انصاریان: بگو: [بنا بر ادعای شما چنانچه تورات و قرآن از جانب خدا نیست] اگر راست می گویید کتابی از نزد خدا بیاورید که هدایت کننده تر از این دو باشد تا آن را پیروی کنم.
خرمشاهی: بگو اگر راست مى‏گوييد كتابى از سوى خداوند بياوريد كه از اين دو راهنماتر باشد، تا از آن پيروى كنم‏
فولادوند: بگو پس اگر راست مى‏ گوييد كتابى از جانب خدا بياوريد كه از اين دو هدايت كننده‏ تر باشد تا پيرويش كنم
قمشه‌ای: بگو: پس شما اگر راست می‌گویید کتابی که از این دو کتاب آسمانی (تورات و قرآن) خلق را بهتر هدایت کند از جانب خدا بیاورید تا من از آن پیروی کنم.
مکارم شیرازی: بگو، اگر راست مي‏گوئيد (كه تورات و قرآن از سوي خدا نيست) كتابي هدايت بخشتر از ايندو بياوريد تا من از آن پيروي كنم.

انصاریان: پس اگر پاسخ تو را ندادند بدان که فقط از هواهای نفسانی خود پیروی می کنند و گمراه تر از کسی که بدون هدایتی از سوی خدا از هواهای نفسانی خود پیروی کند، کیست؟ مسلماً خدا مردم ستمکار را هدایت نمی کند.
خرمشاهی: و اگر پاسخت را ندادند پس بدان كه ايشان از هوى و هوسهايشان پيروى مى‏كنند، و كيست گمراه‏تر از كسى كه بدون رهنمود الهى از هواى نفس خويش پيروى كند، بى‏گمان خداوند قوم ستمكار را هدايت نمى‏كند
فولادوند: پس اگر تو را اجابت نكردند بدان كه فقط هوسهاى خود را پيروى مى كنند و كيست گمراه‏ تر از آنكه بى‏ راهنمايى خدا از هوسش پيروى كند بى‏ ترديد خدا مردم ستمگر را راهنمايى نمى ‏كند
قمشه‌ای: پس اگر به تقاضای تو جواب نتوانند داد در این صورت بدان که این مردم تنها پیرو هوای نفسند و کیست (ستمگر و) گمراه‌تر از آن کسی که راه هدایت خدا را رها کرده و از هوای نفس خود پیروی کند؟ البته خدا قوم ستمکار را (پس از اتمام حجت) هرگز هدایت نخواهد کرد.
مکارم شیرازی: هر گاه اين پيشنهاد تو را نپذيرند، بدان آنها از هوسهاي خود پيروي مي‏كنند و آيا گمراهتر از آنكس كه پيروي هواي نفس خويش كرده و هيچ هدايت الهي را نپذيرفته است كسي پيدا مي‏شود؟ مسلما خداوند قوم ستمگر را هدايت نمي‏كند.

انصاریان: ما این قرآن را برای آنان پی در پی و به هم پیوسته [به صورت سوره ای پس از سوره ای و آیه ای بعد از آیه ای] آوردیم تا متذکّر و هوشیار [حقایق] شوند.
خرمشاهی: و براى آنان سخن در سخن پيوستيم باشد كه پندگيرند
فولادوند: و به راستى اين گفتار را براى آنان پى در پى و به هم پيوسته نازل ساختيم اميد كه آنان پند پذيرند
قمشه‌ای: و همانا ما برای (هدایت) این مردم (آیات قرآن را) سخن پیوسته (یعنی مرتب و مربوط به سعادت دنیا و آخرت خلق) آوردیم تا مگر متذکر (حقایق آن) شوند.
مکارم شیرازی: ما آيات قرآن را يكي بعد از ديگري براي آنها آورديم شايد متذكر شوند.

انصاریان: [و برخی از] کسانی که پیش از قرآن کتابشان دادیم، به قرآن ایمان می آورند،
خرمشاهی: كسانى كه پيش از آن به ايشان كتاب آسمانى داده بوديم، به آن ايمان مى‏آورند
فولادوند: كسانى كه قبل از آن كتاب [آسمانى] به ايشان داده‏ ايم آنان به [قرآن] مى‏ گروند
قمشه‌ای: آنان که ما به آنها پیش از این، کتاب (آسمانی تورات و انجیل را) فرستادیم (یعنی موسی و عیسی و پیروان حقیقی آنها) به این (کتاب آسمانی قرآن) البته آنان ایمان می‌آورند.
مکارم شیرازی: كساني كه قبلا كتاب آسماني به آنها داده‏ ايم به آن (قرآن) ايمان مي‏آورند.

