هايى است
قمشه‌ای: و در خلقت خود شما آدمیان و انواع بی‌شمار حیوان که در روی زمین پراکنده است هم آیات و براهینی (از قدرت حق) برای اهل یقین آشکار است.
مکارم شیرازی: و همچنين در آفرينش شما، و جنبندگاني كه در سراسر زمين منتشر ساخته، نشانه‏ هائي است براي جمعيتي كه اهل يقينند.
وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ﴿۵﴾
انصاریان: و در رفت و آمد شب و روز و آنچه را از رزق و روزی [چون باران و برف] از آسمان نازل کرده و به وسیله آن زمین را پس از مردگی اش زنده کرده است، و در گرداندن بادها [از سویی به سویی] برای مردمی که تعقّل می کنند، نشانه هایی است.
خرمشاهی: و در پى يكديگر آمدن شب و روز، و هر روزى‏اى [باران‏] كه خداوند از آسمان فرو فرستاده است، و زمين را پس از پژمردنش بدان زنده داشته است، و در گردش بادها مايه‏هاى عبرتى براى خردمندان هست‏
فولادوند: و [نيز در] پياپى آمدن شب و روز و آنچه خدا از روزى از آسمان فرود آورده و به [وسيله] آن زمين را پس از مرگش زنده گردانيده است و [همچنين در] گردش بادها [به هر سو] براى مردمى كه مى‏ انديشند نشانه‏ هايى است
قمشه‌ای: و نیز در رفت و آمد شب و روز و آنچه خدا از آسمان روزی (برای خلق از برف و باران) می‌فرستد و زمین را پس از خزان مرگ دیگر بار بدانها زنده می‌سازد و در وزش بادهای عالم، در همه این موجودات برای خردمندان جهان آیاتی (از قدرت صانع) پیداست.
مکارم شیرازی: و نيز در آمد و شد شب و روز و رزقي كه خداوند از آسمان نازل كرده، و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش حيات بخشيده، و همچنين در وزش بادها نشانه‏ هاي روشني است براي جمعيتي كه اهل تفكرند.
تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ ﴿۶﴾
انصاریان: این ها آیات خداست که به حقّ و راستی بر تو می خوانیم؛ پس [اگر به این آیات ایمان نیاوردند] به کدام سخن بعد از [سخن] خدا و نشانه هایش ایمان می آورند؟
خرمشاهی: اين آيات الهى است كه به حق بر تو مى‏خوانيم پس به كدامين حديث بعد از خداوند و آيات او ايمان مى‏آورند؟
فولادوند: اين[ها]ست آيات خدا كه به راستى آن را بر تو مى‏ خوانيم پس بعد از خدا و نشانه‏ هاى او به كدام سخن خواهند گرويد
قمشه‌ای: اینها آیات خداست که ما بر تو به حق تلاوت می‌کنیم، پس بعد از خدا و آیات روشن او دیگر به چه برهان ایمان می‌آورند؟
مکارم شیرازی: اينها آيات الهي است كه ما آن را به حق بر تو تلاوت مي‏كنيم، اگر آنها به اين آيات ايمان نياورند به كدام سخن بعد از سخن خدا و آياتش ايمان مي‏آورند؟!
وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ ﴿۷﴾
انصاریان: وای بر هر دروغگوی گنهکار،
خرمشاهی: واى بر هر دروغ‏زن گناهكارى‏
فولادوند: واى بر هر دروغزن گناه‏پيشه
قمشه‌ای: وای بر هر دروغگوی بسیار زشتکار.
مکارم شیرازی: واي بر هر دروغگوي گنهكار!
يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿۸﴾
انصاریان: که آیات خدا را در حالی که بر او می خوانند می شنود، آن گاه از روی سرکشی و تکبّر چنان که گویی آن را نشنیده است [بر کفر، عناد، دشمنی و مخالفتش] پافشاری می کند؛ پس او را به عذابی دردناک بشارت ده.
خرمشاهی: كه آيات الهى را كه بر او خوانده مى‏شود، مى‏شنود، سپس متكبرانه در شيوه خود سماجت مى‏ورزد، گويى آنها را نشنيده است، پس او را از عذاب دردناك خبر ده‏
فولادوند: [كه] آيات خدا را كه بر او خوانده مى ‏شود مى ‏شنود و باز به حال تكبر چنانكه گويى آن را نشنيده است‏ سماجت مى ‏ورزد پس او را از عذابى پردرد خبر ده
قمشه‌ای: آن که آیات خدا را که بر او تلاوت می‌شود شنیده و بر تکبر و طغیان اصرار می‌کند چنانکه گویی هیچ آیات را نشنیده است، چنین کسانی را به عذاب دردناک بشارت ده.
مکارم شیرازی: كه پيوسته آيات الهي را مي‏شنود كه بر او تلاوت مي‏شود اما از روي تكبر اصرار بر مخالفت دارد گوئي اصلا آنرا نشنيده است، چنين كسي را به عذاب دردناك بشارت ده!
وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ ﴿۹﴾
انصاریان: و هنگامی که به چیزی از آیات ما آگاه می شود، آن را به مسخره گیرد؛ اینانند که برای آنان عذاب خوارکننده ای خواهد بود.
خرمشاهی: و چون از چيزى از آيات ما آگاه شود، آن را به ريشخند مى‏گيرد، اينانند كه برايشان عذاب خواركننده است‏
فولادوند: و چون از نشانه‏ هاى ما چيزى بداند آن را به ريشخند مى‏ گيرد آنان عذابى خفت ‏آور خواهند داشت
قمشه‌ای: و چون از آیات ما چیزی بداند آن را به مسخره می‌گیرد، چنین مردم کافر را (در دنیا و آخرت) عذاب ذلّت و خواری مهیّاست.
مکارم شیرازی: و هر گاه از بعضي آيات ما آگاه شود آنرا به باد استهزاء مي‏گيرد، براي آنها عذاب خوار كننده‏ اي است.
مِنْ وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا يُغْنِي عَنْهُمْ مَا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿۱۰﴾
انصاریان: پیش رویشان دوزخ است، و آنچه [از ثروت، مقام، یار و یاور] به دست آورده اند و آنچه را به جای خدا سرپرستان و معبودان خود گرفته اند، چیزی از عذاب را از آنان دفع نمی کند، و برای آنان عذابی بزرگ است.
خرمشاهی: دوزخ پيشاپيش ايشان است، و آنچه به دست آورده‏اند هيچ به كار ايشان نيايد، همچنين دوستانى كه به جاى خداوند گرفته‏اند، و عذابى سهمگين در پيش دارند
فولادوند: پيشاپيش آنها دوزخ است و نه آنچه را اندوخته و نه آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار كرده‏ اند به كارشان مى ‏آيد و عذابى بزرگ خواهند داشت
قمشه‌ای: آنها را آتش دوزخ در پیش است و آنچه اندوختند هیچ آنان را نجات و رهایی ندهد و آنچه غیر خدا دوست گرفتند به کارشان نیاید و کیفر آنها بزرگ عذاب قهر خداست.
مکارم شیرازی: و پشت سر آنها دوزخ است، و هرگز آنچه را به دست آورده‏ اند آنها را از عذاب الهي رهائي نمي‏بخشد، و نه اوليائي كه غير از خدا براي خود برگزيدند، و عذاب دردناكي براي آنهاست.
هَذَا هُدًى وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ ﴿۱۱﴾
انصاریان: این [قرآن] سراسر هدایت است؛ و کسانی که به آیات پروردگارشان کافر شدند، آنان را عذابی است از نوع عذابی بسیار سخت و دردناک.
خرمشاهی: اين رهنمودى است و كسانى كه به آيات پروردگارشان انكار ورزيده‏اند، عذابى از عقوبتى دردناك دارند
فولادوند: اين رهنمودى است و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند بر ايشان عذابى دردناك از پليدى است
قمشه‌ای: این قرآن هدایت خلق است و آنان که به آیات خدای خود کافر شدند جزای آنها عذاب دردناک دوزخ است.
مکارم شیرازی: اين (قرآن) مايه هدايت است، و كساني كه به آيات پروردگارشان كافر شدند عذابي سخت و دردناك دارند.
اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۱۲﴾
انصاریان: خداست که دریا را برای شما مسخّر و رام کرد تا کشتی ها به فرمانش در آن روان شوند و تا شما [با سفرهای دریایی] از فضل و رزق و روزی اش بهره جویید و تا شما [بر نعمت هایش] سپاس گزاری کنید.
خرمشاهی: خداوند كسى است كه دريا را براى شما رام كرد تا كشتيها در آن به فرمان او [براى شما] روان شود، تا از نعمت او روزى خود بجوييد و باشد كه سپاس بگزاريد
فولادوند: خدا همان كسى است كه دريا را به سود شما رام گردانيد تا كشتيها در آن به فرمانش روان شوند و تا از فزون بخشى او [روزى خويش را] طلب نماييد و باشد كه سپاس داريد
قمشه‌ای: خداست آن که برای شما دریا را مسخر گردانید تا کشتی به امر او (آسان) در آب جاری شود و از آن (به تجارت و سفر) از فضل خدا (روزی) طلبید و باشد که شکر نعمتش به جای آرید.
مکارم شیرازی: خداوند همان كسي است كه دريا را مسخر شما كرد تا كشتيها به فرمانش در آن حركت كنند و بتوانيد از فضل او بهره گيريد، و شايد شكر نعمتهايش را بجا آوريد.
وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ﴿۱۳﴾
انصاریان: و همه آنچه را در آسمان هاست و آنچه را در زمین است از سوی خود برای شما مسخّر و رام کرد؛ بی تردید در این امور برای مردمی که می اندیشند، نشانه هایی [بر ربوبیت، حکمت و قدرت خدا] ست.
