وَكَأَيِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
﴿۶۰﴾
انصاریان: چه بسیارند جنبندگانی که قدرت ندارند [به دست آوردن] روزی خود را بر عهده بگیرند، خداست که به آنان و شما روزی می دهد، و او شنوا و داناست.
خرمشاهی: و چه بسيار جنبنده كه عهدهدار روزى خود نيست، بلكه خداوند روزىبخش او و شماست و او شنواى داناست فولادوند: و چه بسيار جاندارانى كه نمى توانند متحمل روزى خود شوند خداست كه آنها و شما را روزى مى دهد و اوست شنواى دانا قمشهای: و (در کار رزق به خدا توکل کنید نه بر سعی خود که) چه بسیار حیوانات که خود بار روزی خود نکشند، خدا (بدون هیچ کوشش) به آنها و هم به شما روزی میرساند، و او شنوا (ی دعای محتاجان) و دانا (به احوال بندگان) است. مکارم شیرازی: چه بسيار جنبندگاني كه قدرت ندارند روزي خود را حمل كنند خداوند آنها را و شما را روزي ميدهد، و او است شنوا و دانا.
وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ
﴿۶۱﴾
انصاریان: اگر از آنان [که شرک می ورزند] بپرسی: چه کسی آسمان ها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را رام و مسخّر کرده؟ بی تردید خواهند گفت: خدا. پس چگونه [از حق به باطل] منحرف می شوند؟!
خرمشاهی: و اگر از ايشان بپرسى چه كسى آسمانها و زمين را آفريده است و خورشيد و ماه را رام كرده است، گويند خداوند، پس چگونه بيراهه مىروند؟ فولادوند: و اگر از ايشان بپرسى چه كسى آسمانها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را [چنين] رام كرده است حتما خواهند گفت الله پس چگونه [از حق] بازگردانيده مى شوند قمشهای: و اگر از این کافران مشرک سؤال کنی که آسمانها و زمین را که آفریده و خورشید و ماه مسخر فرمان کیست؟ به یقین جواب دهند که خدا (آفریده)، پس چگونه (با این اقرار، از توحید و معرفت خدا) رویگردان میشوند؟ مکارم شیرازی: هر گاه از آنها بپرسي چه كسي آسمانها و زمين را آفريده، و خورشيد و ماه را مسخر كرده است ؟ ميگويند: الله، پس با اينحال چگونه (از عبادت خدا) منحرف ميشوند؟
اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
﴿۶۲﴾
انصاریان: خدا روزی را برای هرکس از بندگانش که بخواهد وسعت می دهد و یا تنگ می گیرد؛ یقیناً خدا بر هر کاری تواناست،
خرمشاهی: خداوند است كه روزى را براى هركس از بندگانش كه بخواهد گشاده يا تنگ مىدارد، بىگمان خداوند به هر چيزى داناست فولادوند: خدا بر هر كس از بندگانش كه بخواهد روزى را گشاده مى گرداند و [يا] بر او تنگ مى سازد زيرا خدا به هر چيزى داناست قمشهای: خداست که هر کس از بندگان را خواهد وسیع روزی و یا تنگ روزی میگرداند، که همانا او به هر چیزی (از مصالح خلایق) داناست. مکارم شیرازی: خداوند روزي را براي هر كس از بندگانش بخواهد گسترده ميكند، و براي هر كس ميخواهد محدود ميسازد، خداوند به همه چيز داناست.
وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ
﴿۶۳﴾
انصاریان: و اگر از آنان بپرسی: چه کسی از آسمان آبی نازل کرد و به وسیله آن زمین را پس از مردگی اش زنده ساخت؟ بی تردید خواهند گفت: خدا. بگو: همه ستایش ها ویژه خداست [و مشرکان دور از حقیقت اند]، بلکه بیشترشان تعقّل نمی کنند.