انصاریان: و هنگامی که بر آنان خوانند، می گویند: به آن ایمان آوردیم، یقیناً این قرآن از سوی پروردگارمان حق و درست است، البته ما پیش از نزول آن [به سبب راهنمایی های تورات و انجیل] تسلیم بودیم.
خرمشاهی: و چون [قرآن‏] بر آنان خوانده شود گويند به آن ايمان داريم آن حق و از جانب پروردگار ماست، ما پيش از آن اهل تسليم [و باور] بوده‏ايم‏
فولادوند: و چون بر ايشان فرو خوانده مى ‏شود مى‏ گويند بدان ايمان آورديم كه آن درست است [و] از طرف پروردگار ماست ما پيش از آن [هم] از تسليم‏شوندگان بوديم
قمشه‌ای: و چون آیات ما بر آنها تلاوت شود گویند: به آن ایمان آوردیم که این قرآن به حق از جانب پروردگار ما نازل شده، ما پیش از این نیز تسلیم فرمان خدا بودیم.
مکارم شیرازی: و هنگامي كه بر آنها خوانده مي‏شود مي‏گويند: به آن ايمان آورديم، اينها همه حق است، و از سوي پروردگار ماست، ما قبل از اين هم مسلمان بوديم.

انصاریان: اینان به علت صبری که [بر ایمان و عمل به قرآن] کردند و بدی [مردم] را با نیکی و خوبی خود دفع می کنند و از آنچه به آنان روزی کرده ایم، انفاق می نمایند، دوبار پاداششان می دهند.
خرمشاهی: اينانند كه به خاطر صبرى كه ورزيده‏اند پاداششان دوباره داده شود، و بدى را با نيكى دفع كنند و از آنچه روزيشان كرده‏ايم انفاق كنند
فولادوند: آنانند كه به [پاس] آنكه صبر كردند و [براى آنكه] بدى را با نيكى دفع مى ‏نمايند و از آنچه روزي‏شان داده‏ ايم انفاق مى كنند دو بار پاداش خواهند يافت
قمشه‌ای: اینان را دو بار پاداش نیکو دهند، زیرا صبر و ثبات (در دین خود و اسلام هر دو) ورزیدند و بدی را به نیکی دفع می‌کنند و از آنچه روزی آنها کردیم انفاق می‌کنند.
مکارم شیرازی: آنها كساني هستند كه اجر و پاداششان را به خاطر شكيبائيشان دو بار دريافت مي‏دارند آنها به وسيله نيكيها بديها را دفع مي‏كنند، و از آنچه به آنان روزي داده‏ ايم انفاق مي‏نمايند.

انصاریان: و هنگامی که سخن بیهوده ای بشنوند، از آن روی برمی گردانند و می گویند: اعمال ما برای ما و اعمال شما برای شما، سلام بر شما [سلام متارکه]، ما خواستار [همنشینی و معاشرت با] نادانان نیستیم.
خرمشاهی: و چون لغوى بشنوند از آن روى بر مى‏گردانند و گويند اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شما، سلام بر شما، ما با نادانان كارى نداريم‏
فولادوند: و چون لغوى بشنوند از آن روى برمى‏ تابند و مى‏ گويند كردارهاى ما از آن ما و كردارهاى شما از آن شماست‏ سلام بر شما جوياى [مصاحبت] نادانان نيستيم
قمشه‌ای: و چون سخن لغوی (از دشمنان دین) بشنوند از آن اعراض کنند و گویند: اعمال ما از ما و اعمال شما از شما، بروید سلامت باشید، که ما هرگز مردم (هرزه گوی) نادان را نمی‌طلبیم.
مکارم شیرازی: و هر گاه سخن لغو و بيهوده بشنوند، از آن روي مي‏گردانند و مي‏گويند: اعمال ما از آنِ ماست، و اعمال شما از آنِ خودتان، سلام بر شما (سلام و داع)؛ ما خواهان جاهلان نيستيم!