خرمشاهی: و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه از اوست و آنها را براى شما رام كرد، بى‏گمان در اين مايه‏هاى عبرتى براى انديشه‏وران هست‏
فولادوند: و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است به سود شما رام كرد همه از اوست قطعا در اين [امر] براى مردمى كه مى‏ انديشند نشانه‏ هايى است
قمشه‌ای: و آنچه در آسمانها و زمین است تمام را مسخر شما گردانید و اینها همه از سوی اوست. در این کار نیز برای مردم با فکرت آیاتی (از قدرت الهی) کاملا پدیدار است.
مکارم شیرازی: او آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه را از سوي خودش مسخر شما ساخته، در اين نشانه‏ هاي مهمي است براي كساني كه اهل فكرند.
قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿۱۴﴾
انصاریان: به مؤمنان بگو: از کسانی که به روزهای خدا [چون روز آزمایش بندگان، روز پیروزی اهل ایمان، شکست دشمنان و روز قیامت] امید ندارند، گذشت کنند، تا [خدا] مردمی را [که تهیدست از عقاید پاک و کردار شایسته هستند، در روزی از روزهایش] به خاطر گناهانی که همواره مرتکب می شوند، کیفر دهد.
خرمشاهی: به كسانى كه ايمان آورده‏اند بگو از كسانى كه از ايام الله بيمى ندارند درگذرند، تا خداوند هر قومى را به حسب كار و كردارشان جزا دهد
فولادوند: به كسانى كه ايمان آورده‏ اند بگو تا از كسانى كه به روزهاى [پيروزى] خدا اميد ندارند درگذرند تا [خدا هر] گروهى را به [سبب] آنچه مرتكب مى ‏شده‏ اند به مجازات رساند
قمشه‌ای: به آنان که ایمان آورده‌اند بگو که از (جور جهالتهای) مردمی که به ایّام الهی (و روز وعده‌های خدا) امیدوار نیستند درگذرند تا خدا عاقبت هر قومی را به پاداش اعمال خود برساند.
مکارم شیرازی: به مؤ منان بگو: كساني را كه اميد به ايام الله (روز رستاخيز) ندارند مورد عفو قرار دهد تا خداوند در آن روز هر قومي را به اعمالي كه انجام مي‏دادند جزا دهد.
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ ﴿۱۵﴾
انصاریان: هرکس کار شایسته ای انجام دهد، به سود خود اوست و هرکس مرتکب بدی شود به زیان خود اوست، سپس به سوی پروردگارتان باز گردانده می شوید.
خرمشاهی: هر كس كه كارى شايسته پيشه كند به سود خود اوست، و هر كس كارى بد در پيش گيرد، به زيان خود اوست، سپس به سوى پروردگارتان بازگردانده شويد
فولادوند: هر كه كارى شايسته كند به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيانش باشد سپس به سوى پروردگارتان برگردانيده مى ‏شويد
قمشه‌ای: هر کس کار نیک کند به نفع خود و هر که بد کند به زیان خویش کرده است، آن گاه (برای پاداش نیک و بد) به سوی خدای خود بازگردانیده می‌شوید.
مکارم شیرازی: كسي كه عمل صالحي بجا آورد براي خود بجا آورده است و كسي كه كار بد مي‏كند به زيان خود او است، سپس همه شما به سوي پروردگارتان بازمي گرديد.
وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ ﴿۱۶﴾
انصاریان: و همانا ما به بنی اسرائیل کتاب و حکومت و نبوّت عطا کردیم، و از پاکیزه ها به آنان روزی دادیم و آنان را بر جهانیان [روزگار خودشان] برتری بخشیدیم.
خرمشاهی: و به راستى كه به بنى‏اسرائيل كتاب آسمانى و فرمانروايى و پيامبرى بخشيديم، و از پاكيزه‏ها روزيشان داديم، و ايشان را بر جهانيان [هم زمانشان‏] برترى بخشيديم‏
فولادوند: و به يقين فرزندان اسرائيل را كتاب [تورات] و حكم و پيامبرى داديم و از چيزهاى پاكيزه روزيشان كرديم و آنان را بر مردم روزگار برترى داديم
قمشه‌ای: و ما بنی اسرائیل را کتاب (آسمانی تورات) و حکم و نبوت عطا کردیم و از هر روزی لذیذ و حلال نصیب آنها گردانیدیم و آنان را بر اهل دوران خود فضیلت دادیم.
مکارم شیرازی: ما بني اسرائيل را كتاب آسماني و حكومت و نبوت بخشيديم، و از روزيهاي پاكيزه به آنها عطا كرديم، و آنها را بر جهانيان (و مردم عصر خويش) برتري بخشيديم.
وَآتَيْنَاهُمْ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿۱۷﴾
انصاریان: و دلایل روشنی [در امر نبوّت و دین] در اختیار آنان قرار دادیم، پس آنان [در امر نبوّت و دین] اختلاف نکردند مگر پس از آنکه [به وسیله وحی] دانش و آگاهی برای آنان آمد، اختلافشان از روی حسادت و برتری جویی در میان خودشان بود؛ بی تردید پروردگارت روز قیامت درباره آنچه همواره در آن اختلاف می کردند میانشان داوری خواهد کرد.