خرمشاهی: و اگر از ايشان بپرسى چه كسى از آسمان آبى فرو فرستاد و بدان زمين را پس از پژمردنش زنده [و بارور] كرد، خواهند گفت خداوند، بگو سپاس خداوند را، ولى بيشترينهشان تعقل نمىكنند فولادوند: و اگر از آنان بپرسى چه كسى از آسمان آبى فرو فرستاده و زمين را پس از مرگش به وسيله آن زنده گردانيده است حتما خواهند گفت الله بگو ستايش از آن خداست با اين همه بيشترشان نمى انديشند قمشهای: و اگر از این کافران مشرک سؤال کنی که آن کیست که از آسمان باران نازل سازد تا زمین را به آن پس از (فصل خزان و) مرگ (گیاهان، باز به نسیم جانبخش بهار) زنده گرداند؟ به یقین جواب دهند که آن خداست. بگو: ستایش مخصوص خدای یکتاست. آری و لیک اکثر این مردم عقل خود را به کار نگیرند (تا این حقیقت را دریابند). مکارم شیرازی: و اگر از آنها بپرسي چه كسي از آسمان آبي نازل كرد و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش احيا نمود؟ ميگويند: الله، بگو ستايش مخصوص خداست، اما اكثر آنها نميدانند.
وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ
﴿۶۴﴾
انصاریان: و این زندگی دنیا جز سرگرمی و بازی نیست و بی تردید سرای آخرت، همان زندگی [واقعی و ابدی] است؛ اگر اینان معرفت و دانش داشتند [دنیا را به قیمت از دست دادن آخرت برنمی گزیدند.]
خرمشاهی: و اين زندگانى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست، و اگر مىدانستند بىگمان سراى آخرت كانون زندگى است فولادوند: اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازيچه نيست و زندگى حقيقى همانا [در] سراى آخرت است اى كاش مى دانستند قمشهای: این زندگانی چند روزه دنیا (اگر نه در پرستش حق و سعادت آخرت صرف شود) افسوس و بازیچهای بیش نیست، و زندگانی اگر مردم بدانند به حقیقتدار آخرت است (که حیاتش جاوید و نعمتش بیرنج و زوال است). مکارم شیرازی: اين زندگي دنيا جز لهو و لعب چيزي نيست، و زندگي واقعي سراي آخرت است، اگر آنها ميدانستند.
فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ
﴿۶۵﴾
انصاریان: [مشرکان تا در امنیت و آسایشند، بر آیین شرک تعصّب دارند،] پس زمانی که در کشتی سوار می شوند [و در وسط دریا امواج خطرناک آنان را محاصره می کند] خدا را در حالی که ایمان و عبادت را برای او [از هرگونه شرکی] خالص می کنند، می خوانند، و چون به سوی خشکی نجاتشان می دهیم به ناگاه به آیین شرک روی می آورند،
خرمشاهی: و چون سوار بر كشتى شوند خداوند را در حالى كه دين خود را براى او پاك و پيراسته مىدارندبخوانند، ولى آنگاه كه آنان را رهانيد و به خشكى رسانيد، آن وقت است كه ايشان شرك مىورزند فولادوند: و هنگامى كه بر كشتى سوار مى شوند خدا را پاكدلانه مى خوانند و[لى] چون به سوى خشكى رساند و نجاتشان داد بناگاه شرك مى ورزند قمشهای: این مردم مشرک چون به کشتی نشینند (و به دست امواج خطر افتند در آن حال) تنها خدا را به اخلاص کامل در دین میخوانند، و چون از خطر دریا به ساحل نجاتشان رساند (باز به خدای یکتا) مشرک میشوند. مکارم شیرازی: هنگامي كه سوار بر كشتي شوند خدا را با اخلاص ميخوانند (و غير او را فراموش ميكنند) اما هنگامي كه خدا آنها را به خشكي رسانيد و نجات داد باز مشرك ميشوند!
لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
﴿۶۶﴾
انصاریان: سرانجام به آنچه [از نعمت] به آنان عطا کردیم، ناسپاسی ورزند، و [از زندگی شرک آلودشان] برخوردار شوند؛ سپس [نتیجه این ناسپاسی و زندگی شرک آلود را] خواهند دانست.
خرمشاهی: تا سرانجام در آنچه به ايشان بخشيدهايم كفران پيشه كنند و [از ظواهر زندگى] بهره برند، زودا كه [حقيقت را] بدانند فولادوند: بگذار تا به آنچه بديشان داده ايم انكار آورند و بگذار تا برخوردار شوند زودا كه بدانند قمشهای: تا هر نعمتی را که ما به آنها عطا کردهایم کفران کنند و (تا مدتی) بهرهمند باشند، اما به زودی خواهند دانست. مکارم شیرازی: (بگذار) آياتي را كه به آنها داده ايم انكار كنند و از لذات زودگذر زندگي بهره گيرند اما به زودي خواهند فهميد!
أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ
﴿۶۷﴾
انصاریان: آیا ندانسته اند که ما [شهرشان مکه را] حرم امنی قرار داده ایم [که در آن با آسایش و آرامش و محفوظ از قتل و غارت زندگی می کنند] در حالی که مردم از اطراف آنان [به وسیله دزدان و غارتگران عرب] ربوده می شوند؟ پس آیا [با دارا بودن این نعمت باارزش الهی] به باطل می گروند و به نعمت خدا کفران می ورزند؟!
خرمشاهی: آيا ندانستهاند كه ما حرمى امن [از كعبه] قرار دادهايم، و حال آنكه مردمان را در پيرامونشان تاراج مىكردند و مىربودند، آيا به باطل ايمان مىآورند و به نعمت خداوند كفران مىورزند؟ فولادوند: آيا نديده اند كه ما [براى آنان] حرمى امن قرار داديم و حال آنكه مردم از حوالى آنان ربوده مى شوند آيا به باطل ايمان مى آورند و به نعمت خدا كفر مى ورزند قمشهای: آیا (کافران اهل مکه) ندیدند که آن شهر را حرم امن و امان قرار دادیم در صورتی که از اطرافشان مردم (ضعیف) را به قتل و غارت میربایند؟ آیا باز به باطل میگروند و به نعمت خدا کافر میشوند؟ مکارم شیرازی: آيا نديدند كه ما حرم امني براي آنها قرار داديم در حالي كه مردم را در اطراف آنها (در بيرون اين حرم) ميربايند؟ آيا به باطل ايمان ميآورند و نعمت خدا را كفران ميكنند؟
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ
﴿۶۸﴾
انصاریان: و کیست ستمکارتر از کسی که دروغی را بر خدا ببندد [که خدا بتان را شریک خود گرفته؟] یا حق را زمانی که به سویش آمد تکذیب کند؟ آیا در دوزخ جایگاهی برای کافران نیست؟
خرمشاهی: و كيست ستمكارتر از كسى كه بر خداوند دروغ بندد يا حق را چون به سراغش آيد تكذيب كند، آيا جايگاه كافران در دوزخ نيست؟ فولادوند: و كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد يا چون حق به سوى او آيد آن را تكذيب كند آيا جاى كافران [در] جهنم نيست قمشهای: آیا هیچ کس از آن که بر خدا دروغ بست و (رسول) حق را که برای (هدایت) او آمد تکذیب کرد (در عالم) ستمکارتر هست؟ آیا جایگاه کافران (ستمکار) در آتش دوزخ نیست؟ مکارم شیرازی: چه كسي ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ ميبندد، يا حق را پس از آنكه به سراغش آمد تكذيب ميكند؟ آيا جايگاه كافران در دوزخ نيست ؟
وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ
﴿۶۹﴾
انصاریان: و کسانی که برای [به دست آوردن خشنودی] ما [با جان و مال] کوشیدند، بی تردید آنان را به راه های خود [راه رشد، سعادت، کمال، کرامت، بهشت و مقام قرب] راهنمایی می کنیم؛ و یقیناً خدا با نیکوکاران است.
خرمشاهی: و كسانى را كه در حق ما كوشيدهاند به راههاى خاص خويش رهنمون مىشويم، و بىگمان خداوند با نيكوكاران است فولادوند: و كسانى كه در راه ما كوشيده اند به يقين راه هاى خود را بر آنان مى نماييم و در حقيقت خدا با نيكوكاران است قمشهای: و آنان که در (راه) ما (به جان و مال) جهد و کوشش کردند محققا آنها را به راههای (معرفت و لطف) خویش هدایت میکنیم، و همیشه خدا یار نکوکاران است. مکارم شیرازی: و آنها كه در راه ما (با خلوص نيت) جهاد كنند قطعا هدايتشان خواهيم كرد و خدا با نيكوكاران است. |
||