به نام خداوند رحمتگر مهربان

انصاریان: ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، بی تردید زلزله قیامت، واقعه ای بزرگ است.
خرمشاهی: هان اى مردم از پروردگارتان پروا كنيد، كه زلزله قيامت چيزى سهمگين است‏
فولادوند: اى مردم از پروردگار خود پروا كنيد چرا كه زلزله رستاخيز امرى هولناك است
قمشه‌ای: ای مردمان، خدا ترس و پرهیزکار باشید که زلزله روز قیامت بر خلایق بسیار حادثه بزرگ و واقعه سختی خواهد بود.
مکارم شیرازی: اي مردم از پروردگارتان بترسيد كه زلزله رستاخيز امر عظيمي است.

انصاریان: روزی که آن را ببینید [مشاهده خواهید کرد که] هر مادر شیر دهنده ای از کودکی که شیرش می دهد، بی خبر می شود، و هر ماده بارداری بار خود را سقط می کند، و مردم را مست می بینی در حالی که مست نیستند، بلکه عذاب خدا بسیار سخت است.
خرمشاهی: روزى كه در آن بينيد هر زن شيردهنده‏اى از نوزاد شيرى‏اش غافل شود، و هر زن آبستنى [بى‏اختيار] وضع حمل كند و مردمان را مست بينى، و حال آنكه مست نباشند، ولى عذاب الهى سخت و سنگين است‏
فولادوند: روزى كه آن را ببينيد هر شيردهنده‏ اى آن را كه شير مى‏ دهد [از ترس] فرو مى‏ گذارد و هر آبستنى بار خود را فرو مى ‏نهد و مردم را مست مى ‏بينى و حال آنكه مست نيستند ولى عذاب خدا شديد است
قمشه‌ای: آن روز که آن هنگامه بزرگ را مشاهده کنید خواهید دید که هر زن شیرده طفل خود را (از هول) فراموش کند و هر آبستن بار رحم را بیفکند، و مردم را (از وحشت آن روز) بی‌خود و مست بنگری در صورتی که مست نیستند و لیکن عذاب خدا سخت است.
مکارم شیرازی: روزي كه آن را مي‏بينيد (آنچنان وحشت سر تا پاي همه را فرا مي‏گيرد كه) مادران شيرده، كودكان شيرخوارشان را فراموش مي‏كنند، و هر بارداري جنين خود را بر زمين مي‏نهد و مردم را مست مي‏بيني، در حالي كه مست نيستند، ولي عذاب خدا شديد است!

انصاریان: و برخی از مردم اند که [همواره] بدون هیچ دانشی [بلکه از روی جهل و نادانی] درباره خدا [با اصرار بر یک اعتقاد بی پایه] برخورد خصمانه و گفتگوی ستیزآمیز می کنند، و از هر شیطان سرکشی پیروی می نمایند.
خرمشاهی: و از مردمان كسى هست كه درباره خداوند بدون دانش مجادله مى‏كند و از هر شيطان سركشى پيروى مى‏كند
فولادوند: و برخى از مردم در باره خدا بدون هيچ علمى مجادله مى كنند و از هر شيطان سركشى پيروى مى ‏نمايند
قمشه‌ای: و از مردم کسی هست که از جهل و نادانی در کار خدا جدل کند و از پی هر شیطان گمراه کننده‌ای رود.
مکارم شیرازی: گروهي از مردم بدون هيچ علم و دانشي به مجادله درباره خدا برمي خيزند و از هر شيطان سر كشي پيروي مي‏كنند.

انصاریان: بر آن شیطان، لازم و مقرّر شده است که هر کس که او را به سرپرستی و دوستی خود گیرد، حتماً او گمراهش می کند، و به آتش سوزنده راهنمایی اش می نماید.
خرمشاهی: بر او مقرر شده است كه هركس او را دوست گيرد، او گمراهش مى‏كند و به عذاب آتش جهنم مى‏كشاند
فولادوند: بر [شيطان] مقرر شده است كه هر كس او را به دوستى گيرد قطعا او وى را گمراه مى‏ سازد و به عذاب آتشش مى ‏كشاند
قمشه‌ای: (در لوح تقدیر) بر آن شیطان چنین فرض و لازم شده که هر کس او را دوست و پیشوای خود سازد وی او را گمراه کند و به عذاب سوزان دوزخش رهبر شود.
مکارم شیرازی: بر او نوشته شده كه هر كس ولايتش را بر گردن نهد بطور مسلم گمراهش ‍ مي‏سازد و به آتش سوزان راهنمائيش مي‏كند.

انصاریان: ای مردم! اگر درباره برانگیخته شدن [پس از مرگ] در تردید هستید، پس [به این واقعیت توجه کنید که] ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، سپس از علقه، سپس از پاره گوشتی با آفرینشی کامل یا غیر کامل آفریدیم تا برای شما روشن کنیم [که ما به برانگیختن مردگان تواناییم]؛ و آنچه را می خواهیم تا مدتی معین در رحم ها مستقر می کنیم؛ آن گاه شما را به صورت کودک [از رحم مادر] بیرون می آوریم تا آنکه به قدرت فکری و نیرومندی جسمی خود برسید. و برخی از شما [پیش از فرتوتی] قبض روح می شود، و برخی از شما را به پست ترین دوره عمر [که ایام پیری است] برمی گردانند تا در نتیجه از دانشی که داشتند چیزی ندانند. و [از نشانه های دیگر قدرت ما اینکه] زمین را [در زمستان] خشک و افسرده می بینی، پس چون آب [باران] را بر آن نازل می کنیم، می جنبد و برمی آید و از هر نوع گیاه تر و تازه و بهجت انگیزی می رویاند.
خرمشاهی: هان اى مردم اگر درباره رستاخيز شك و شبهه داريد، بدانيد كه ما شما را از خاك، سپس از نطفه، سپس از خون بسته، سپس گوشت پاره شكل يافته و شكل نيافته آفريده‏ايم تا [حقيقت را] براى شما هويدا كنيم، و هر چه را بخواهيم تا زمانى معين در رحمها قرار مى‏دهيم، سپس شما را كه كودكى شده‏ايد [از شكم مادر] بيرون مى‏آوريم كه به كمال بلوغتان برسيد، و بعضى از شما جانشان گرفته مى‏شود، و بعضى به حد اعلاى فرتوتى بازبرده شود، چندانكه پس از دانستن [بسيارى چيزها] چيزى نداند، و زمين را پژمرده بينى، آنگاه چون بر آن آب [باران‏] فرو فرستيم، جنبش يابد و رشد كند، و چه بسيار از گونه‏هاى خرم بروياند
فولادوند: اى مردم اگر در باره برانگيخته شدن در شكيد پس [بدانيد] كه ما شما را از خاك آفريده‏ ايم سپس از نطفه سپس از علقه آنگاه از مضغه داراى خلقت كامل و [احيانا] خلقت ناقص تا [قدرت خود را] بر شما روشن گردانيم و آنچه را اراده مى ‏كنيم تا مدتى معين در رحمها قرار مى‏ دهيم آنگاه شما را [به صورت] كودك برون مى ‏آوريم سپس [حيات شما را ادامه مى‏ دهيم] تا به حد رشدتان برسيد و برخى از شما [زودرس] مى‏ ميرد و برخى از شما به غايت پيرى مى ‏رسد به گونه‏ اى كه پس از دانستن [بسى چيزها] چيزى نمى‏ داند و زمين را خشكيده مى ‏بينى و[لى] چون آب بر آن فرود آوريم به جنبش درمى ‏آيد و نمو مى ‏كند و از هر نوع [رستنيهاى] نيكو مى ‏روياند
قمشه‌ای: ای مردم، اگر شما در (روز قیامت و قدرت خدا بر) بعث مردگان شک و ریبی دارید (برای رفع شک خود بدین دلیل توجه کنید که) ما شما را نخست از خاک آفریدیم آن گاه از آب نطفه، آن گاه از خون بسته، آنگاه از پاره‌ای گوشت با آفرینشی تمام و ناتمام، تا (در این انتقال و تحولات قدرت خود را) بر شما آشکار سازیم و (از نطفه‌ها) آنچه را مشیّت ما تعلق گیرد در رحمها قرار می‌بخشیم تا به وقتی معین، آن گاه شما را به صورت طفلی (چون گوهر از صدف رحم) بیرون آریم تا (زیست کرده و) سپس به حد بلوغ و رشد خود برسید و برخی از شما (در این بین) بمیرد و برخی به سن پیری و دوران ضعف و ناتوانی رسد تا آنجا که پس از دانش و هوش خرف شود و هیچ فهم نکند، و (دلیل دیگر از ادله قدرت خدا بر معاد آن که) زمین را بنگری وقتی خشک و بی‌گیاه باشد آن گاه چون باران بر آن فرو باریم سبز و خرم شود و (تخم‌ها در آن) نمو کند و از هر نوع گیاه زیبا برویاند.
مکارم شیرازی: اي مردم اگر در رستاخيز شك داريد (به اين نكته توجه كنيد كه) ما شما را از خاك آفريديم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از مضغه (چيزي شبيه گوشت جويده) كه بعضي داراي شكل و خلقت است و بعضي بدون شكل، هدف اين است كه ما براي شما روشن سازيم (كه بر هر چيز قادريم) و جنينهائي را كه بخواهيم تا مدت معيني در رحم مادران قرار مي‏دهيم (و آنچه را بخواهيم ساقط مي‏كنيم) بعد شما را به صورت طفل بيرون مي‏فرستيم، سپس هدف اين است كه به حد رشد و بلوغ برسيد، در اين ميان بعضي از شما مي‏ميرند و بعضي آن قدر عمر مي‏كنند كه به بدترين مرحله زندگي و پيري مي‏رسند آنچنان كه چيزي از علوم خود را به خاطر نخواهند داشت (از سوي ديگر) زمين را (در فصل زمستان) خشك و مرده مي‏بيني، اما هنگامي كه باران را بر آن فرو مي‏فرستيم به حركت در مي‏آيد و نمو مي‏كند، و انواع گياهان زيبا را مي‏روياند.

انصاریان: [همه] این [امور] برای این است که [بدانید] خدا همان حق است، و اینکه او مردگان را زنده می کند، و اینکه او بر هر کاری تواناست.
خرمشاهی: اين از آن است كه خداوند بر حق است و او مردگان را زنده مى‏كند و او بر هر كارى تواناست‏
فولادوند: اين [قدرت نماييها] بدان سبب است كه خدا خود حق است و اوست كه مردگان را زنده مى ‏كند و [هم] اوست كه بر هر چيزى تواناست
قمشه‌ای: این (آثار قدرت) دلیل است که خدا حق است و هم او البته مردگان را زنده خواهد کرد و او محققا بر هر چیز تواناست.
مکارم شیرازی: اين به خاطر آنست كه بدانيد خداوند حق است و مردگان را زنده مي‏كند و بر هر چيز تواناست.

انصاریان: و اینکه قیامت آمدنی است، هیچ شکی در آن نیست، و اینکه خدا کسانی را که در گورهایند، برمی انگیزد.
خرمشاهی: و اينكه قيامت آمدنى است [و] در آن شكى نيست و خداوند كسانى را كه در گورها خفته‏اند، بر مى‏انگيزد
فولادوند: و [هم] آنكه رستاخيز آمدنى است [و] شكى در آن نيست و در حقيقت ‏خداست كه كسانى را كه در گورهايند برمى‏ انگيزد
قمشه‌ای: و محققا ساعت قیامت بی‌هیچ شک بیاید و خدا به یقین مردگان را از قبرها برانگیزد.
مکارم شیرازی: و اينكه رستاخيز شكي در آن نيست و خداوند تمام كساني را كه در قبرها آرميده‏ اند زنده مي‏كند.

انصاریان: و از مردمان کسی است که همواره بدون هیچ دانشی [بلکه از روی جهل و نادانی] و بدون هیچ هدایتی، و هیچ کتاب روشنی درباره خدا مجادله و ستیزه می کند.
خرمشاهی: و از مردمان كسى هست كه درباره خداوند بدون دانش و بدون رهنمود و بدون كتابى روشنگر مجادله مى‏كند
فولادوند: و از [ميان] مردم كسى است كه در باره خدا بدون هيچ دانش و بى‏ هيچ رهنمود و كتاب روشنى به مجادله مى ‏پردازد
قمشه‌ای: و از مردم کس هست که از روی جهل و گمراهی و بی‌هیچ هدایت و کتاب و حجت روشن در کار خدا جدل می‌کند.
مکارم شیرازی: و گروهي از مردم درباره خدا بدون هيچ دانش و بدون هيچ هدايت و كتاب روشني به مجادله برمي خيزند.

انصاریان: [آن هم] با حالتی متکبرانه و مغرورانه که سرانجام مردم را از راه خدا گمراه کند؛ برای او در دنیا رسوایی است و روز قیامت عذاب سوزان به وی می چشانیم.
خرمشاهی: پهلو به تكبر بگرداند تا [مردمان را] از راه خدا گمراه كند در دنيا خفت و خوارى دارد و در روز قيامت عذاب آتش را به او مى‏چشانيم‏
فولادوند: [آن هم] از سر نخوت تا [مردم را] از راه خدا گمراه كند در اين دنيا براى او رسوايى است و در روز رستاخيز او را عذاب آتش سوزان مى‏چشانيم
قمشه‌ای: با تکبر و نخوت از حق اعراض کرده تا (خلق را) از راه خدا گمراه گرداند، چنین کسی را در دنیا ذلت و خواری نصیب باشد و در آخرت عذاب آتش سوزانش خواهیم چشانید.
مکارم شیرازی: آنها با تكبر و بياعتنائي (نسبت به سخنان الهي) مي‏خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند، براي آنها در دنيا رسوائي است، و در قيامت عذاب سوزنده به آنها مي‏چشانيم.