انصاریان: قطعاً تو نمی توانی هر که را خود دوست داری هدایت کنی، بلکه خدا هر که را بخواهد هدایت می کند؛ و او به هدایت پذیران داناتر است،
خرمشاهی: تو هركس را كه دوست دارى هدايت نمى‏كنى، بلكه خداوند است كه هركس را كه بخواهد هدايت مى‏كند و او به رهيافتگان داناتر است‏
فولادوند: در حقيقت تو هر كه را دوست دارى نمى‏ توانى راهنمايى كنى ليكن خداست كه هر كه را بخواهد راهنمايى مى ‏كند و او به راه‏يافتگان داناتر است
قمشه‌ای: (ای رسول ما، با آنکه تو هادی خلقی) چنین نیست که هر کس را تو دوست بداری هدایت توانی کرد لیکن خدا هر که را خواهد هدایت می‌کند و او به حال آنان که قابل هدایتند آگاه‌تر است.
مکارم شیرازی: تو نميتواني كسي را كه دوست داري هدايت كني، ولي خداوند هر كس را بخواهد هدايت مي‏كند، و او از هدايت يافتگان آگاهتر است.

انصاریان: و [مشرکان برای معذور بودن خود در نپذیرفتن هدایت] گفتند: اگر ما همراه تو از هدایت [قرآن] پیروی کنیم [به وسیله مشرکان قلدر عرب] از سرزمینمان [شهر مکه] ربوده خواهیم شد! آیا ما آنان را در حرم امنی جای ندادیم که همواره [در همه فصول سال] هر نوع میوه و محصولی که رزقی از سوی ماست به سوی آن گردآوری می شود؟ ولی بیشتر آنان معرفت و دانش [نسبت به واقعیات] ندارند.
خرمشاهی: و گويند اگر همراه تو از هدايت پيروى كنيم، از سرزمينمان ربوده و رانده شويم، [بگو] آيا آنان را در حرمى امن جاى نداده‏ايم كه فرآورده‏هاى هر چيز -كه روزى‏اى از جانب ماست[جمع و] به سوى آنان ارسال مى‏گردد؟ ولى بيشترينه آنان نمى‏دانند
فولادوند: و گفتند اگر با تو از [نور] هدايت پيروى كنيم از سرزمين خود ربوده خواهيم شد آيا آنان را در حرمى امن جاى نداديم كه محصولات هر چيزى كه رزقى از جانب ماست به سوى آن سرازير مى ‏شود ولى بيشترشان نمى‏ دانند
قمشه‌ای: و (برخی از اهل مکه) گفتند: اگر ما با تو طریق هدایت را (که اسلام است) پیروی کنیم ما را از سرزمین خود به زودی بربایند (و به دست ملت عرب که متفق بر علیه اسلامند از وطن آواره شویم). آیا ما (مکه را) بر ایشان حرمی امن قرار ندادیم که به این مکان (بی‌آب و گیاه) انواع نعمتها و ثمرات که ما روزیشان کردیم از هر طرف بیاورند؟ لیکن حقیقت این است که اکثر آنها نادانند.
مکارم شیرازی: آنها گفتند: ما اگر هدايت را همراه تو پذيرا شويم ما را از سرزمينمان مي‏ربايند! آيا ما حرم امني در اختيار آنها قرار نداديم كه ثمرات هر چيزي (از هر شهر و دياري) به سوي آن آورده مي‏شود، ولي اكثر آنها نمي‏دانند!

انصاریان: چه بسیار [اهل] شهرهایی را که [به سبب فراوانی نعمت] در زندگی خود گرفتار سرمستی و طغیان شده بودند، هلاک کردیم، پس این ها خانه های ایشان است که پس از آنان [خراب و ویران شده و] جز اندکی مورد سکونت قرار نگرفته اند، و فقط ما وارث آنان هستیم!
خرمشاهی: و چه بسيار شهرها كه از [شدت رفاه‏] زندگانيشان سرمستى مى‏كردند نابود كرديم و اين خانه‏هايشان است كه پس از آنان جز اندكى مسكون نبوده است، و ما خود وارثانيم‏
فولادوند: و چه بسيار شهرها كه هلاكش كرديم [زيرا] زندگى خوش آنها را سرمست كرده بود اين ست‏ سراهايشان كه پس از آنان جز براى عده كمى مورد سكونت قرار نگرفته و ماييم كه وارث آنان بوديم
قمشه‌ای: و چه بسیار شده که ما اهل دیاری را که به هوس‌رانی و خوش گذرانی پرداختند هلاک کردیم، و این خانه‌های (ویران) آنهاست که بعد از آنها جز عده قلیلی در آن دیار سکونت نیافت و تنها ما وارث (دیار آنها) بودیم.
مکارم شیرازی: بسياري از شهرها و آباديهائي كه بر اثر فزوني نعمت مست و مغرور شده بود هلاك كرديم. اين خانه‏ هاي آنهاست (كه ويران شده) و بعد از آنها جز اندكي كسي در آن سكونت نكرد، و ما وارث آنان بوديم.