خرمشاهی: و از كار [دين‏] روشنگريها به ايشان داديم، و اختلاف پيشه نكردند، مگر پس از آنكه علم [وحى‏] بر ايشان نازل شد، آن هم از روى رشك و رقابتى كه در ميان خود داشتند، بى‏گمان پروردگارت در روز قيامت در ميان آنان در آنچه اختلاف داشتند، داورى خواهد كرد
فولادوند: و دلايل روشنى در امر [دين] به آنان عطا كرديم و جز بعد از آنكه علم برايشان [حاصل] آمد [آن هم] از روى رشك و رقابت ميان خودشان دستخوش اختلاف نشدند قطعا پروردگارت روز قيامت ميانشان در باره آنچه در آن اختلاف میکردند داورى خواهد كرد
قمشه‌ای: و نیز به آن قوم آیات و معجزات روشن در امر (دین و نظم دنیا) عطا نمودیم و آنها خلاف و نزاع بر نینگیختند مگر دانسته، برای ظلم و تعدّی به حقوق یکدیگر. البته خدا بین نزاع و اختلافات آنها روز قیامت داوری خواهد کرد.
مکارم شیرازی: و دلائل روشني از امر نبوت و شريعت در اختيار آنها قرار داديم، آنها اختلاف نكردند مگر بعد از علم و آگاهي، و اين اختلاف به خاطر ستم و برتري جوئي بود، اما پروردگارت روز قيامت در ميان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوري مي‏كند.
ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۱۸﴾
انصاریان: سپس تو را [در امر نبوّت و دین] بر آیینی ویژه و کامل قرار دادیم؛ بنابراین از آن پیروی کن و از هواهای نفسانی کسانی که [به حقایق] معرفت و آگاهی ندارند، پیروی مکن.
خرمشاهی: سپس تو را برخوردار از آبشخورى از امر [دين‏] ساختيم، پس از آن پيروى كن و از هوى و هوس نادانان پيروى مكن‏
فولادوند: سپس تو را در طريقه آيينى [كه ناشى] از امر [خداست] نهاديم پس آن را پيروى كن و هوسهاى كسانى را كه نمى‏ دانند پيروى مكن
قمشه‌ای: سپس ما تو را بر شریعت کامل در امر دین مقرر فرمودیم. تو آن را کاملا پیروی کن و هیچ پیرو هوای نفس مردم (مشرک) نادان مباش.
مکارم شیرازی: سپس تو را بر شريعت و آئين حقي قرار داديم از آن پيروي كن و از هوسهاي سركش كساني كه آگاهي ندارند پيروي مكن!
إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ ﴿۱۹﴾
انصاریان: آنان در برابر خدا نمی توانند چیزی [از گرفتاری ها و بلاها] را از تو دفع کنند؛ و همانا ستمکاران یار و یاور یکدیگرند و خدا یار و یاور پرهیزکاران است.
خرمشاهی: كه ايشان در برابر [عذاب‏] خداوند، چيزى را از تو باز ندارند، و بى‏گمان بعضى از ستمكاران [مشرك‏] سرور بعضى ديگرند، و خداوند سرور پرهيزگاران است‏
فولادوند: آنان هرگز در برابر خدا از تو حمايت نمى كنند [و به هيچ وجه به كار تو نمى ‏آيند ] و ستمگران بعضي‏شان دوستان بعضى [ديگر]ند و خدا يار پرهيزگاران است
قمشه‌ای: آن مردم هیچ تو را در برابر (عذاب) خدا به کار نیایند، و ستمکاران عالم به نفع خود در ظلم و ستم دوستدار و مددکار یکدیگرند و خدا دوستدار و مددکار متقیان است.
مکارم شیرازی: آنها هرگز نمي‏توانند تو را در برابر خداوند بينياز كنند و از عذابش برهانند، و ظالمان يار و ياور يكديگرند، اما خداوند يار و ياور پرهيزگاران است
هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿۲۰﴾
انصاریان: این [قرآن و آیین] وسایل بینایی و بصیرت برای مردم و سراسر هدایت و رحمت برای گروهی است که [حقایق را] باور دارند.
خرمشاهی: اين ديده‏وريهايى براى مردم است، و براى اهل ايقان رهنمود و رحمت است‏
فولادوند: اين [كتاب] براى مردم بينش‏ بخش و براى قومى كه يقين دارند رهنمود و رحمتى است
قمشه‌ای: این قرآن برای عموم مردم مایه بصیرت بسیار و برای اهل یقین موجب هدایت و رحمت پروردگار است.
مکارم شیرازی: اين (قرآن و شريعت آسماني) وسائل بينائي و مايه هدايت و رحمت است براي مردمي كه به آن يقين دارند.
أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴿۲۱﴾
انصاریان: آیا کسانی که مرتکب گناهان شدند، گمان دارند آنان را مانند کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، قرار می دهیم که زندگی و مرگشان یکسان باشد؟ چه بد داوری می کنند.