انصاریان: این [رسوایی و عذاب] به کیفر اعمالی است که از پیش فرستاده ای و به آن خاطر است که خدا نسبت به بندگان ستمکار نیست.
خرمشاهی: اين به خاطر كار و كردار پيشين توست، و گرنه‏] خداوند هرگز در حق بندگان ستمگر نيست‏
فولادوند: اين [كيفر] به سزاى چيزهايى است كه دستهاى تو پيش فرستاده است و [گرنه] خدا به بندگان خود بيدادگر نيست
قمشه‌ای: این عذاب آتش به سزای همان اعمال زشتی است که با دست خود پیش فرستادی و این که خدا هرگز کمترین ستم در حق بندگان نخواهد کرد.
مکارم شیرازی: (و به او مي‏گوئيم) اين نتيجه چيزي است كه دستهايت از پيش براي تو فرستاده است! و خداوند هرگز به بندگان ظلم نمي‏كند.

انصاریان: و برخی از مردم اند که خدا را یک سویه [و بر پایه دست یابی به امور مادی] می پرستند، پس اگر خیری [چون ثروت، مقام و اولاد] به آنان برسد به آن آرامش یابند، و اگر بلایی [چون بیماری، تهیدستی و محرومیت از عناوین اجتماعی] به آنان برسد [از پرستش خدا] عقب گرد می کنند [و به بی دینی و ارتداد می گرایند]، دنیا و آخرت را از دست داده اند، و این است همان زیان آشکار.
خرمشاهی: و از مردم كسى هست كه خداوند را با دودلى مى‏پرستد، پس اگر خيرى به او برسد، دلش به آن آرام گيرد، و اگر رنجى به او رسد رويگردان شود، در دنيا و آخرت زيانكار شده است، اين همان زيانكارى آشكار است‏
فولادوند: و از ميان مردم كسى است كه خدا را فقط بر يك حال [و بدون عمل] مى ‏پرستد پس اگر خيرى به او برسد بدان اطمينان يابد و چون بلايى بدو رسد روى برتابد در دنيا و آخرت زيان ديده است اين است همان زيان آشكار
قمشه‌ای: و از مردم کس هست که خدا را به زبان و به ظاهر می‌پرستد (نه از باطن و حقیقت) از این رو هرگاه خیر و نعمتی به او رسد اطمینان خاطر پیدا کند و اگر آزمونی (از شر و فقر و آفتی) به او رسد (از دین خدا) رو بگرداند. چنین کس در دنیا و آخرت زیانکار است و این (نفاق و دورویی) زیانی است که بر همه کس آشکار است.
مکارم شیرازی: بعضي از مردم خدا را تنها با زبان مي‏پرستند (و ايمان قلبيشان بسيار ضعيف است) همين كه دنيا به آنها رو كند و نفع و خيري به آنان رسد حالت اطمينان پيدا مي‏كنند اما اگر مصيبتي به عنوان امتحان به آنها برسد دگرگون مي‏شوند و به كفر رو مي‏آورند! و به اين ترتيب هم دنيا را از دست داده‏ اند و هم آخرت را و اين خسران و زيان آشكاري است!

انصاریان: چیزی را به جای خدا می پرستند که نه زیانی به آنان می رساند و نه سودی به آنان می دهد؛ این است همان گمراهی بسیار دور.
خرمشاهی: به جاى خداوند چيزى به دعا خواند كه نه زيانى به او مى‏رساند و نه سودى، اين همان گمراهى دور و دراز است‏
فولادوند: به جاى خدا چيزى را مى‏ خواند كه نه زيانى به او مى ‏رساند و نه سودش مى‏ دهد اين است همان گمراهى دور و دراز
قمشه‌ای: (این کافر نگون‌بخت) خدا را رها کرده و چیزی را می‌خواند (و می‌پرستد) که هیچ نفع و ضرری به حال او ندارد، و این حقا همان گمراهی دور (از هر سعادت) است.
مکارم شیرازی: او جز خدا كسي را مي‏خواند كه نه زياني به او مي‏رساند، و نه سودي، اين گمراهي بسيار عميقي است!

انصاریان: بلکه کسی را می پرستند که قطعاً زیانش از سودش نزدیک تر است، بد سرپرست و یاوری و بد معاشر و همدمی است!
خرمشاهی: كسى را به دعا مى‏خواند كه زيانش محتمل‏تر است از سودش، بد يار و بد دمسازى است‏
فولادوند: كسى را مى‏ خواند كه زيانش از سودش نزديكتر است وه چه بد مولايى و چه بد دمسازى
قمشه‌ای: چیزی را که به ضرر نزدیک‌تر از نفع است می‌خواند (و می‌پرستد)، وی بسیار بد یاوری یافته و بسیار بد دمساز و پشتیبانی اختیار کرده است.
مکارم شیرازی: او كسي را مي‏خواند كه زيانش از نفعش نزديكتر است، چه بد مولا و ياوري، و چه بد مونس و معاشري!

انصاریان: یقیناً خدا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، در بهشت هایی در می آورد که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است؛ مسلماً خدا هر چه را بخواهد انجام می دهد.
خرمشاهی: بى‏گمان خداوند كسانى را كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، به باغهايى درمى‏آورد كه جويباران از فرو دست آن جارى است، بى‏گمان خداوند هرچه خواهد همان تواند كرد
فولادوند: بى‏ گمان خدا كسانى را كه گرويده و كارهاى شايسته كرده‏ اند به باغهايى درمى ‏آورد كه از زير [درختان] آن رودبارها روان است‏ خدا هر چه بخواهد انجام مى‏ دهد
قمشه‌ای: همانا خدا آنان را که اهل ایمان و نیکوکارند داخل بهشت‌هایی کند که زیر درختانش نهرها جاری است، که خدا هر چه اراده کند خواهد کرد.
مکارم شیرازی: خداوند كساني را كه ايمان آورده‏ اند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهائي از بهشت وارد مي‏كند كه نهرها زير درختانش جاري است (آري) خدا هر چه را اراده كند انجام مي‏دهد.

انصاریان: کسی که همواره گمان می کند که خدا هرگز پیامبرش را در دنیا و آخرت یاری نخواهد داد [و اکنون یاری خدا را می بیند و به این خاطر ناامید و خشمگین است] باید طنابی از سقف [خانه اش] بیاویزد، سپس خود را حلق آویز کند، پس ببیند آیا حیله و نیرنگش آنچه را سبب خشم او شده است از بین می برد؟!
خرمشاهی: هركس گمان مى‏برد كه خداوند هرگز او [پيامبر] را در دنيا و آخرت يارى نمى‏كند، ريسمانى به سقف خانه‏[اش‏] ببندد [و به گردن اندازد] سپس [آن يا نفس خود را] ببرد و بنگرد آيا اين تدبير او مايه خشمش را از بين مى‏برد؟
فولادوند: هر كه مى ‏پندارد كه خدا [پيامبرش] را در دنيا و آخرت هرگز يارى نخواهد كرد [بگو] تا طنابى به سوى سقف كشد [و خود را حلق‏آويز كند] سپس [آن را] ببر د آنگاه بنگرد كه آيا نيرنگش چيزى را كه مايه خشم او شده از ميان خواهد برد
قمشه‌ای: آن کس که پندارد خدا هرگز او را (یعنی رسولش را) در دنیا و آخرت یاری نخواهد کرد (و اینک نصرت‌های الهی را در حق او می‌بیند) پس طنابی به سقف بندد و خود را از آن بیاویزد تا خفه شود، آن گاه بنگرد که آیا این حیله و کید او خشمش را از بین می‌برد؟
مکارم شیرازی: هر كس گمان مي‏كند كه خدا پيامبرش را در دنيا و آخرت ياري نخواهد كرد (و از اين نظر عصباني است هر كاري از دستش ساخته است بكند) ريسماني به سقف خانه خود بياويزد و خود را از آن آويزان نمايد و نفس خود را قطع كند! (و تا لب پرتگاه مرگ پيش رود) ببيند آيا اين كار خشم او را فرو مي‏نشاند؟!

انصاریان: و این گونه، قرآن را [به صورت] آیاتی روشن نازل کردیم؛ و قطعاً خدا هر که را بخواهد، هدایت می کند.
خرمشاهی: و بدين‏سان آن را به صورت آياتى روشنگر فرو فرستاديم و خداوند هر كه را خواهد هدايت كند
فولادوند: و بدين گونه [قرآن] را [به صورت] آياتى روشنگر نازل كرديم و خداست كه هر كه را بخواهد راه مى ‏نمايد
قمشه‌ای: و ما همچنین (مانند سایر کتب آسمانی) این قرآن بزرگ را به صورت آیاتی روشن فرستادیم، و خدا (به این آیات) هر که را بخواهد هدایت می‌کند.
مکارم شیرازی: اينگونه ما قرآن را به صورت آيات روشن نازل كرديم و خداوند هر كس را بخواهد هدايت مي‏كند.

انصاریان: همانا آنان که ایمان آوردند و آنان که یهودی اند و صابئان و نصاری و مجوس و کسانی که شرک ورزیده اند، حتماً خدا روز قیامت میانشان داوری می کند [تا گرویدگان به حق از آلودگان به باطل جدا شوند و حق پیشگان به بهشت و باطل گرایان به دوزخ درآیند]؛ بی تردید خدا بر همه چیز گواه است.
خرمشاهی: همانا خداوند در ميان مؤمنان و يهوديان و صابئين و مسيحيان و مجوس و مشركان در روز قيامت داورى خواهد كرد، بى‏گمان خداوند بر همه چيز گواه است‏
فولادوند: كسانى كه ايمان آوردند و كسانى كه يهودى شدند و صابئى‏ ها و مسيحيان و زرتشتيان و كسانى كه شرك ورزيدند البته خدا روز قيامت ميانشان داورى خواهد كرد زيرا خدا بر هر چيزى گواه است
قمشه‌ای: البته خدا بین اهل ایمان و یهود و صابئان و نصاری و گبران و آنان که به خدا شرک آوردند محققا روز قیامت جدایی افکند (و هر کس را به جایگاه استحقاقش برد) که خدا بر (احوال و پاداش) همه موجودات عالم (بصیر و) گواه است.
مکارم شیرازی: كساني كه ايمان آورده‏ اند و يهود و صابئان و نصاري و مجوس و مشركان، خداوند در ميان آنها روز قيامت داوري مي‏كند و حق را از باطل جدا مي‏سازد، خداوند بر هر چيز گواه است (و از همه چيز آگاه).

انصاریان: آیا ندانسته ای که هر که در آسمان ها و هر که در زمین است و خورشید و ماه و ستارگان و کوه ها و درختان و جنبندگان و بسیاری از مردم برای او سجده می کنند؟ و بر بسیاری [که از سجده امتناع دارند] عذاب، لازم و مقرّر شده است. و کسی را که خدا خوار کند، گرامی دارنده ای برای او نیست؛ به یقین خدا هر چه را بخواهد انجام می دهد.
خرمشاهی: آيا نينديشيده‏اى كه هر كه در آسمانها و زمين است و خورشيد و ماه و ستارگان و كوهها و درختان و جانوران و بسيارى از مردم، بر خداوند سجده مى‏برند، و بسيارى هم هستند كه عذاب بر آنان محقق شده است، و هركس كه خداوند خوارش بدارد، گرامى دارنده‏اى ندارد، كه خداوند هرچه خواهد همان تواند كرد
فولادوند: آيا ندانستى كه خداست كه هر كس در آسمانها و هر كس در زمين است و خورشيد و ماه و [تمام] ستارگان و كوهها و درختان و جنبندگان و بسيارى از مردم براى او سجده مى كنند و بسيارى‏ اند كه عذاب بر آنان واجب شده است و هر كه را خدا خوار كند او را گرامى دارنده‏ اى نيست چرا كه خدا هر چه بخواهد انجام مى‏ دهد
قمشه‌ای: آیا (ای هوشمند به چشم بصیرت) مشاهده نکردی که هر که در آسمانها و هر که در زمین است و خورشید و ماه و ستارگان و کوهها و درختان و جنبندگان و بسیاری از آدمیان همه (با کمال شوق) به سجده خدا (و اطاعت او) مشغولند و بسیاری از مردم هم (در اثر کفر و عصیان) مستوجب عذاب حق شدند؟ و هر که را خدا خوار و ذلیل گرداند دیگر کسی او را عزیز و گرامی نتواند کرد که البته خدا هر چه مشیّت کامله‌اش تعلق گیرد خواهد کرد.
مکارم شیرازی: آيا نديدي كه سجده مي‏كنند براي خدا تمام كساني كه در آسمانها و زمين هستند و همچنين خورشيد و ماه و ستارگان و كوهها و درختان و جنبندگان، و بسياري از مردم، اما بسياري ابا دارند و فرمان عذاب در باره آنها حتمي است، و هر كسي را خدا خوار كند كسي او را گرامي نخواهد داشت، خداوند هر كار را بخواهد (و صلاح بداند) انجام مي‏دهد.

انصاریان: این دو [گروهِ حق پیشه و باطل گرا] دشمن یکدیگرند که درباره پروردگارشان در جدال و ستیزند [گروه حق پیشه، پروردگار را به صفاتی وصف می کنند که شایسته اوست و گروه باطل گرا او را به اموری می ستایند که سزاوار او نیست]، پس کسانی که کافر شدند برای آنان لباس هایی از آتش [به اندازه اندامشان] بریده شده و از بالای سرشان مایع جوشان [به روی آنان] ریخته می شود،
خرمشاهی: اينان حريفانى هستند كه در حق پروردگارشان مجادله كرده‏اند، اما كسانى كه كفرورزيده‏اند، بر بالاى آنان جامه‏هايى از آتش بريده‏اند [و] از بالاى سرهايشان آب جوش ريخته شود
فولادوند: اين دو [گروه] دشمنان يكديگرند كه در باره پروردگارشان با هم ستيزه مى كنند و كسانى كه كفر ورزيدند جامه ‏هايى از آتش برايشان بريده شده است [و] از بالاى سرشان آب جوشان ريخته مى ‏شود
قمشه‌ای: این دو گروه (مؤمن و کافر) مخالف و دشمن یکدیگرند که در (دین) خدای خود باهم به جدال برخاستند، و کافران را لباسی از آتش دوزخ به قامت بریده‌اند و بر سر آنان آب سوزان جهنم فرو ریزند.
مکارم شیرازی: اينها دو گروهند كه در باره پروردگارشان به مخاصمه و جدال پرداختند: كساني كه كافر شدند لباسهائي از آتش براي آنها بريده مي‏شود، و مايع سوزان و جوشان بر سر آنها فرو مي‏ريزند.

انصاریان: که آنچه در شکم های ایشان است و پوست بدنشان به وسیله آن گداخته می شود،
خرمشاهی: كه آنچه در درونشان هست و پوستهايشان به آن گداخته مى‏شود
فولادوند: آنچه در شكم آنهاست با پوست [بدن]شان بدان گداخته مى‏ گردد
قمشه‌ای: که آنچه در درون آنهاست (از امعاء و احشاء همه) و پوست بدنشان به آن آب سوزان گداخته شود.
مکارم شیرازی: آنچنان كه هم درونشان با آن آب مي شود، و هم پوستهايشان.

انصاریان: و برای آنان گرزهایی از آهن [مخصوص] است [که بر سرشان می کوبند.]
خرمشاهی: و گرزهاى آهنينى براى آنان [مهيا] هست‏
فولادوند: و براى [وارد كردن ضربت بر سر] آنان گرزهايى آهنين است
قمشه‌ای: و گرزگران و عمودهای آهنین بر (سر) آنها مهیا باشد.
مکارم شیرازی: و براي آنها گرزهائي از آهن است.

انصاریان: هرگاه بخواهند به سبب اندوه [فراوان و غصه گلوگیر] از دوزخ درآیند، به آن بازشان می گردانند؛ و [به آنان می گویند:] عذاب سوزان را بچشید.
خرمشاهی: هر بار كه بخواهند از شدت اندوه از آن [جهنم‏] بيرون روند، به آن بازگردانده شوند [و گويند] عذاب آتش را بچشيد
فولادوند: هر بار بخواهند از [شدت] غم از آن بيرون روند در آن باز گردانيده مى ‏شوند [كه هان] بچشيد عذاب آتش سوزان را
قمشه‌ای: هرگاه خواهند از دوزخ به درآیند تا از غم و اندوه آن نجات یابند باز (فرشتگان عذاب) آنان را به دوزخ برگردانند و (گویند باز باید) عذاب آتش سوزان را بچشید.
مکارم شیرازی: هر گاه بخواهند از غم و اندوه‏ هاي دوزخ خارج شوند آنها را به آن باز مي‏گردانند و (به آنها گفته مي‏شود) بچشيد عذاب سوزان را!

انصاریان: بی تردید خدا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، در بهشت هایی درمی آورد که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است، در آنجا با دستبندهایی از طلا و مروارید آرایش می شوند، و لباسشان در آنجا حریر است.
خرمشاهی: بى‏گمان خداوند كسانى را كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، به باغهايى درمى‏آورد كه جويباران از فرودست آن جارى است، در آنجا به دستبندهايى زرين و نيز مرواريد آراسته شوند، و لباسشان در آنجا ابريشم است‏
فولادوند: خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند در باغهايى كه از زير [درختان] آن نهرها روان است درمى ‏آورد در آنجا با دستبندهايى از طلا و مرواريد آراسته مى ‏شوند و لباسشان در آنجا از پرنيان است
قمشه‌ای: البته خداوند آنان را که ایمان آوردند و نیکوکار شدند همه را در بهشت‌هایی داخل گرداند که زیر درختانش نهرها جاری است و در آنجا طلا و مروارید بر دست زیور بندند و تن به جامه حریر بیارایند.
مکارم شیرازی: خداوند كساني را كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهائي از بهشت وارد مي‏كند كه از زير درختانش نهرها جاري است، آنها با دستبندهائي از طلا و مرواريد زينت مي‏شوند و لباسهايشان در آنجا از حرير است.

انصاریان: و به سوی گفتار پاک و پاکیزه [مانند سلام، الحمدلله و سبحان الله] راهنماییشان کنند، و به راه پسندیده [که راه بهشت است] هدایتشان نمایند.
خرمشاهی: و به سخن پاكيزه و راه خداوند ستوده رهنمون شوند
فولادوند: و به گفتار پاك هدايت مى ‏شوند و به سوى راه [خداى] ستوده هدايت مى‏ گردند
قمشه‌ای: و به گفتار خوش و طریق خدای ستوده هدایت شوند.
مکارم شیرازی: آنها به سوي سخنان پاكيزه هدايت مي‏شوند و به راه خداوند شايسته ستايش راهنمائي مي‏گردند.

انصاریان: مسلماً کسانی که کافرند و از راه خدا و [ورود مؤمنان به] مسجدالحرام که آن را برای همه مردم چه مقیم و حاضر و چه مسافر، یکسان قرار داده ایم جلوگیری می کنند، [کیفری بسیار سخت خواهند داشت]، و هر که بخواهد در آنجا با انحراف از حق روی به ستم آورد [و دست به شرک و هر گناهی بیالاید] او را عذابی دردناک می چشانیم.
خرمشاهی: كسانى كه كفر ورزيده و [مردم را] از راه خدا و مسجدالحرام -كه آن را براى مردم اعم از مقيم و مسافر بيابانى نهاده‏ايمباز داشته‏اند [آنان را به عذابى دردناك دچار مى‏كنيم‏]، و هركس در آن از سر ستمگرى آهنگ كژروى كند، به او عذابى دردناك مى‏چشانيم‏
فولادوند: بى‏ گمان كسانى كه كافر شدند و از راه خدا و مسجدالحرام كه آن را براى مردم اعم از مقيم در آنجا و باديه‏ نشين يكسان قرار داده‏ ايم جلو گيرى مى كنند و [نيز] هر كه بخواهد در آنجا به ستم [از حق] منحرف شود او را از عذابى دردناك مى‏چشانيم
قمشه‌ای: آنان که کافر شده و (مردم را) از راه خدا منع می‌کنند و نیز از مسجد الحرامی که (ما حرمت احکام) آن را برای اهل آن شهر و بادیه‌نشینان یکسان قرار دادیم مانع می‌شوند، و هر کسی که در آنجا اراده الحاد و تعدی کرده و (به خلق) ظلم و ستم کند همه را (به کیفر کفر و ظلمشان) از عذابی دردناک می‌چشانیم.
مکارم شیرازی: كساني كه كافر شدند و مؤ منان را از راه خدا و از مسجدالحرام، كه آن را براي همه مردم مساوي قرار داديم اعم از كساني كه در آنجا زندگي مي‏كنند و يا از نقاط دور وارد مي‏شوند، باز مي‏دارند (مستحق عذابي درد ناكند) و هر كس بخواهد در اين سرزمين از طريق حق منحرف گردد و دست به ستم زند ما از عذاب دردناك به او مي‏چشانيم.

انصاریان: و [یاد کن] هنگامی را که جای خانه [کعبه] را برای ابراهیم آماده کردیم [و از او پیمان گرفتیم] که هیچ چیز را شریک من قرار مده و خانه ام را برای طواف کنندگان و قیام کنندگان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان [از پلیدی های ظاهری و باطنی] پاک و پاکیزه گردان.
خرمشاهی: و چنين بود كه براى ابراهيم جايگاه خانه كعبه را معين كرديم [و گفتيم‏] كه براى من هيچ‏گونه شريك مياور و خانه‏ام را براى غريبان و مقيمان و نمازگزاران پاكيزه بدار
فولادوند: و چون براى ابراهيم جاى خانه را معين كرديم [بدو گفتيم] چيزى را با من شريك مگردان و خانه‏ ام را براى طواف‏كنندگان و قيام‏ كنندگان و ركوع ‏كنندگان [و] سجده‏ كنندگان پاكيزه دار
قمشه‌ای: و (یاد آر) آن گاه که ما ابراهیم را در آن بیت الحرام تمکین دادیم (و به او وحی کردیم) که با من هیچ کس را شریک و انباز نگیر و خانه مرا برای طواف حاجیان و نمازگزاران و رکوع و سجود کنندگان (از لوث بتان و بت پرستان) پاک و پاکیزه دار.
مکارم شیرازی: به خاطر بياور زماني را كه محل خانه كعبه را براي ابراهيم آماده ساختيم (تا اقدام به بناي خانه كند و به او گفتيم) چيزي را شريك من قرار مده، و خانه‏ ام را براي طواف كنندگان و قيام كنندگان و ركوع كنندگان و سجودكنندگان (از آلودگي بتها و از هر گونه آلودگي) پاك گردان.

انصاریان: و در میان مردم برای حج بانگ زن تا پیاده و سوار بر هر شتر باریک اندام [چابک و چالاک] که از هر راه دور می آیند، به سوی تو آیند.
خرمشاهی: و در ميان مردم براى حج ندا در ده كه پياده و سوار بر هر شتر لاغرى -كه از هر راه دورى مى‏آيندرو به سوى تو آورند
فولادوند: و در ميان مردم براى [اداى] حج بانگ برآور تا [زايران] پياده و [سوار] بر هر شتر لاغرى كه از هر راه دورى مى ‏آيند به سوى تو روى آورند
قمشه‌ای: و در میان مردم به (اداء مناسک) حج اعلام کن تا خلق پیاده و سواره بر شتران لاغر اندام تیزرو از هر راه دور به سوی تو جمع آیند.
مکارم شیرازی: و مردم را دعوت عمومي به حج كن تا پياده و سواره بر مركبهاي لاغر از هر راه دور (به سوي خانه خدا) بيايند.

انصاریان: تا منافع خود را [از برکت این سفر معنوی] مشاهده کنند، و نام خدا را در روزهایی معین [که برای قربانی اعلام شده] بر دام های زبان بسته ای که به آنان عطا کرده ذکر کنند، [چون قربانی کردید] از آن بخورید و تهیدست را نیز اطعام کنید.
خرمشاهی: تا در منافعى كه براى آنان هست حضور داشته باشند، و نام خداوند را در روزهاى معين بر چارپايان زبان بسته‏اى كه روزيشان داده‏ايم، ببرند [و قربانى كنند]، آنگاه از آن بخوريد و به درمانده بينوا هم بخورانيد
فولادوند: تا شاهد منافع خويش باشند و نام خدا را در روزهاى معلومى بر دامهاى زبان‏بسته‏ اى كه روزى آنان كرده است ببرند پس از آنها بخوريد و به درمانده مستمند بخورانيد
قمشه‌ای: تا (در آنجا) بر سر منافع (دنیوی و اخروی بسیار) خود حضور یابند و نام خدا را در ایامی معین یاد کنند که آنها را از حیوانات بهائم (یعنی شتر و گاو و گوسفند) روزی داده است. پس از آن تناول کرده و فقیران بیچاره را نیز (از قربانیها) طعام دهید.
مکارم شیرازی: تا شاهد منافع گوناگون خويش (در اين برنامه حياتبخش) باشند، و نام خدا را در ايام معيني بر چهار پاياني كه به آنها روزي داده است (هنگام قرباني كردن) ببرند (و هنگامي كه قرباني كرديد) از گوشت آنها بخوريد، و بينواي فقير را نيز اطعام نمائيد.

انصاریان: سپس باید آلودگی های خود را [که در مدت مُحرم بودن و قربانی کردن و سر تراشیدن بر بدن هایشان قرار گرفته] برطرف کنند و نذرهایشان را وفا نمایند و بر گرد خانه کهن طواف کنند.
خرمشاهی: آنگاه بايد آلايشهايشان را بزدايند و نذرهايشان را وفا كنند و پيرامون بيت‏العتيق طواف كنند
فولادوند: سپس بايد آلودگى خود را بزدايند و به نذرهاى خود وفا كنند و بر گرد آن خانه كهن [=كعبه] طواف به جاى آورند
قمشه‌ای: آن گاه باید مناسک حج و حلق و تقصیر را به جای آرند (یعنی سر بتراشند و ناخن و موی بسترند تا از احرام به درآیند) و به هر نذر و عهدی که (در حج) کردند (یا به هر پیمانی که با خدا و خلق بسته‌اند) وفا کنند و طواف را گرد خانه عتیق (بیت الحرام کعبه) به جای آرند.
مکارم شیرازی: بعد از آن بايد آلودگيها را از خود بر طرف سازند و به نذرهاي خود وفا كنند، و بر گرد خانه گرامي كعبه طواف نمايند.