خرمشاهی: يا كسانى كه مرتكب گناهان شده‏اند گمان مى‏دارند كه ايشان را همانند كسانى كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، قرار مى‏دهيم، كه زندگانى و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد است داوريشان‏
فولادوند: آيا كسانى كه مرتكب كارهاى بد شده‏ اند پنداشته‏ اند كه آنان را مانند كسانى قرار مى‏ دهيم كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند [به طورى كه] زندگى آنها و مرگشان يكسان باشد چه بد داورى مى كنند
قمشه‌ای: آیا آنان که مرتکب اعمال زشت و تبهکاری شدند گمان کردند رتبه آنها را مانند کسانی که ایمان آورده و نیکوکار شدند قرار می‌دهیم تا در مرگ و زندگانی هم با مؤمنان یکسان باشند؟ حکم آنها اندیشه بسیار باطل و جاهلانه‌ای است.
مکارم شیرازی: آيا كساني كه مرتكب سيئات شدند گمان كردند كه ما آنها را همچون كساني كه ايمان آورده‏ اند و عمل صالح انجام داده‏ اند قرار مي‏دهيم كه حيات و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داوري مي‏كنند.
وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿۲۲﴾
انصاریان: خدا آسمان ها و زمین را به حق آفرید، و تا هر کس در برابر اعمالی که انجام داده است، پاداش یابد و آنان مورد ستم قرار نمی گیرند.
خرمشاهی: خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده است، تا هر كسى را بر حسب آنچه كرده است، جزا دهد و بر ايشان ستم نرود
فولادوند: و خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است و تا هر كسى به [موجب] آنچه به دست آورده پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نخواهند گرفت
قمشه‌ای: و خدا آسمانها و زمین را به حق آفریده است (و در هر چه خلق کرده مصلحت و مقصودی داشته) و عاقبت هر نفسی بی هیچ ستمی پاداش هر عملی که کرده است خواهد یافت.
مکارم شیرازی: و خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده است، تا هر كس ‍ در برابر اعمالي كه انجام داده است جزا داده شود، و به آنها ستمي نخواهد شد.
أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ﴿۲۳﴾
انصاریان: پس آیا کسی که معبودش را هوای نفسش قرار داده دیدی؟ و خدا او را از روی علم و آگاهی خود [بر اینکه شایسته هدایت نیست] گمراه کرد، و بر گوش و دلش مُهرِ [تیره بختی] نهاد، و بر چشم [دلش] پرده ای قرار داده است، پس چه کسی است که بعد از خدا او را هدایت کند؟ آیا متذکّر [حقایق] نمی شوید؟
خرمشاهی: آيا ديده‏اى آن كس را كه هواى نفسش را [همچون‏] خداى خود گرفت و خداوند او را با وجود آگاهى‏اش، بيراه گذارد، و بر گوش و دل او مهر نهاد و بر چشمش پرده كشيد، پس چه كسى پس از خداوند او را هدايت مى‏كند، آيا پند نمى‏گيريد؟
فولادوند: پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده و بر گوش او و دلش مهر زده و بر ديده‏ اش پرده نهاده است آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت‏ خواهد كرد آيا پند نمى‏ گيريد
قمشه‌ای: (ای رسول ما) آیا می‌نگری آن را که هوای نفسش را خدای خود قرار داده و خدا او را دانسته (و پس از اتمام حجت) گمراه ساخته و مهر (قهر) بر گوش و دل او نهاده و بر چشم وی پرده ظلمت کشیده؟ پس او را بعد از خدا دیگر که هدایت خواهد کرد؟ آیا متذکر این معنی نمی‌شوید؟
مکارم شیرازی: آيا ديدي كسي را كه معبود خود را هواي نفس خويش قرار داده ؟ و خداوند او را با آگاهي (بر اينكه شايسته هدايت نيست) گمراه ساخته، و بر گوش و قلبش مهر زده، و بر چشمش پرده‏ اي افكنده، با اينحال چه كسي مي‏تواند غير از خدا او را هدايت كند؟ آيا متذكر نمي‏شويد؟!
وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُمْ بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ ﴿۲۴﴾
انصاریان: گفتند: زندگی و حیاتی جز همین زندگی و حیات دنیای ما نیست که [همواره گروهی از ما] می میریم و [گروهی] زندگی می کنیم، و ما را فقط روزگار هلاک می کند. آنان را نسبت به آنچه می گویند یقینی در کار نیست، آنان فقط حدس و گمان می زنند.
خرمشاهی: و گويند چيزى جز زندگى دنيوى ما در كار نيست، كه زنده مى‏شويم و مى‏ميريم و چيزى جز روزگار ما را نمى‏كشد، و آنان را به اين امر علم نيست، چيزى جز پنداربافى نمى‏كنند
فولادوند: و گفتند غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى] نيست مى‏ ميريم و زنده مى ‏شويم و ما را جز طبيعت هلاك نمى ‏كند و[لى] به اين [مطلب] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق] گمان نمى‏ سپرند
قمشه‌ای: و کافران گفتند که زندگی ما جز همین نشأه دنیا و مرگ و حیات طبیعت نیست و جز دهر و طبیعت کسی ما را نمی‌میراند. و این سخن نه از روی علم و دلیل بلکه از روی جهل و وهم و خیال می‌گویند.