انصاریان: این است [آنچه به عنوان مناسک حج قرار داده ایم] و هر کس مقرّرات خدا را بزرگ شمارد، برای او نزد پروردگارش بهتر است. و چهارپایان مگر آنچه [در آیات دیگر، حُرمتش] بر شما خوانده می شود، برای شما حلال شده است؛ بنابراین از پلیدی بت ها و از گفتار باطل [چون دروغ، افترا، غیبت و شهادت ناحق] دوری گزینید.
خرمشاهی: چنين است و هركس شعائر الهى را بزرگ بشمارد، برايش در نزد پروردگارش بهتر است، و بر شما همه چارپايان جز آنچه [حرمت آن‏] بر شما خوانده شده است، حلال است، پس از پليدى بتها پرهيز كنيد، و نيز از شهادت دروغ پرهيز كنيد
فولادوند: اين است [آنچه مقرر شده] و هر كس مقررات خدا را بزرگ دارد آن براى او نزد پروردگارش بهتر است و براى شما دامها حلال شده است مگر آنچه بر شما خوانده مى ‏شود پس از پليدى بتها دورى كنيد و از گفتار باطل اجتناب ورزيد
قمشه‌ای: این است (احکام حج) و هر کس اموری را که خدا حرمت نهاده بزرگ و محترم شمارد البته این برایش نزد خدا بهتر خواهد بود. و چهارپایان غیر آنچه تلاوت خواهد شد [در سوره مائده آیه 3 آمده است. (م)] همه برای شما حلال گردید، پس از پلید حقیقی یعنی بتها اجتناب کنید و نیز از قول باطل (مانند دروغ و شهادت ناحق و سخنان لهو و غنا) دوری گزینید.
مکارم شیرازی: مناسك حج چنين است، و هر كس برنامه‏ هاي الهي را بزرگ دارد نزد پروردگارش براي او بهتر است، و چهار پايان براي شما حلال شده مگر آنچه دستور منعش بر شما خوانده مي‏شود، از پليديها يعني از بتها اجتناب كنيد و از سخن باطل و بياساس بپرهيزيد.

انصاریان: در حالی که برای خدا حق گرا باشید [و در مناسک حج] به او شرک نورزید. و هر کس به خدا شرک ورزد، گویا چنان است که از آسمان سقوط کرده و پرندگان [شکاری] او را می ربایند، یا باد او را به جایی دور دست می اندازد.
خرمشاهی: براى خداوند پاكدين باشيد و به او شرك نورزيد، و هركس به خداوند شرك ورزد، گويى از آسمان درافتاده و پرنده‏اى او را در ربوده، يا باد او را به جايى دوردست درانداخته است‏
فولادوند: در حالى كه گروندگان خالص به خدا باشيد نه شريك‏گيرندگان [براى] او و هر كس به خدا شرك ورزد چنان است كه گويى از آسمان فرو افتاده و مرغان [شكارى] او را ربوده‏ اند يا باد او را به جايى دور افكنده است
قمشه‌ای: و خاص و خالص بی‌هیچ شائبه شرک خدا را پرستید، و هر کس به خدا شرک آرد (در عجز و بیچارگی) بدان ماند که از آسمان درافتد و مرغان (در فضا) بدنش را به منقار (قطعه قطعه) بربایند یا بادی تند او را به مکانی دور (از هر وسیله نجات) درافکند.
مکارم شیرازی: (برنامه و مناسك حج را انجام دهيد) در حالي كه همگي خالص براي خدا باشيد و هيچگونه شريكي براي او قائل نشويد، و هر كس شريكي براي خدا قرار دهد گوئي از آسمان سقوط كرده و پرندگان (در وسط هوا) او را مي‏ربايند، و يا تندباد او را به مكان دوري پرتاب مي‏كند!

انصاریان: این است [برنامه های حج و حدود و مقرّرات خدا] و هر کس شعایر خدا را بزرگ شمارد، بدون تردید این بزرگ شمردن ناشی از تقوای دل هاست.
خرمشاهی: چنين است و هركس شعائر الهى را بزرگ شمارد، آن از پروا و پرهيز دلهاست‏
فولادوند: اين است [فرايض خدا] و هر كس شعاير خدا را بزرگ دارد در حقيقت آن [حاكى] از پاكى دلهاست
قمشه‌ای: این است (سخن حق) و هر کس شعائر (دین) خدا را بزرگ و محترم دارد این از صفت دلهای باتقواست.
مکارم شیرازی: (اينگونه است مناسك حج) و هر كس شعائر الهي را بزرگ دارد اين كار نشانه تقواي دلهاست.

انصاریان: برای شما در دام های قربانی تا زمانی معین سودهایی است [مانند سواری گرفتن و تغذیه از شیر و گوشت آنها] سپس جایگاه [فرود آمدنشان برای قربانی] به سوی خانه کهن [یعنی خانه کعبه] است.
خرمشاهی: در آنها تا زمانى معين براى شما سودهايى هست، آنگاه بازگشتگاه آن بيت‏العتيق است‏
فولادوند: براى شما در آن [دامها] تا مدتى معين سودهايى است‏ سپس جايگاه [قربانى‏ كردن آنها و ساير فرايض] در خانه كهن [=كعبه] است
قمشه‌ای: شما را در این شعائر و احکام الهی (یا این شتران یا تجارات) تا وقتی معین منفعتهاست، آن گاه محل هدی و سایر مناسک حج، حرم و بیت العتیق است (که پرستشگاه دیرین و معبد محترم خداست).
مکارم شیرازی: در حيوانات قرباني منافعي براي شما تا زمان معين (روز ذبح آنها) است، سپس محل آن خانه كعبه آن خانه قديمي و گرامي است (اگر قرباني براي عمره مفرده باشد در سرزمين مكه و اگر براي حج باشد در مني نزديكي مكه محل ذبح آن خواهد بود)

انصاریان: و برای هر امتی عبادتی ویژه قرار داده ایم [که مشتمل بر قربانی است] تا نام خدا را بر آنچه که از دام های زبان بسته روزی آنان نموده ایم [به هنگام قربانی] ذکر کنند. پس [بدانید که] معبود شما خدای یکتاست؛ بنابراین فقط تسلیم او شوید. و فرمانبرداران فروتن را [به لطف و رحمت خدا] مژده ده.
خرمشاهی: و براى هر امتى قربانى‏اى معين داشته‏ايم تا نام خدا را، [به هنگام ذبح‏] بر چارپايان زبان بسته‏اى كه روزيشان كرده‏ايم، ببرند، آرى خداى شما خداى يگانه است، در برابر او تسليم باشيد، و به فروتنان بشارت ده‏
فولادوند: و براى هر امتى مناسكى قرار داديم تا نام خدا را بر دامهاى زبان‏بسته‏ اى كه روزى آنها گردانيده ياد كنند پس [بدانيد كه] خداى شما خدايى يگانه است پس به [فرمان] او گردن نهيد و فروتنان را بشارت ده
قمشه‌ای: و ما برای هر امتی شریعت و معبدی مقرر فرمودیم تا به ذکر نام خدا پردازند که آنها را از بهائم (یعنی گاو و گوسفند و شتر) روزی داد پس خدای شما خدایی است یکتا، همه تسلیم (فرمان) او باشید، و تو (ای رسول ما) متواضعان و مطیعان را (به سعادت ابدی) بشارت ده.
مکارم شیرازی: براي هر امتي قربانگاهي قرار داديم تا نام خدا را (به هنگام قرباني) بر چهار پاياني كه به آنها روزي داده‏ ايم ببرند، و خداي شما معبود واحدي است در برابر فرمان او تسليم شويد و بشارت ده متواضعان و تسليم شوندگان را.

انصاریان: همانان که وقتی خدا یاد شود، دل هایشان می هراسد، و بر آنچه [از بلا و حادثه] به آنان می رسد، شکیبایند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزی آنان نمودیم، انفاق می کنند.
خرمشاهی: همان كسانى كه چون ياد خدا به ميان آيد، دلهايشان خشيت گيرد، و نيز كسانى كه بر مصائبشان شكيبايى مى‏ورزند، و برپا دارندگان نماز و كسانى كه از آنچه روزيشان داده‏ايم مى‏بخشند
فولادوند: همانان كه چون [نام] خدا ياد شود دلهايشان خشيت‏ يابد و [آنان كه] بر هر چه برسرشان آيد صبر پيشه‏ گانند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزيشان داده‏ ايم انفاق مى كنند
قمشه‌ای: آنهایی که چون یاد خدا شود دلهاشان هراسان شود و (در راه او) هر چه مصیبت بینند صبور باشند و نماز به پا دارند و از آنچه روزیشان کردیم انفاق کنند.
مکارم شیرازی: همانها كه وقتي نام خدا برده مي‏شود دلهايشان مملو از خوف پروردگار مي‏گردد و آنها كه در برابر مصائبي كه به آنان مي‏رسد شكيبا و استوارند و آنها كه نماز را بر پا مي‏دارند و از آنچه روزيشان داده‏ ايم انفاق مي‏كنند.

انصاریان: شتران قربانی را برای شما از شعایر خدا قرار دادیم، برای شما در آنها سودی [مانند سواری گرفتن و تغذیه از شیر و گوشت آنها] ست؛ در حالی که به نظم در خط مستقیم ایستاده اند، نام خدا را [هنگام نحر کردنشان] بر آنها ذکر کنید، و زمانی که [بی جان] به پهلو در افتاده اند، از آنها بخورید و به تهیدستانی که اهل درخواست کردن نیستند و فقیرانی که اهل درخواست کردن هستند، بخورانید. این گونه آنها را برای شما رام و مسخّر کردیم تا سپاس گزاری کنید.
خرمشاهی: و [قربانى‏] شتران درشت اندام را براى شما از شعائر الهى گردانده‏ايم، براى شما در آن خيرى هست، پس در حالى كه به صف و برپا ايستاده‏اند، نام خداوند را بر آنها ببريد [و قربانى كنيد] و چون پهلوهايشان به خاك رسيد [و بدنشان سرد شد] از آن بخوريد، و به فقير غير سائل و سائل نيز بخورانيد، بدين‏سان آنها را براى شما رام كرده‏ايم، باشد كه سپاس بگزاريد
فولادوند: و شتران فربه را براى شما از [جمله] شعاير خدا قرار داديم در آنها براى شما خير است پس نام خدا را بر آنها در حالى كه برپاى ايستاده‏ اند ببريد و چون به پهلو درغلتيدند از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل] و به بينوا[ى غير سائل] بخورانيد اين گونه آنها را براى شما رام كرديم اميد كه شكرگزار باشيد
قمشه‌ای: و (نحر) شتران فربه را برای شما از شعائر خدا (و احکام حج) مقرر داشتیم که در آن قربانی شما را خیر و صلاح است، پس هنگام ذبح آنها تا برپا ایستاده‌اند نام خدا را یاد کنید و چون پهلوشان به زمین افتد (و نحر کامل شوند) از گوشت آنها تناول نموده و به فقیر وسائل هم اطعام کنید. ما این چنین این بهائم را مسخر و مطیع شما ساختیم تا شکر (نعمتهای ما را) به جای آرید.
مکارم شیرازی: و شترهاي چاق و فربه را براي شما از شعائر الهي قرار داديم در آنها براي شما خير و بركت است، نام خدا را (هنگام قرباني كردن آنها) در حالي كه به صف ايستاده‏ اند ببريد، هنگامي كه پهلويشان آرام گرفت (و جان دادند) از گوشت آنها بخوريد و مستمندان قانع و فقيران معترض را نيز از آن اطعام كنيد، اينگونه ما آنها را مسخرتان ساختيم تا شكر خدا را بجا آوريد.

انصاریان: هرگز گوشت هایشان وخون هایشان به خدا نمی رسد، بلکه تقوای شما به او می رسد. این گونه آنها را برای شما رام و مسخّر کرد تا خدا را به [شکرانه] اینکه هدایتتان کرد به بزرگی یاد کنید؛ و نیکوکاران را [به لطف و رحمت خدا] مژده ده.
خرمشاهی: گوشتهاى آنها و خونهايشان هرگز به خداوند نمى‏رسد، بلكه پرهيزگارى شما به رضاى او نايل مى‏گردد، بدين‏سان آنها را براى شما رام كرده‏ايم تا خداوند را به خاطر آنكه راهنمايى‏تان كرده است، تكبير گوييد، و به نيكوكاران بشارت ده‏
فولادوند: هرگز [نه] گوشتهاى آنها و نه خونهايشان به خدا نخواهد رسيد ولى [اين] تقواى شماست كه به او مى ‏رسد اين گونه [خداوند] آنها را براى شما رام كرد تا خدا را به پاس آنكه شما را هدايت نموده به بزرگى ياد كنيد و نيكوكاران را مژده ده
قمشه‌ای: (بدانید که) هرگز گوشت و خون این قربانیها نزد خدا (به درجه قبول) نمی‌رسد لیکن تقوای شماست که به (پیشگاه قبول) او خواهد رسید. این چنین این بهایم را مسخر شما ساخته تا خدا را به پاس آنکه شما را هدایت فرمود تکبیر و تسبیح گویید (و شکر نعمتش به جای آرید) و تو (ای رسول) نیکوکاران را (به سعادت ابد) بشارت ده.
مکارم شیرازی: هرگز نه گوشتها و نه خونهاي آنها به خدا نمي‏رسد، آنچه به او مي‏رسد تقوا و پرهيزگاري شماست!، اينگونه خداوند آنها را مسخر شما ساخته تا او را به خاطر هدايتتان بزرگ بشمريد و بشارت ده نيكوكاران را.

انصاریان: مسلماً خدا از مؤمنان دفاع می کند، قطعاً خدا هیچ خیانت کار ناسپاسی را دوست ندارد.
خرمشاهی: بى‏گمان خداوند از مؤمنان دفاع مى‏كند، بى‏گمان خداوند هيچ خيانتگر ناسپاسى را دوست ندارد
فولادوند: قطعا خداوند از كسانى كه ايمان آورده‏ اند دفاع مى ‏كند زيرا خدا هيچ خيانتكار ناسپاسى را دوست ندارد
قمشه‌ای: خدا مؤمنان را از هر مکر و شر دشمن نگاه می‌دارد، که خدا هرگز خیانتکار کافر ناسپاس را دوست نمی‌دارد.
مکارم شیرازی: خداوند از كساني كه ايمان آورده‏ اند دفاع مي‏كند، خداوند هيچ خيانتكار كفران كننده‏ اي را دوست ندارد.

انصاریان: به کسانی که [ستمکارانه] مورد جنگ و هجوم قرار می گیرند، چون به آنان ستم شده اذن جنگ داده شده، مسلماً خدا بر یاری دادن آنان تواناست.
خرمشاهی: به كسانى [از مؤمنان‏] كه [مشركان‏] با آنان كارزار كرده‏اند، رخصت جهاد داده شده است، چرا كه ستم ديده‏اند، و خداوند بر يارى دادن آنان تواناست‏
فولادوند: به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل شده رخصت [جهاد] داده شده است چرا كه مورد ظلم قرار گرفته‏ اند و البته خدا بر پيروزى آنان سخت تواناست
قمشه‌ای: به مسلمانان که مورد قتل (و غارت) قرار گرفته‌اند رخصت (جنگ با دشمنان) داده شد، زیرا آنها از دشمن سخت ستم کشیدند و همانا خدا بر یاری آنها قادر است.
مکارم شیرازی: به آنها كه جنگ بر آنان تحميل شده اجازه جهاد داده شده است، چرا كه مورد ستم قرار گرفته‏ اند و خدا قادر بر نصرت آنها است.

انصاریان: همانان که به ناحق از خانه هایشان اخراج شدند [و گناه و جرمی نداشتند] جز اینکه می گفتند: پروردگار ما خداست و اگر خدا برخی از مردم را به وسیله برخی دیگر دفع نمی کرد، همانا صومعه ها و کلیساها و کنیسه ها و مسجدهایی که در آنها بسیار نام خدا ذکر می شود به شدت ویران می شدند؛ و قطعاً خدا به کسانی که [دین] او را یاری می دهند یاری می رساند؛ مسلماً خدا نیرومند و توانای شکست ناپذیر است.
خرمشاهی: همان كسانى كه از خانه و كاشانه‏شان به ناحق رانده شده‏اند، و جز اين نبوده كه گفته‏اند خداوند پروردگار ماست، و اگر خداوند بعضى از مردم را به دست بعضى ديگر دفع نمى‏كرد، هم صومعه‏هاى راهبان و هم معابد [مسيحيان‏] و هم عبادتگاهها[ى يهوديان‏] و هم مساجد [مسلمانان‏] كه نام خداوند در آنها بسيار ياد مى‏شود، ويران مى‏گرديد، و خداوند هركس را كه دينش را يارى كند، يارى مى‏دهد، كه خداوند تواناى پيروزمند است‏
فولادوند: همان كسانى كه بناحق از خانه ‏هايشان بيرون رانده شدند [آنها گناهى نداشتند] جز اينكه مى گفتند پروردگار ما خداست و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض ديگر دفع نمیکرد صومعه ‏ها و كليساها و كنيسه ‏ها و مساجدى كه نام خدا در آنها بسيار برده مى ‏شود سخت ويران مى ‏شد و قطعا خدا به كسى كه [دين] او را يارى مى ‏كند يارى مى‏ دهد چرا كه خدا سخت نيرومند شكست‏ ناپذير است
قمشه‌ای: آن مؤمنانی که به ناحق از خانه‌هاشان آواره شده (و جرمی نداشتند) جز آنکه می‌گفتند: پروردگار ما خدای یکتاست. و اگر خدا (رخصت جنگ ندهد و) دفع شر بعضی از مردم را به بعض دیگر نکند همانا صومعه‌ها و دیرها و کنشت‌ها و مساجدی که در آن (نماز و) ذکر خدا بسیار می‌شود همه خراب و ویران شود. و هر که خدا را یاری کند البته خدا او را یاری خواهد کرد، که خدا را منتهای اقتدار و توانایی است.
مکارم شیرازی: همانها كه به ناحق از خانه و لانه خود بدون هيچ دليلي اخراج شدند جز اينكه مي‏گفتند پروردگار ما الله است، و اگر خداوند بعضي از آنها را بوسيله بعضي ديگر دفع نكند ديرها و صومعه‏ ها و معابد يهود و نصارا و مساجدي كه نام خدا در آن بسيار برده مي‏شود ويران مي‏گردد و خداوند كساني را كه او را ياري كنند (و از آئينش دفاع نمايند) ياري مي‏كند، خداوند قوي و شكست ناپذير است.

انصاریان: همانان که اگر آنان را در زمین قدرت و تمکّن دهیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می پردازند، و مردم را به کارهای پسندیده وا می دارند و از کارهای زشت بازمی دارند؛ و عاقبت همه کارها فقط در اختیار خداست.
خرمشاهی: كسانى كه چون در اين سرزمين توانايشان دهيم، نماز را برپا مى‏دارند و زكات را مى‏پردازند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‏كنند، و سرانجام كارها با خداوند است‏
فولادوند: همان كسانى كه چون در زمين به آنان توانايى دهيم نماز برپا مى دارند و زكات مى‏ دهند و به كارهاى پسنديده وامى دارند و از كارهاى ناپسند باز مى دارند و فرجام همه كارها از آن خداست
قمشه‌ای: (آنان که خدا را یاری می‌کنند) آنهایی هستند که اگر در روی زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز به پا می‌دارند و زکات می‌دهند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و (از هیچ کس جز خدا نمی‌ترسند چون می‌دانند که) عاقبت کارها به دست خداست.
مکارم شیرازی: ياران خدا كساني هستند كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم نماز را بر پا مي‏دارند و زكات را ادا مي‏كنند و امر به معروف و نهي از منكر مي‏نمايند و پايان همه كارها از آن خدا است.

انصاریان: و اگر تو را تکذیب می کنند [کار جدیدی نیست] پیش از اینان قوم نوح و عاد و ثمود هم [پیامبرانشان را] تکذیب کردند.
خرمشاهی: و اگر تو را دروغگو انگاشتند بدان كه قوم نوح و عاد و ثمود هم [پيامبرانشان را] دروغگو انگاشتند
فولادوند: و اگر تو را تكذيب كنند قطعا پيش از آنان قوم نوح و عاد و ثمود [نيز] به تكذيب پرداختند
قمشه‌ای: و اگر کافران امت، تو را تکذیب کنند (افسرده خاطر مباش که) پیش از اینان قوم نوح و عاد و ثمود نیز (رسولان حق را) تکذیب کردند.
مکارم شیرازی: اگر ترا تكذيب كنند (امر تازه‏ اي نيست) پيش از آنها قوم نوح و عاد و ثمود (پيامبرانشان را) تكذيب كردند.

انصاریان: و [نیز] قوم ابراهیم وقوم لوط،
خرمشاهی: همچنين قوم ابراهيم و قوم لوط
فولادوند: و [نيز] قوم ابراهيم و قوم لوط
قمشه‌ای: و همچنین قوم ابراهیم و قوم لوط.
مکارم شیرازی: و همچنين قوم ابراهيم و قوم لوط.

انصاریان: و [هم چنین] اهل مدین؛ و موسی هم تکذیب شد. پس کافران را مهلت دادم، سپس آنان را [به عذابی سخت] گرفتم، پس [بنگر که] کیفر و انتقام من [نسبت به آنان] چگونه بود؟
خرمشاهی: و اهل مدين، و نيز موسى با تكذيب مواجه شد، آنگاه به كافران مهلت و ميدان دادم، سپس فروگرفتمشان، بنگر كه عقاب من چگونه بوده است‏
فولادوند: و [همچنين] اهل مدين و موسى تكذيب شد پس كافران را مهلت دادم سپس [گريبان] آنها را گرفتم بنگر عذاب من چگونه بود
قمشه‌ای: و نیز (قوم شعیب) اصحاب مدین (همه رسولان خود را تکذیب نمودند) و موسی نیز تکذیب شد و من هم کافران را (برای امتحان) مهلت دادم سپس آنها را (به عقوبت) گرفتم، و چقدر مؤاخذه و عقاب من (بر کافران) سخت است!
مکارم شیرازی: و اصحاب مدين (قوم شعيب) و نيز (فرعونيان) موسي را تكذيب كردند، اما من به آنها مهلت دادم سپس آنها را گرفتم، ديدي چگونه عمل آنها را شديداانكار كردم ؟ (و چگونه به آنها پاسخ گفتم).

انصاریان: و چه بسیار شهرها را در حالی که اهلش ستمکار بودند، هلاک کردیم، پس [به سبب نزول عذاب سقف های خانه هایشان خراب شده و دیوارهایشان بر] سقف ها فرو ریخته است و [چه بسیار] چاه های پر آب [که به سبب نابود شدن مالکانش] متروک افتاده و کاخ ها و قصرهای برافراشته [ومحکمی که بی ساکن و بی صاحب مانده است.]
خرمشاهی: و چه بسيار شهرها را كه چون [مردمش‏] ستمكار بود، نابود كرديم، و سقفها و ديوارهايش فروريخته است، و چه بسيار چاها كه بى‏رونق مانده، و نيز چه بسيار قصر استوار و سر به فلك كشيده‏
فولادوند: و چه بسيار شهرها را كه ستمكار بودند هلاكشان كرديم و [اينك] آن [شهرها] سقفهايش فرو ريخته است و [چه بسيار] چاههاى متروك و كوشكهاى افراشته را
قمشه‌ای: پس چه بسیار شهر و دیاری که ما اهلش را در آن حال که به ظلم و ستم مشغول بودند به خاک هلاک نشاندیم و اینک آن شهرها از بنیاد ویران است و چه چاه و قناتهای آب که معطل بماند و چه قصرهای عالی بی‌صاحب گشت.
مکارم شیرازی: چه بسيار از شهرها و آباديها كه آنها را نابود و هلاك كرديم در حالي كه ستمگر بودند به گونه‏ اي كه بر سقفهاي خود فرو ريختند (نخست سقفها ويران گشت و بعد ديوارها به روي سقفها!) و چه بسيار چاه پر آب كه بيصاحب ماند و چه بسيار قصرهاي محكم و مرتفع!

انصاریان: آیا در زمین گردش نکرده اند تا برای آنان دل هایی [بیدار و بینا] پیدا شود که با آن بیندیشند یا گوش هایی که با آن [اندرزها را] بشنوند؟ حقیقت این است که دیده ها کور نیست بلکه دل هایی که در سینه هاست، کور است!
خرمشاهی: آيا در زمين گردش نكرده‏اند تا دلهايى داشته باشند كه با آن بينديشند يا گوشهايى كه با آن [حق را] بشنوند، آرى [فقط] ديدگان نيست كه نابينا مى‏شود، بلكه دلهايى كه در سينه‏ها هست هم نابينا مى‏گردد
فولادوند: آيا در زمين گردش نكرده‏ اند تا دلهايى داشته باشند كه با آن بينديشند يا گوشهايى كه با آن بشنوند در حقيقت چشمها كور نيست ليكن دلهايى كه در سينه‏ هاست كور است
قمشه‌ای: آیا (این کافران) در روی زمین به سیر و تماشا نرفتند تا دلهاشان بینش و هوش یابد و گوششان به حقیقت شنوا گردد؟ که (این کافران را) چشمهای سر گرچه کور نیست لیکن چشم باطن و دیده دلها کور است.
مکارم شیرازی: آيا آنها سير در زمين نكردند تا دلهائي داشته باشند كه با آن حقيقت را درك كنند يا گوشهاي شنوائي كه نداي حق را بشنوند چرا كه چشمهاي ظاهر نابينا نمي‏شود بلكه دلهائي كه در سينه‏ ها جاي دارد بينائي را از دست مي‏دهد!