مکارم شیرازی: آنها گفتند: چيزي جز همين زندگي دنيا در كار نيست، گروهي از ما مي‏ميرند و گروهي جاي آنها را مي‏گيرند، و جز طبيعت و روزگار ما را هلاك نمي‏كند، آنها به اين سخن كه مي‏گويند يقين ندارند، بلكه تنها گمان بيپايه‏ اي دارند.
وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۲۵﴾
انصاریان: چون آیات روشن ما [درباره معاد و زنده شدن مردگان] بر آنان خوانده شود، برهان و دلیلی جز این ندارند که می گویند: اگر شما [در زمینه زنده شدن مردگان] راستگویید [با درخواست از خدا] پدران ما را [زنده کنید و] نزد ما بیاورید [تا به زنده شدن مردگان یقین پیدا کنیم.]
خرمشاهی: و چون آيات روشنگر ما بر آنان خوانده شود، بهانه‏شان جز اين نيست كه گويند اگر راست مى‏گوييد پدران ما را بازآوريد
فولادوند: و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده شود دليلشان همواره جز اين نيست كه مى گويند اگر راست مى‏ گوييد پدران ما را [حاضر] آوريد
قمشه‌ای: و چون آیات و ادلّه روشن ما بر آن کافران تلاوت شود دیگر حجت و عذری نداشته جز اینکه گویند: اگر راست می‌گویید پدران ما را (زنده کنید و) بیاورید.
مکارم شیرازی: و هنگامي كه آيات روشن ما بر آنها خوانده مي‏شود دليلي در برابر آن ندارند جز اينكه مي‏گويند اگر راست مي‏گوئيد پدران ما را زنده كنيد و بياوريد (تا گواهي دهند!).
قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۲۶﴾
انصاریان: بگو: خدا شما را [ابتدا از لابه لای عناصر مرده برای قرار گرفتن در دنیا] حیات می بخشد، سپس می میراند، آن گاه همه شما را به روز قیامت که هیچ شکی در آن نیست گرد می آورد، ولی بیشتر مردم [به این حقایق] معرفت و آگاهی ندارند.
خرمشاهی: بگو خداوند است كه شما را زندگى مى‏بخشد و سپس مى‏ميراند، سپس در روز قيامت كه شكى در [فرارسيدن‏] آن نيست، گرد مى‏آورد، ولى بيشترينه مردم نمى‏دانند
فولادوند: بگو خدا[ست كه] شما را زندگى مى ‏بخشد سپس مى‏ ميراند آنگاه شما را به سوى روز رستاخيز كه ترديدى در آن نيست گرد مى ‏آورد ولى بيشتر مردم [اين را] نمى‏ دانند
قمشه‌ای: بگو: خدا شما را زنده کند سپس بمیراند و باز تمام شما را جمع گرداند به روز قیامت که آن روز بی شک و ریب بیاید و لیکن اکثر مردم نمی‌دانند.
مکارم شیرازی: بگو خداوند شما را زنده مي‏كند، سپس مي‏ميراند، بار ديگر در روز قيامت كه در آن ترديدي نيست جمع آوري مي‏كند، ولي اكثر مردم نمي‏دانند.
وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ ﴿۲۷﴾
انصاریان: و مالکیّت و فرمانروایی آسمان ها و زمین فقط در سیطره خداست، و روزی که قیامت برپا شود، آن روز است که اهل باطل زیان خواهند دید،
خرمشاهی: و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداوند است، و روزى كه قيامت برپا شود، در چنين روزى باطل‏انديشان زيان كنند
فولادوند: و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست و روزى كه رستاخيز بر پا شود آن روز است كه باطل‏ انديشان زيان خواهند ديد
قمشه‌ای: آسمانها و زمین همه ملک خداست و روزی که ساعت قیامت بر پا شود آن روز اهل باطل (و منکران معاد) زیانکار خواهند بود.
مکارم شیرازی: مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين براي خدا است و آن روز كه قيامت برپا مي‏شود اهل باطل زيان مي‏بينند.
وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۸﴾
انصاریان: و هر امتی را در آن روز به زانو درافتاده می بینی، [آن روز] هر امتی به سوی نامه اعمالش خوانده می شود [و به آنان می گویند:] امروز همان اعمالی که همواره انجام می دادید به شما پاداش می دهند.
خرمشاهی: و بينى هر امتى را كه [براى دادخواهى‏] به زانو درآمده، هر امتى با كتابش فراخوانده شود، [گويند] امروز در برابر آنچه كرده‏ايد، جزا مى‏يابيد
فولادوند: و هر امتى را به زانو در آمده مى ‏بينى هر امتى به سوى كارنامه خود فراخوانده مى ‏شود [و بديشان مى‏ گويند] آنچه را میکرديد امروز پاداش مى‏ يابيد
قمشه‌ای: و در آن روز هر گروهی را بنگری که به زانو در آمده و هر فرقه به سوی کتاب و نامه عمل خود خوانده شود (و ندا شود که) امروز همه به پاداش اعمال خود می‌رسید.