انصاریان: و آنان از تو [از روی مسخره و ریشخند] شتاب در عذاب را درخواست می کنند، در حالی که خدا هرگز از وعده اش تخلف نمی کند؛ و همانا یک روز نزد پروردگارت مانند هزار سال از سال هایی است که شما می شمارید [برای او زمان نزدیک، زمان دور، امروز، دیروز، گذشته و آینده مفهومی ندارد؛ بنابراین فاصله زمانی شما با عذاب الهی شما را دچار این پندار نکند که تهدید به عذاب، تهدیدی طولانی و دروغ است.]
خرمشاهی: و از تو عذاب را به شتاب مى‏خواهند و حال آنكه خداوند هرگز در وعده‏اش خلاف نمى‏كند، و يك روز به حساب پروردگارت برابر با هزار سال است از آن دست كه شما مى‏شماريد
فولادوند: و از تو با شتاب تقاضاى عذاب مى كنند با آنكه هرگز خدا وعده‏ اش را خلاف نمى كند و در حقيقت‏ يك روز [از قيامت] نزد پروردگارت مانند هزار سال است از آنچه مى ‏شمريد
قمشه‌ای: و کافران (به سخریه) از تو تقاضای تعجیل در عذاب می‌کنند و هرگز خدا در وعده خود (به عذاب آنان) خلف نخواهد کرد، و همانا یک روز نزد خدا (و از نظر حلم او) چون هزار سال به حساب شماست.
مکارم شیرازی: آنها با عجله از تو تقاضاي عذاب مي‏كنند، در حالي كه خداوند هرگز از وعده خود تخلف نخواهد كرد، و يك روز نزد پروردگار تو همانند هزار سال از سالهائي است كه شما مي‏شمريد.

انصاریان: و چه بسا شهرها که به [اهل] آنها در حالی که ستمکار بودند، مهلت دادم، سپس آنان را [به عذابی سخت] گرفتم؛ وبازگشت همه به سوی اوست.
خرمشاهی: و چه بسيار [اهل‏] شهرها كه به آنان مهلت و ميدان دادم در حالى كه ستمگر بودند، سپس فروگرفتمشان، و سير و سرانجام به سوى من است‏
فولادوند: و چه بسا شهرى كه مهلتش دادم در حالى كه ستمكار بود سپس [گريبان] آن را گرفتم و فرجام به سوى من است
قمشه‌ای: و بسا شهر و دیاری که به اهلش با آنکه ستمکار بودند مهلت دادم تا روزی آنها را به انتقام گرفتم و بازگشت (خلق) به سوی من است (و هر نیک و بد را جزا خواهم داد).
مکارم شیرازی: و چه بسيار شهرها و آباديها كه به آنها مهلت دادم در حالي كه ستمگر بودند (اما از اين مهلت براي اصلاح خويش استفاده نكردند) سپس آنها را گرفتم، و همه به سوي من باز مي‏گيردند.

انصاریان: بگو: ای مردم! من برای شما فقط بیم دهنده ای آشکارم.
خرمشاهی: بگو اى مردم من براى شما هشداردهنده‏اى آشكارم‏
فولادوند: بگو اى مردم من براى شما فقط هشداردهنده‏ اى آشكارم
قمشه‌ای: بگو که ای مردم، من برای شما رسول ترساننده مشفقی آشکار بیش نیستم.
مکارم شیرازی: بگو اي مردم من براي شما بيم دهنده آشكاري هستم.

انصاریان: پس کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، آمرزش و رزقی نیکو برای آنهاست.
خرمشاهی: بدانيد كسانى كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند از آمرزش و روزى نيك برخوردارند
فولادوند: پس آنان كه گرويده و كارهاى شايسته كرده‏ اند آمرزش و روزى نيكو براى ايشان خواهد بود
قمشه‌ای: پس آنان که ایمان آوردند و نیکوکار گردیدند بر آنها آمرزش حق و رزق با لطف و کرامت عالی است.
مکارم شیرازی: آنها كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند آمرزش و روزي پر ارزشي براي آنها است.

انصاریان: و کسانی که در [باطل کردن و بی اثر نمودن] آیات ما کوشیده اند، به گمان آنکه ما را عاجز کنند [تا از دسترس قدرت ما بیرون روند] اهل آتشِ افروخته اند.
خرمشاهی: و كسانى كه در [رد و انكار] آيات ما مقابله كنان [و بى‏حاصل‏] مى‏كوشند، اينان دوزخى‏اند
فولادوند: و كسانى كه در [تخطئه] آيات ما مى ‏كوشند [و به خيال خود] عاجزكنندگان ما هستند آنان اهل دوزخند
قمشه‌ای: و آنان که در رد و انکار آیات ما سعی و کوشش کردند تا ما را به زانو درآورند آنها اهل آتش دوزخند.
مکارم شیرازی: و آنها كه (براي تخريب و محو) آيات ما تلاش كردند و چنين مي‏پنداشتند كه مي‏توانند بر اراده حتمي ما غالب شوند اصحاب دوزخند.

انصاریان: و پیش از تو هیچ رسول و پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه هرگاه آرزو می کرد [اهداف پاک و سعادت بخش خود را برای نجات مردم از کفر و شرک پیاده کند] شیطان [برای بازداشتن مردم از پذیرش حق] در برابر آرزویش شبهه و وسوسه می انداخت، ولی خدا آنچه را شیطان [از وسوسه ها و شبهه ها می اندازد] می زداید و محو می کند، سپس آیاتش را محکم و استوار می سازد؛ و خدا دانا و حکیم است.
خرمشاهی: و پيش از تو هيچ رسول يا نبى نفرستاديم مگر آنكه چون قرائت [وحى را] آغاز كرد، شيطان در خواندن او اخلال مى‏كرد، آنگاه خداوند اثر القاى شيطان را مى‏زدايد، و سپس آيات خويش را استوار مى‏دارد و خداوند داناى فرزانه است‏
فولادوند: و پيش از تو [نيز] هيچ رسول و پيامبرى را نفرستاديم جز اينكه هر گاه چيزى تلاوت مى ‏نمود شيطان در تلاوتش القاى [شبهه] میکرد پس خدا آنچه را شيطان القا میکرد محو مى‏ گردانيد سپس خدا آيات خود را استوار مى‏ ساخت و خدا داناى حكيم است
قمشه‌ای: و ما پیش از تو هیچ رسول و پیمبری نفرستادیم جز آنکه چون آیاتی (برای هدایت خلق) تلاوت کرد شیطان (جن و انس) در آن آیات الهی القاء دسیسه کرد، آن گاه خدا آنچه شیطان القاء می‌کند محو و نابود می‌سازد سپس آیات خود را محکم و استوار می‌گرداند، و خدا دانا (به حقایق امور) و درستکار (در نظام عالم) است.
مکارم شیرازی: ما هيچ رسول و پيامبري را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه هر گاه آرزو مي‏كرد (و طرحي براي پيش برد اهداف الهي خود مي‏ريخت) شيطان القائاتي در آن مي‏كرد، اما خداوند القائات شيطان را از ميان مي‏برد سپس آيات خود را استحكام مي‏بخشيد و خداوند عليم و حكيم است.

انصاریان: [آزاد گذاشتن شبهه اندازی شیطان] برای این [است] که خدا آنچه را شیطان می اندازد برای آنان که در دل هایشان بیماری است و برای سنگدلان وسیله آزمایش قرار دهد؛ و قطعاً ستمکاران در دشمنی و ستیزی بسیار دور [نسبت به حق و حقیقت] قرار دارند.
خرمشاهی: تا [بدين وسيله‏] خداوند القاى شيطان را مايه آزمون بيماردلان و سختدلان بگرداند، و بى‏گمان ستمكاران در ستيزه‏اى دور و درازند
فولادوند: تا آنچه را كه شيطان القا مى ‏كند براى كسانى كه در دلهايشان بيمارى است و [نيز] براى سنگدلان آزمايشى گرداند و ستمگران در ستيزه‏ اى بس دور و درازند
قمشه‌ای: تا خدا به آن القائات شیطان کسانی را که دلهایشان مبتلا به مرض (نفاق و شک یا کفر) و قساوت است بیازماید (و باطن آنها را پدیدار سازد) و همانا (کافران و) ستمکاران عالم سخت در ستیزه و دشمنی دور (از حق) می‌باشند.
مکارم شیرازی: هدف از اين ماجرا اين بود كه خداوند القاي شيطان را آزموني براي آنها كه در قلبشان بيماري است و آنها كه سنگدلند قرار دهد، و ظالمان در عداوت شديدي دور از حق قرار گرفته‏ اند.

انصاریان: و [نیز برای این است] تا کسانی که دانش و آگاهی [دینی] به آنان عطا شده بدانند که [محو شدن و نابودی القائات شیطان و استوار شدن آیات] از سوی پروردگارت حق است، پس به آن ایمان آورند و دل هایشان برای آن رام و فروتن شود؛ و قطعاً خدا هدایت کننده اهل ایمان به سوی راهی راست است.
خرمشاهی: و تا دانش‏يافتگان [راستين‏] بدانند كه آن حق و از سوى پروردگار توست، و به آن ايمان آورند و دلهايشان در برابر آن خاشع شود، و بى‏گمان خداوند رهنماى مؤمنان به راه راست است‏
فولادوند: و تا آنان كه دانش يافته‏ اند بدانند كه اين [قرآن] حق است [و] از جانب پروردگار توست و بدان ايمان آورند و دلهايشان براى او خاضع گردد و به راستى خداوند كسانى را كه ايمان آورده‏ اند به سوى راهى راست راهبر است
قمشه‌ای: و تا آنکه اهل علم و معرفت به یقین بدانند که این آیات قرآن به حق از جانب پروردگار تو نازل گردیده که بدان ایمان آورند و دلهاشان پیش او خاضع و خاشع شود، و البته خدا اهل ایمان را به راهی راست هدایت خواهد کرد.
مکارم شیرازی: و نيز هدف اين بود كساني كه خدا آگاهي به آنان بخشيده بدانند اين حقي است از سوي پروردگار تو، در نتيجه به آن ايمان بياورند و دلهايشان در برابر آن خاضع گردد و خداوند كساني را كه ايمان آوردند به سوي صراط مستقيم هدايت مي‏كند.

انصاریان: و کافران همواره نسبت به آیات خدا در تردیدی سخت قرار دارند تا آنکه ناگهان قیامت بر آنان در رسد، یا عذاب روزی که روز دیگری به دنبال ندارد [بلکه ابدی است] به سراغشان آید.
خرمشاهی: و كافران همچنان از آن در شك هستند، تا آنكه قيامت ناگاه فرارسدشان، يا عذاب روزى [سهمگين و] سترون گريبانگيرشان شود
فولادوند: و[لى] كسانى كه كفر ورزيده‏ اند همواره از آن در ترديدند تا بناگاه قيامت براى آنان فرا رسد يا عذاب روزى بدفرجام به سراغشان بيايد
قمشه‌ای: و آنان که کافرند در (اینکه نزول) قرآن (از جانب خداست یا در وعد و وعید قرآن) همیشه شک دارند تا وقتی که ناگهان ساعت مرگ (یا قیامت) فرا رسد یا عذاب روز عقیم بی‌خیر (که شب آسایش و خیر و سعادت در پی ندارد) بر آنها فرود آید.
مکارم شیرازی: كافران همواره در باره قرآن در شكند تا روز قيامت ناگهاني فرا رسد، يا عذاب روز عقيم (روزي كه قادر بر جبران نيستند) به سراغشان بيايد.

انصاریان: آن روز، حاکمیّت و فرمانروایی ویژه خداست. میان آنان داوری می کند؛ پس کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، در بهشت های پر نعمت اند.
خرمشاهی: در چنين روزى فرمانروايى خاص خداوند است كه ميان آنان داورى مى‏كند، آنگاه كسانى كه ايمان آورده‏اند و كارهاى شايسته كرده‏اند، در باغهاى بهشتى پرناز و نعمت‏اند
فولادوند: در آن روز پادشاهى از آن خداست ميان آنان داورى مى ‏كند و [در نتيجه] كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند در باغهاى پرناز و نعمت‏ خواهند بود
قمشه‌ای: در آن روز سلطنت و حکمفرمایی تنها مخصوص خداست، که میان آنان حکم می‌کند، پس آنان که ایمان آورده و نیکوکار شدند در بهشت پر نعمتند.
مکارم شیرازی: حكومت و فرمانروائي در آن روز از آن خدا است، و بين آنها حكم مي‏فرمايد كساني كه ايمان آورده‏ اند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهاي پر نعمت بهشتند.

انصاریان: و کسانی که کافر شده و آیات ما را تکذیب کرده اند، پس عذابی خوارکننده برای آنان است.
خرمشاهی: و كسانى كه كفر ورزيده‏اند و آيات ما را دروغ انگاشته‏اند، اينان عذابى خواركننده [در پيش‏] دارند
فولادوند: و كسانى كه كفر ورزيده و نشانه‏ هاى ما را دروغ پنداشته‏ اند براى آنان عذابى خفت ‏آور خواهد بود
قمشه‌ای: و آنان که کافر شده و تکذیب آیات ما کردند آنها را عذابی خوار کننده و ذلّت بار است.
مکارم شیرازی: و كساني كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند عذاب خواركننده‏ اي براي آنها است.

انصاریان: و کسانی که در راه خدا هجرت کرده سپس کشته شده یا مرده اند، به یقین خدا رزقی نیکو به آنان می دهد؛ و قطعاً خدا بهترین روزی دهندگان است.
خرمشاهی: و كسانى كه در راه خدا هجرت كرده‏اند، سپس كشته شده، يا در گذشته‏اند، بى‏گمان خداوند آنان را از روزى نيكو برخوردار مى‏سازد، و بى‏گمان خداوند بهترين روزى‏دهندگان است‏
فولادوند: و آنان كه در راه خدا مهاجرت كرده‏ اند و آنگاه كشته شده يا مرده‏ اند قطعا خداوند به آنان رزقى نيكو مى ‏بخشد و راستى اين خداست كه بهترين روزى ‏دهندگان است
قمشه‌ای: و آنان که در راه خدا از وطن خود هجرت گزیده و کشته شدند یا مرگشان فرا رسید البته خدا رزق و روزی نیکویی (در بهشت ابد) نصیبشان می‌گرداند، و همانا خداوند بهترین رزق و روزی بخشنده است.
مکارم شیرازی: و كساني كه در راه خدا هجرت كردند سپس كشته شدند يا به مرگ طبيعي از دنيا رفتند خداوند به آنها روزي نيكوئي مي‏دهد كه او بهترين روزي دهندگان است.

انصاریان: مسلماً آنان را به جایگاهی که آن را می پسندند وارد می کند؛ و بی تردید خدا دانا و بردبار است.
خرمشاهی: بى‏شك آنان را به جايگاهى كه آن را مى‏پسندند درآورد، و به راستى خداوند داناى بردبار است‏
فولادوند: آنان را به جايگاهى كه آن را مى ‏پسندند درخواهد آورد و شك نيست كه خداوند دانايى بردبار است
قمشه‌ای: و بی‌گمان آنها را (در بهشت) منزلی عنایت کند که بسیار بدان خشنود باشند، و همانا خدا (بر احوال خلق) دانا و (بر گناهانشان) بردبار است.
مکارم شیرازی: خداوند آنها را در محلي وارد مي‏كند كه از آن خشنود خواهند بود و خداوند عالم و با حلم است.

انصاریان: [مطلب درباره مؤمن و کافر] همان است [که گفتیم]، و هر کس به مانند آنچه به آن عقوبت شده [متجاوز را] عقوبت کند، آن گاه به وی ستم شود، یقیناً خدا او را یاری می دهد؛ زیرا خدا باگذشت و بسیار آمرزنده است.
خرمشاهی: آرى و كسى كه همانند عقابى كه ديده است، [بر ديگران‏] عقاب روا دارد، سپس بر او ستم رود، خداوند او را يارى مى‏دهد كه بى‏گمان خداوند بخشاينده آمرزگار است‏
فولادوند: آرى چنين است و هر كس نظير آنچه بر او عقوبت رفته است دست به عقوبت زند سپس مورد ستم قرار گيرد قطعا خدا او را يارى خواهد كرد چرا كه خدا بخشايشگر و آمرزنده است
قمشه‌ای: (سخن حق) این است، و هر کس به همان قدر ظلمی که به او شده در مقام انتقام برآید و باز بر او ظلم شود البته خدا او را یاری می‌کند (در این آیه ترغیب خلق است برگرفتن حق مظلوم از ظالم)، همانا خدا را عفو و آمرزش بسیار است.
مکارم شیرازی: مطلب چنين است، و هر كس به همان مقدار كه به او ستم شده مجازات كند سپس مورد تعدي قرار گيرد خدا او را ياري خواهد كرد خداوند بخشنده و آمرزنده است.

انصاریان: این [یاری ستمدیده بر ضد ستمکار] به سبب این است که خدا [دارای قدرت بی نهایت است و گوشه ای از قدرتش اینکه] همواره شب را در روز و روز را در شب درمی آورد؛ و به یقین خدا شنوا و بیناست.
خرمشاهی: اين از آن است كه خداوند از شب مى‏كاهد و بر روز مى‏افزايد، و از روز مى‏كاهد و بر شب مى‏افزايد، و بى‏گمان خداوند شنواى بيناست‏
فولادوند: اين بدان سبب است كه خدا شب را در روز درمى ‏آورد و روز را [نيز] در شب درمى ‏آورد و خداست كه شنواى بيناست
قمشه‌ای: این است (برهان حق) که خدا شب تار را در روز روشن پنهان می‌کند و روز روشن را در شب تار، و خدا (به صدای اهل عالم) شنوا و (به دقایق امور خلق) بیناست.
مکارم شیرازی: اين بخاطر آن است كه خداوند شب را در روز و روز را در شب داخل مي‏كند و خداوند شنوا و بينا است.

انصاریان: این [قدرت بی نهایت او نسبت به امور آفرینش و نسبت به وضع و حال مردم] برای این است که فقط خدا حق است، و اینکه آنچه را جز او می پرستید، باطل است، و اینکه فقط خدا بلند مرتبه و بزرگ است.
خرمشاهی: اين از آن است كه خداوند بر حق است، و آنچه به جاى او مى‏پرستند باطل است، و همانا خداوند بلندمرتبه و بزرگ است‏
فولادوند: [آرى] اين بدان سبب است كه خدا خود حق است و آنچه به جاى او مى‏ خوانند آن باطل است و اين خداست كه والا و بزرگ است
قمشه‌ای: حقیقت این است که خدای یکتا حق مطلق است و هر چه جز او خوانند باطل صرف است، و علوّ مقام و بزرگی شأن مخصوص ذات پاک خداست.
مکارم شیرازی: اين بخاطر آن است كه خدا حق است و آنچه را غير از او مي‏خوانند باطل است و خداوند بلند مقام و بزرگ است.

انصاریان: آیا ندانسته ای که خدا از آسمان آبی نازل می کند، در نتیجه زمین سرسبز و خرم می شود؛ به یقین خدا لطیف و آگاه است.
خرمشاهی: آيا نينديشيده‏اى كه خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد، آنگاه زمين سبز و خرم گرديد، بى‏گمان خداوند باريك‏بين و آگاه است‏
فولادوند: آيا نديده‏ اى كه خدا از آسمان آبى فرو فرستاد و زمين سرسبز گرديد آرى خداست كه دقيق و آگاه است
قمشه‌ای: (ای بشر) آیا ندیدی که خدا از آسمان آبی فرو بارد و زمین سبز و خرم گردد؟ (این دلیل قدرت و رحمت آفریننده است)، همانا خدا را (با خلق) عنایت و لطف بسیار است و (به دقیق‌ترین امور عالم) آگاه است.
مکارم شیرازی: آيا نديدي خداوند از آسمان آبي فرستاد و زمين (بر اثر آن) سر سبز و خرم مي‏گردد؟ و خداوند لطيف و خبير است.

انصاریان: آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است، فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایی اوست؛ و یقیناً خداست که خود بی نیاز و ستوده است.
خرمشاهی: آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست، و بى‏گمان خداوند بى‏نياز ستوده است‏
فولادوند: آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست و در حقيقت اين خداست كه خود بى ‏نياز ستوده[صفات] است
قمشه‌ای: آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه ملک خداست و تنها خداست که بی‌نیاز و به همه اوصاف کمال آراسته است.
مکارم شیرازی: آنچه در آسمانها و زمين است از آن او است، و خداوند بينياز و شايسته هر گونه ستايش است.

انصاریان: آیا ندانسته ای که خدا آنچه را در زمین است و [نیز] کشتی ها را که به فرمان او در دریا روانند، برای شما رام و مسخّر کرده است؟ و آسمان را نگه می دارد که بر زمین نیفتد مگر به اذن او؟ یقیناً خدا به همه مردم رؤوف و مهربان است.
خرمشاهی: آيا نينديشيده‏اى كه خداوند آنچه در زمين است و كشتيها را كه در دريا به فرمان او روانند، براى شما رام كرد، و او [اجرام‏] آسمان را نگاه مى‏دارد كه بر زمين نيفتد، مگر به اذن او، بى‏گمان خداوند به مردم رئوف مهربان است‏
فولادوند: آيا نديده‏ اى كه خدا آنچه را در زمين است به نفع شما رام گردانيد و كشتيها در دريا به فرمان او روانند و آسمان را نگاه مى دارد تا [مبادا] بر زمين فرو افتد مگر به اذن خودش [باشد] در حقيقت ‏خداوند نسبت به مردم سخت رئوف و مهربان است
قمشه‌ای: (ای بشر) آیا ندیدی که هر چه در زمین است خدا مسخر شما گردانید و کشتی به فرمان او در دریا سیر می‌کند و آسمان را (دستور) او نگاه می‌دارد که بر زمین نیفتد مگر به اذن او؟ همانا خدا به مردم بسیار رئوف و مهربان است.
مکارم شیرازی: آيا نديدي كه خداوند آنچه در زمين است مسخر شما كرد؟ و كشتيها به فرمان او بر صفحه اوقيانوسها حركت مي‏كنند و آسمان (كرات و سنگهاي آسماني) را نگه مي‏دارد تا بر زمين، جز به فرمان او، فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است.

انصاریان: و اوست که به شما حیات داد، سپس شما را می میراند، آن گاه شما را زنده می کند؛ به یقین که انسان بسیار ناسپاس است.
خرمشاهی: و اوست كسى كه شما را زنده كرد، سپس شما را مى‏ميراند، آنگاه دوباره زنده‏تان مى‏دارد، بى‏گمان انسان ناسپاس است‏
فولادوند: و اوست كه شما را زندگى بخشيد سپس شما را مى‏ ميراند و باز زندگى [نو] مى دهد حقا كه انسان سخت ناسپاس است
قمشه‌ای: و اوست خدایی که شما را اول بار زنده کرد و دیگر بار بمیراند و باز دوباره زنده کند، (با وجود این آیت قدرت و نعمت بزرگ) باز انسان بسیار ناسپاس و کافر کیش است.
مکارم شیرازی: او كسي است كه شما را زنده كرد سپس مي‏ميراند بار ديگر زنده مي‏كند اما اين انسان كفران كننده و ناسپاس است.

انصاریان: برای هر امتی عبادتی ویژه قرار داده ایم که آن را انجام می دهند؛ پس نباید در این امر با تو ستیز و نزاع کنند. و به سوی پروردگارت دعوت کن که بی تردید تو بر راهی راست قرار داری.
خرمشاهی: هر امتى را شريعتى مقرر داشته‏ايم كه ايشان متمسك به آنند، پس نبايد كه با تو در اين امر ستيزه كنند، و به راه پروردگارت بخوان، كه تو بر طريق هدايتى مستقيم هستى‏
فولادوند: براى هر امتى مناسكى قرار داديم كه آنها بدان عمل مى كنند پس نبايد در اين امر با تو به ستيزه برخيزند به راه پروردگارت دعوت كن زيرا تو بر راهى راست قرار دارى
قمشه‌ای: ما برای هر امتی پرستشگاهی مقرر کردیم تا به خدا توجه کنند (و آنجا جهت وحدت و انس و الفت آن امت شود) پس (ای رسول) نباید مردم (در امر کعبه و قربانگاه و سایر دستورهای الهی) با تو به منازعت برخیزند و تو (خلق را) به سوی خدا دعوت کن که خود به راهی راست و هدایتی کامل هستی.
مکارم شیرازی: براي هر امتي عبادتي قرار داديم تا آن عبادت را (در پيشگاه خدا) انجام دهند، بنابراين آنها نبايد در اين امر با تو به نزاع برخيزند، به سوي پروردگارت دعوت كن كه بر هدايت مستقيم قرار داري (و راه راست همين است كه تو مي‏پوئي).

انصاریان: و اگر با تو [با اصرار بر یک اعتقاد بی پایه برخورد خصمانه کنند و] مجادله ستیزآمیز نمایند، بگو: خدا به آنچه انجام می دهید، داناتر است.
خرمشاهی: و اگر با تو مجادله كردند بگو خداوند به آنچه مى‏كنيد داناتر است‏
فولادوند: و اگر با تو مجادله كردند بگو خدا به آنچه مى ‏كنيد داناتر است
قمشه‌ای: و اگر (کافران) با تو (در اوامر حق) جدل و خصومت کنند آنها را بازگو که خدا به آنچه می‌کنید بهتر آگاه است.
مکارم شیرازی: و اگر آنها با تو به جدال برخيزند بگو: خدا از اعمالي كه شما انجام مي‏دهيد آگاهتر است.

انصاریان: خدا روز قیامت درباره آنچه با یکدیگر در آن اختلاف می کردید، داوری خواهد کرد [تا مؤمنان با ورود به بهشت و ستیزه جویان با ورود به دوزخ از هم مشخص و جدا شوند.]
خرمشاهی: خداوند در ميان شما، در آنچه اختلاف داشتيد، در روز قيامت داورى مى‏كند
فولادوند: خدا روز قيامت در مورد آنچه با يكديگر در آن اختلاف میکرديد داورى خواهد كرد
قمشه‌ای: خدا در روز قیامت میان شما در آنچه (با من) خلاف و نزاع می‌کردید حکم خواهد فرمود.
مکارم شیرازی: خداوند ميان شما در آن چه اختلاف داشتيد داوري مي‏كند.

انصاریان: آیا ندانسته ای که خدا آنچه را در آسمان و زمین است، می داند؟ مسلماً [همه] این [اعمالی که انجام می دهید] در کتابی [چون لوح محفوظ، ثبت] است [و] بی تردید [ثبت در آن کتاب] بر خدا آسان است.
خرمشاهی: آيا نمى‏دانى كه خداوند آنچه در آسمان و زمين است مى‏داند، كه اينها در كتابى [مسطور] است، بى‏گمان اين امر بر خداوند آسان است‏
فولادوند: آيا ندانسته‏ اى كه خداوند آنچه را در آسمان و زمين است مى‏ داند اينها [همه] در كتابى [مندرج] است قطعا اين بر خدا آسان است
قمشه‌ای: (ای بشر) آیا ندانستی که خدا از آنچه در آسمان و زمین است آگاه است؟ و این (جهان و همه حوادث آن) در کتابی (کتاب علم خدا) محفوظ و مسطور است و این (حفظ و نگهبانی) بر خدا کاری بسیار سهل است.
مکارم شیرازی: آيا نميداني خداوند آنچه را در آسمان و زمين است مي‏داند؟ همه اينها در كتابي ثبت است (كتاب علم بيپايان پروردگار) و اين بر خداوند آسان است.