مکارم شیرازی: در آن روز هر امتي را مي‏بيني (كه از شدت ترس و وحشت) بر زانو نشسته، هر امتي به سوي كتابش خوانده مي‏شود و (به آنها مي‏گويند) امروز جزاي آنچه را انجام مي‏داديد به شما مي‏دهند.
هَذَا كِتَابُنَا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۹﴾
انصاریان: این نوشته ماست که بر پایه حقّ و درستی بر ضد شما سخن می گوید؛ زیرا ما آنچه را همواره انجام می دادید، می نوشتیم.
خرمشاهی: اين كتاب ماست كه به راستى بر شما گواهى مى‏دهد، ما آنچه شما انجام مى‏داديد ثبت مى‏كرديم‏
فولادوند: اين است كتاب ما كه عليه شما به حق سخن مى‏ گويد ما از آنچه میکرديد نسخه بر مى‏ داشتيم
قمشه‌ای: این کتاب ضبط ما به حق بر شما سخن می‌گوید، که ما هر چه می‌کرده‌اید همه را درست می‌نگاشتیم.
مکارم شیرازی: اين كتاب ماست كه به حق با شما سخن مي‏گويد (و اعمال شما را بازگو مي‏كند) ما آنچه را انجام مي‏داديد مي‏نوشتيم!
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ ﴿۳۰﴾
انصاریان: و اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، پس پروردگارشان آنان را در رحمت خود درآورد؛ این همان کامیابی آشکار است،
خرمشاهی: اما كسانى كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، پروردگارشان ايشان را به جوار رحمت خويش [بهشت‏] در مى‏آورد، اين همان رستگارى آشكار است‏
فولادوند: و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند پس پروردگارشان آنان را در جوار رحمت‏ خويش داخل مى‏ گرداند اين همان كاميابى آشكار است
قمشه‌ای: اما آنان که ایمان آورده و نیکوکار شدند آنها را خدا در رحمت خود داخل سازد که آن سعادت و فیروزی معیّن و معلومی است.
مکارم شیرازی: اما كساني كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند پروردگارشان آنها را در رحمت خود وارد مي‏كند، اين پيروزي بزرگ است.
وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ ﴿۳۱﴾
انصاریان: و اما کسانی که کفر ورزیدند [به آنان گفته می شود:] مگر آیات من همواره بر شما خوانده نمی شد؟ ولی شما [نسبت به پذیرش آن] تکبّر ورزیدید و قومی گنهکار بودید.
خرمشاهی: و اما كسانى كه كفرورزيده‏اند [به آنان فرمايد] آيا آيات من بر شما خوانده نمى‏شد كه استكبار ورزيديد و قومى گنهكار شديد
فولادوند: و اما كسانى كه كافر شدند [بدانها مى‏ گويند] پس مگر آيات من بر شما خوانده نمى ‏شد و[لى] تكبر نموديد و مردمى بدكار بوديد
قمشه‌ای: و اما آنان که کافر شدند (چون از شدت عذاب بنالند به آنها گوییم) آیا بر شما آیات مرا تلاوت نمی‌کردند و شما تکبر و عصیان کرده و مردمی بدکار و مجرم بودید؟
مکارم شیرازی: اما كساني كه كافر شدند به آنها گفته مي‏شود مگر آيات من بر شما خوانده نمي‏شد و شما استكبار كرديد و قوم مجرمي بوديد.
وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُمْ مَا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ ﴿۳۲﴾
انصاریان: وچون می گفتند: یقیناً وعده خدا حق است و در وقوع قیامت هیچ شکی نیست، می گفتید: ما نمی دانیم قیامت چیست [و برپا شدنش را گمان نمی بریم] مگر گمانی ضعیف و غیر قابل اعتماد، و نمی توانیم به آن یقین پیدا کنیم!
خرمشاهی: و چون گفته مى‏شد كه وعده الهى حق است و در قيامت شكى نيست، مى‏گفتيد نمى‏دانيم قيامت ديگر چيست؟ آن را جز گمانى نمى‏پنداريم، و ما [در حق آن‏] باورمند نيستيم‏
فولادوند: و چون گفته شد وعده خدا راست است و شكى در رستاخيز نيست گفتيد ما نمى‏ دانيم رستاخيز چيست جز گمان نمى ‏ورزيم و ما يقين نداريم
قمشه‌ای: و چون به شما گفته شد که وعده خدا حق است و در قیامت هیچ شک و ریب نیست شما گفتید: قیامت چیست؟ نمی‌فهمیم، بس خیالی پیش خود می‌کنیم و به آن هیچ یقین نداریم.
مکارم شیرازی: و هنگامي كه گفته مي‏شد وعده خداوند حق است و در قيامت هيچ شكي نيست، شما مي‏گفتيد: ما نمي‏دانيم قيامت چيست ؟ ما تنها گماني در اين باره داريم، و به هيچوجه يقين نداريم!
وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ ﴿۳۳﴾
انصاریان: در آن روز همه اعمال بدی که مرتکب شده اند، برای آنان آشکار می شود و عذابی که همواره آن را مسخره می کردند، آنان را احاطه می کند.
خرمشاهی: و كيفر آنچه كرده بودند، بر آنان آشكار شد [و كيفر] آنچه به ريشخند گرفته بودند، فراگيرشان شد
فولادوند: و [حقيقت] بديهايى كه كرده‏ اند بر آنان پديدار مى ‏شود و آنچه را كه بدان ريشخند میکردند آنان را فرو مى‏ گيرد
قمشه‌ای: و در آن هنگام بر آنان نتیجه اعمال بدشان پدید آید و عذابی که به آن تمسخر می‌کردند به آنها احاطه کند.
مکارم شیرازی: و سيئات اعمالشان براي آنها آشكار مي‏شود، و سرانجام آنچه را استهزا مي‏كردند بر آنها واقع مي‏گردد.
وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنْسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ نَاصِرِينَ ﴿۳۴﴾
انصاریان: و [به آنان] گویند: امروز شما را از یاد می بریم، همان گونه که شما [در دنیا] دیدار امروزتان را از یاد بردید، و جایگاهتان آتش است و شما را یار و یاوری نخواهد بود.
خرمشاهی: و گفته شود، امروز فراموشتان كرده‏ايم، همچنانكه شما هم ديدار امروزتان را فراموش كرده بوديد، و جايگاه شما آتش [دوزخ‏] است و براى شما ياورى نيست‏
فولادوند: و گفته شود همان‏گونه كه ديدار امروزتان را فراموش كرديد امروز شما را فراموش خواهيم كرد و جايگاهتان در آتش است و براى شما ياورانى نخواهد بود
قمشه‌ای: و با آنها خطاب شود که امروز ما شما را (از رحمت خود) فراموش می‌کنیم چنانکه شما ملاقات این روز سخت را فراموش کردید. اینک منزل شما آتش دوزخ است و بر نجات خود هیچ یار و یاوری ندارید.
مکارم شیرازی: و به آنها گفته مي‏شود: امروز شما را فراموش مي‏كنيم همانگونه كه شما ديدار امروز را فراموش كرديد، و جايگاه شما دوزخ است، و هيچ ياوري نداريد!
ذَلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ ﴿۳۵﴾
انصاریان: این [عذاب] برای این است که شما آیات خدا را به مسخره گرفته اید و زندگی دنیا، شما را فریفت؛ پس امروز نه آنان را از آتش بیرون آورند و نه از آنان می خواهند که [برای به دست آوردن خشنودی خدا] عذرخواهی کنند.
خرمشاهی: اين از آن است كه آيات الهى را به ريشخند گرفتيد و زندگانى دنيا شما را فريفت، پس امروز، نه از آن بيرون برده شوند، نه عذرشان را بپذيرند
فولادوند: اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد پس امروز نه از اين [آتش] بيرون آورده مى ‏شوند و نه عذرشان پذيرفته مى‏ گردد
قمشه‌ای: این عذاب شما کیفر آن است که به آیات خدا تمسخر کردید و مغرور زندگانی دنیا شدید. پس کافران امروز از آتش دوزخ رهایی ندارند و هیچ عذر و توبه ایشان نپذیرند.
مکارم شیرازی: اين به خاطر آن است كه شما آيات خدا را به سخريه گرفتيد و زندگي دنيا شما را مغرور كرد، امروز آنها از دوزخ خارج نمي‏شوند، و هيچگونه عذري از آنها پذيرفته نيست.
فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۳۶﴾
انصاریان: نهایتاً همه ستایشها مخصوص خداست که پروردگار آسمان ها و پروردگار زمین و پروردگار جهانیان است؛
خرمشاهی: سپاس خداوند راست، كه پروردگار آسمانها و زمين [و] پروردگار جهانيان است‏
فولادوند: پس سپاس از آن خداست پروردگار آسمانها و پروردگار زمين پروردگار جهانيان
قمشه‌ای: باری ستایش و سپاس مخصوص خداست که به یکتایی آفریننده آسمانها و زمین و همه جهانهای بی نهایت است.
مکارم شیرازی: بنابراين حمد و ستايش مخصوص خدا است، پروردگار آسمانها و پروردگار زمين، و پروردگار همه جهانيان.
وَلَهُ الْكِبْرِيَاءُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۳۷﴾
انصاریان: و کبریایی و عظمت در آسمان ها و زمین ویژه اوست، و او توانای شکست ناپذیر و حکیم است.
خرمشاهی: و تنها او را در آسمانها و زمين بزرگى سزد، و او پيروزمند فرزانه است‏
فولادوند: و در آسمانها و زمين بزرگى از آن اوست و اوست‏ شكست‏ ناپذير سنجيده‏ كار
قمشه‌ای: و مقام جلال و کبریایی در آسمانها و زمین مخصوص اوست و او یکتا خدای مقتدر حکیم است.
مکارم شیرازی: و براي او است كبريا و عظمت در آسمان و زمين و او عزيز و حكيم است.