انصاریان: و [مشرکان] به جای خدا معبودانی را می پرستند که خدا هیچ دلیل و برهانی [نسبت] به [حق بودن] آنها نازل نکرده است؛ و معبودانی را می پرستند که به آن دانشی [برای استدلال بر ربوبیّت آنها] ندارند و ستمکاران را [در قیامت] هیچ یاوری نیست.
خرمشاهی: و به جاى خداوند چيزى را مى‏پرستند كه درباره آن برهانى نازل نكرده است، و چيزى را [مى‏پرستند] كه به آن علم ندارند، و ستمكاران [مشرك‏] ياورى ندارند
فولادوند: و به جاى خدا چيزى را مى ‏پرستند كه بر [تاييد] آن حجتى نازل نكرده و بدان دانشى ندارند و براى ستمكاران ياورى نخواهد بود
قمشه‌ای: و (این مشرکان) خدا را رها کرده و چیزی غیر او را می‌پرستند که بر پرستش آن هیچ دلیل و برهانی نفرستاده و نه خود علم و بصیرتی بدان دارند، (مشرکان، نادان و ستمکارند) و هرگز ستمکاران را یار و یاوری نخواهد بود.
مکارم شیرازی: آنها غير از خداوند چيزهائي را مي‏پرستند كه خدا هيچگونه دليلي براي آن نازل نكرده است، و چيزهائي كه علم و آگاهي به آن ندارند، و براي ظالمان ياور و راهنمائي نيست.

انصاریان: و هنگامی که آیات روشن ما را بر آنان می خوانند در چهره های کسانی که کافرند [اثرِ] انکار [و خشم] را می شناسی، آن چنان که نزدیک است [از شدت خشم] به کسانی که آیات ما را بر آنان می خوانند، بتازند، بگو: آیا شما را به بدتر از این [خشم و ناگواری که از شنیدن قرآن به شما دست می دهد] خبر دهم [آن] آتشِ [دوزخ] است که خدا آن را به کافران وعده داده است، و بد بازگشت گاهی است.
خرمشاهی: و چون آيات روشنگر ما را بر آنان بخوانند، در چهره‏هاى كفرپيشگان [نشان‏] ناخوشايندى مى‏بينى، نزديك است كه به كسانى كه آيات ما را بر آنان مى‏خوانند حمله برند، بگو آيا به از اين بدترى [كه در كمين شماست‏] آگاهتان كنم؟ آن آتش دوزخ است كه خداوند به كافران وعده‏اش را داده است، و بد سرانجامى است‏
فولادوند: و چون آيات روشن ما بر آنان خوانده مى ‏شود در چهره كسانى كه كفر ورزيده‏ اند [اثر] انكار را تشخيص مى‏ دهى چيزى نمانده كه بر كسانى كه آيات ما را برايشان تلاوت مى كنند حمله‏ور شوند بگو آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم [همان] آتش است كه خدا آن را به كسانى كه كفر ورزيده‏ اند وعده داده و چه بد سرانجامى است
قمشه‌ای: و هرگاه بر این کافران معاند آیات روشن ما تلاوت شود در چهره آن کافران به حدی اثر مخالفت و انکار مشاهده کنی که نزدیک است (از فرط غضب) بر مؤمنانی که آیات ما را بر آنان قرائت می‌کنند حمله‌ور شوند، (به آنها) بگو: آیا شما را به عذابی بدتر از این خبر دهم؟ آن آتش دوزخ است که خدا آن را به کافران وعده داده است و آنجا بسیار بد بازگشتگاهی خواهد بود.
مکارم شیرازی: و هنگامي كه آيات روشن ما بر آنها خوانده مي‏شود در چهره كافران آثار انكار مشاهده مي‏كني، آن چنان كه نزديك است برخيزند و با مشت به كساني كه آيات ما را بر آنها مي‏خوانند حمله كنند! بگو: آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم ؟ همان آتش سوزنده (دوزخ) است كه خدا به كافران وعده داده، و بدترين جايگاه است!

انصاریان: ای مردم! [برای شما و معبودانتان] مَثَلی زده شده است؛ پس به آن گوش فرا دهید، یقیناً کسانی که به جای خدا می پرستید، هرگز نمی توانند مگسی بیافرینند اگر چه برای آفریدن آن گرد آیند و اگر مگس، چیزی را از آنان برباید، نمی توانند آن را از او بازگیرند، هم پرستش کنندگان و هم معبودان ناتوانند.
خرمشاهی: اى مردم مثلى زده مى‏شود كه به آن گوش فرادهيد كسانى كه به جاى خداوند مى‏پرستيد، اگر هم دست يكى كنند، هرگز مگسى را هم نتوانند آفريد، و اگر مگس چيزى از آنان بربايد، نمى‏توانند آن را از او بازپس گيرند، هم پرستنده و هم پرستيده ناتوانند
فولادوند: اى مردم مثلى زده شد پس بدان گوش فرا دهيد كسانى را كه جز خدا مى‏ خوانيد هرگز [حتى] مگسى نمى ‏آفرينند هر چند براى [آفريدن] آن اجتماع كنند و اگر آن مگس چيزى از آنان بربايد نمى‏ توانند آن را بازپس گيرند طالب و مطلوب هر دو ناتوانند
قمشه‌ای: ای مردم (مشرک کافر) مثلی زده شده بدان گوش فرا دارید (تا حقیقت حال خود بدانید): آن بتهای جماد که به جای خدا (معبود خود) می‌خوانید هرگز بر خلقت مگسی هر چند همه اجتماع کنند قادر نیستند، و اگر مگس (ناتوان) چیزی از آنها بگیرد قدرت بر باز گرفتن آن ندارند، (بدانید که) طالب و مطلوب (یعنی بت و بت‌پرست یا عابد و معبود یا مگس و بتان) هر دو ناچیز و ناتوانند.
مکارم شیرازی: اي مردم مثلي زده شده است گوش به آن فرا دهيد: كساني را كه غير از خدا مي‏خوانيد هرگز نمي‏توانند مگسي بيافرينند، هر چند براي اين كار دست به دست هم دهند و هر گاه مگس چيزي از آنها بربايد نمي‏توانند آن را باز پس ‍ گيرند، هم اين طلب كنندگان ناتوانند و هم آن مطلوبان (هم اين عابدان و هم آن معبودان).

انصاریان: خدا را آن گونه که سزاوار اوست نشناختند، بی تردید خدا نیرومند و توانای شکست ناپذیر است.
خرمشاهی: خداوند را چنانكه سزاوار ارج اوست، ارج نگذاشتند، بى‏گمان خداوند تواناى پيروزمند است‏
فولادوند: قدر خدا را چنانكه در خور اوست نشناختند در حقيقت ‏خداست كه نيرومند شكست‏ ناپذير است
قمشه‌ای: (این مشرکان) مقام خدا را آن گونه که شایسته اوست نشناختند، (و گرنه جماد ناتوانی را خدا نمی‌خواندند) خدا ذاتی است بی‌نهایت توانا و بی‌همتای شکست ناپذیر.
مکارم شیرازی: آنها خدا را آنگونه كه بايد بشناسند نشناختند، خداوند قوي و شكست ناپذير است.

انصاریان: خدا از میان فرشتگان و از میان مردم رسولانی [برای هدایت مردم] برمی گزیند [تا فرشتگان وحی را دریافت کنند و به پیامبران برسانند و پیامبران هم وحی را پس از دریافت از فرشتگان به مردم ابلاغ کنند]؛ یقیناً خدا شنوا و بیناست.
خرمشاهی: خداوند از ميان فرشتگان و مردمان، پيامبرانى برمى‏گزيند، بى‏گمان خداوند شنواى بيناست‏
فولادوند: خدا از ميان فرشتگان رسولانى برمى‏ گزيند و نيز از ميان مردم بى‏ گمان خدا شنواى بيناست
قمشه‌ای: خداست که از میان فرشتگان و آدمیان رسولانی برمی‌گزیند، که همانا خدا (به سخن عالمیان) شنوا و (به لیاقت آنان) بیناست.
مکارم شیرازی: خداوند از فرشتگان رسولاني بر مي‏گزيند و همچنين از انسان خداوند شنوا و بينا است.

انصاریان: همه اعمال و احوال گذشته [رسولان چه فرشته و چه بشر] و [همه اعمال و احوال] آینده آنان را می داند؛ و همه کارها به خدا بازگردانده می شود.
خرمشاهی: هرچه پيش روى آنان و پشت‏سرشان است، مى‏داند، و همه كارها به خداوند بازگردانده مى‏شود
فولادوند: آنچه در دسترس آنان و آنچه پشت‏ سرشان است مى‏ داند و [همه] كارها به خدا بازگردانيده مى ‏شود
قمشه‌ای: او به علم ازلی آنچه در نظر این مردم پیدا و آنچه ناپیداست همه را می‌داند و بازگشت کلیه امور به سوی خداست.
مکارم شیرازی: آنچه را در پيش روي آنها و پشت سر آنهاست مي‏داند و همه كارها به سوي خدا باز مي‏گردد.

انصاریان: ای اهل ایمان! رکوع به جا آورید و سجده نمایید و پروردگارتان را عبادت کنید و کار نیک انجام دهید تا رستگار شوید.
خرمشاهی: اى مؤمنان به ركوع و سجود [/نماز] بپردازيد و پروردگارتان را بپرستيد، و نيكى كنيد، باشد كه رستگار شويد
فولادوند: اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را بپرستيد و كار خوب انجام دهيد باشد كه رستگار شويد
قمشه‌ای: ای اهل ایمان، در برابر خدا رکوع و سجود آرید و (با توجه و بی‌ریا و خالص) پروردگار خود را پرستید و کار نیکو کنید، باشد که رستگار شوید.
مکارم شیرازی: اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد ركوع كنيد و سجود بجا آوريد و پروردگارتان را عبادت كنيد و كار نيك انجام دهيد تا رستگار شويد.

انصاریان: و در راه خدا چنان که شایسته جهاد است، جهاد کنید؛ او شما را برگزید و بر شما در دین هیچ مشقت و سختی قرار نداد. [در دینتان گشایش و آسانی قرار داد مانند گشایش و آسانیِ] آیین پدرتان ابراهیم، او شما را پیش از این «مسلمان» نامید و در این [قرآن هم به همین عنوان نامگذاری شده اید] تا پیامبر گواه بر شما باشد و شما هم گواه بر مردم باشید؛ پس نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و به خدا تمسّک جویید. او سرپرست و یاور شماست؛ چه خوب سرپرست و یاوری و چه نیکو یاری دهنده ای است.
خرمشاهی: و در راه خدا چنانكه سزاوار جهاد اوست جهاد كنيد، او شما را برگزيده است و براى شما در دينتان محظورى قرار نداده است، كه آيين پدرتان ابراهيم است، همو كه شما را از پيش مسلمان ناميد، و در اين [كتاب‏] هم [مسلمان ناميده شده‏ايد]، تا سرانجام پيامبر گواه بر شما و شما گواه بر مردمان باشيد، پس نماز برپا داريد و زكات بدهيد و به خداوند پناه بريد، او سرور شماست، چه نيكو سرورى و چه نيكو ياورى‏
فولادوند: و در راه خدا چنانكه حق جهاد [در راه] اوست جهاد كنيد اوست كه شما را [براى خود] برگزيده و در دين بر شما سختى قرار نداده است آيين پدرتان ابراهيم [نيز چنين بوده است] او بود كه قبلا شما را مسلمان ناميد و در اين [قرآن نيز همين مطلب آمده است] تا اين پيامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشيد پس نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و به پناه خدا رويد او مولاى شماست چه نيكو مولايى و چه نيكو ياورى
قمشه‌ای: و حق جهاد در راه او را (با دشمنان دین و با نفس امّاره) به جای آرید (و در طلب رضای او به قدر طاقت بکوشید) او شما را برگزیده (و به دین خود سرافراز کرده) و در مقام تکلیف بر شما مشقت و رنج ننهاده (و این آیین اسلام) مانند آیین پدر شما ابراهیم (خلیل است)، او (خدا) شما امت را پیش از این (در صحف او) و در این قرآن مسلمان نامیده تا این رسول بر شما و شما بر سایر خلق گواه (خداپرستی) باشید، پس نماز به پا دارید و زکات بدهید و به خدا (و کتاب او) متوسل شوید، که او مولی (و پادشاه و نگهبان و حافظ و ناصر) شماست و نیکو مولی و نیکو ناصری است.
مکارم شیرازی: و در راه خدا جهاد كنيد و حق جهادش را ادا نمائيد او شما را برگزيد و در دين كار سنگين و شاقي بر شما نگذارد اين همان آئين پدر شما ابراهيم است او شما را در كتب پيشين و در اين كتاب آسماني مسلمان ناميد تا پيامبر شاهد و گواه بر شما باشد و شما گواهان بر مردم بنابراين نماز را بر پا داريد و زكاة را بدهيد و به خدا تمسك جوئيد كه او مولا و سرپرست شماست چه مولاي خوب و چه يار و ياور شايسته‏ اي.