به نام خداوند رحمتگر مهربان

انصاریان: ای پیامبر! چرا آنچه را که خدا بر تو حلال کرده برای به دست آوردن خشنودی همسرانت بر خود حرام می کنی؟ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.
خرمشاهی: اى پيامبر چرا در طلب خشنودى [بعضى از] همسرانت چيزى را كه خداوند بر تو حلال گردانده است، تحريم مى‏كنى؟ و خداوند [در همه حال‏] آمرزگار مهربان است‏
فولادوند: اى پيامبر چرا براى خشنودى همسرانت آنچه را خدا براى تو حلال گردانيده حرام مى ‏كنى خدا[ست كه] آمرزنده مهربان است
قمشه‌ای: ای پیغمبر گرامی برای چه آن را که خدا بر تو حلال فرمود تو بر خود حرام می‌کنی تا زنانت را از خود خشنود سازی؟ در صورتی که خدا بسیار آمرزنده و مهربان است (بر هیچ کس خصوص بر تو رسول گرامیش سخت نخواهد گرفت. در تفسیر وارد است که روزی حَفْصه با اجازه رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم به خانه پدرش عمر رفت، پیغمبر با ماریه در حجره حَفْصه خلوت کرد. ناگه او رسید و غوغا انگیخت که تو در حجره من با کنیزی خلوت کردی و آبروی مرا نزد زنانت بردی. حضرت برای خشنودی او فرمود: من ماریه را بر خود حرام کردم ولی این سرّ نزد تو است با هیچ کس مگوی. او به فور عایشه را هم آگه ساخت، او هم با رسول راجع به ماریه گفتگو کرد. حضرت سوگند خورد که ماریه را ترک گوید. آن دو زن شاد شدند و این آیه نازل گردید).
مکارم شیرازی: اي پيامبر! چرا چيزي را كه خدا بر تو حلال كرده به خاطر جلب رضايت همسرانت بر خود حرام مي‏كني، و خداوند غفور و رحيم است.

انصاریان: به یقین خدا راه گشودن [و شکستن] سوگندهایتان را [در مواردی] برای شما مقرّر کرده است، [و آن اینکه سوگندها را با کفاره دادن بشکنید تا از محدودیت و تنگنا درآیید] و خدا سرپرست و یار شماست، و او دانا و حکیم است.
خرمشاهی: به راستى كه خداوند شكستن سوگندهايتان را [با دادن كفاره‏] بر شما روا داشته است، و خداوند سرور شماست و او داناى فرزانه است‏
فولادوند: قطعا خدا براى شما [راه] گشودن سوگندهايتان را مقرر داشته است و خدا سرپرست‏ شماست و اوست داناى حكيم
قمشه‌ای: خدا مقرر کرد برای شما که سوگندهای خود را (به کفّاره) بگشایید، و خدا مولای شما بندگان (و حکمش نافذ) است و هم او (به هر چیز عالم) دانا و به حکمت (تمام امور خلق) آگاه است.
مکارم شیرازی: خداوند راه گشودن سوگندهايتان را (در اين گونه موارد) روشن ساخته و خداوند مولاي شماست و او عالم و حكيم است.

انصاریان: و هنگامی که پیامبر، رازی را به یکی از همسرانش گفت و او آن راز را [نزد زن دیگر] فاش کرد، و خدا پیامبر را از افشای آن آگاه نمود، پیامبر بخشی از آن [راز افشا شده] را به آن زن گوشزد کرد و از گفتن بخشی دیگر [برای آنکه فاش کننده بیشتر شرمنده نشود] خودداری نمود. آن زن گفت: چه کسی فاش کردن راز را [به وسیله من] به تو خبر داده است؟ پیامبر گفت: دانای آگاه، به من خبر داد.
خرمشاهی: و چنين بود كه پيامبر سخنى را پوشيده‏وار به بعضى از همسرانش گفت، و چون آن را [آن زن به زن ديگر] خبر داد، و خداوند او را از آن آگاه كرد، بخشى از آن را [در عتاب خود به آنان‏] بيان داشت و از بخش ديگر صرفنظر كرد، و چون آن زن [صاحب راز و افشاءگر آن‏] را از آن آگاه كرد، گفت چه كسى تو را از اين خبر داد؟ فرمود مرا خداوند داناى آگاه با خبر كرد
فولادوند: و چون پيامبر با يكى از همسرانش سخنى نهانى گفت و همين كه وى آن را [به زن ديگر] گزارش داد و خدا [پيامبر] را بر آن مطلع گردانيد [پيامبر] بخشى از آن را اظهار كرد و از بخشى [ديگر] اعراض نمود پس چون [مطلب] را به آن [زن] خبر داد وى گفت چه كسى اين را به تو خبر داده گفت مرا آن داناى آگاه خبر داده است
قمشه‌ای: وقتی پیغمبر با بعضی زنان خود (یعنی با حفصه راجع به ماریه یا راجع به ریاست ابوبکر و عمر) سخنی به راز گفت و آن زن (چون خیانت کرده و دیگری یعنی عایشه را) بر سرّ پیغمبر آگه ساخت و خدا به رسولش خبر داد او بر آن زن برخی را اظهار کرد و به رویش آورد و برخی را پرده‌داری نمود و اظهار نکرد؛ چون او را از افشاء آن سرّ آگاه ساخت آن زن گفت: رسولا، تو را که واقف ساخت (که من سرّ تو بر کسی فاش کرده‌ام)؟ رسول گفت: مرا خدای دانای آگاه خبر داد.
مکارم شیرازی: به خاطر بياوريد هنگامي را كه پيامبر يكي از رازهاي خود را به بعضي از همسرانش گفت، ولي هنگامي كه وي آن را افشا كرد و خداوند پيامبرش را از آن آگاه ساخت قسمتي از آن را براي او بازگو كرد و از قسمت ديگر خودداري نمود هنگامي كه پيامبر همسرش را از آن خبر داد گفت چه كسي تو را از اين راز آگاه ساخته ؟ فرمود خداي عالم و آگاه مرا آگاه ساخت!

انصاریان: اگر شما دو زن از کار خود به پیشگاه خدا توبه کنید [خدا توبه شما را می پذیرد]، چون دل شما دو نفر از حق و درستی منحرف شده است، و اگر بر ضدِّ پیامبر به یکدیگر کمک دهید [راه به جایی نخواهید برد]؛ زیرا خدا و جبرئیل و صالح مؤمنان [که علی بن ابی طالب است] یار اویند، و فرشتگان نیز بعد از آنان پشتیبان او خواهند بود.
خرمشاهی: اگر شما دو زن به درگاه خداوند توبه كنيد، و به راستى هم دلهاى شما [از طاعت خداوند و پيامبر او در اين امر] برگشته است [از گناه شما در مى‏گذرد]، و اگر در برابر او همدستى كنيد، بدانيد كه خداوند دوست اوست و جبرئيل و صالح‏[ترين‏] مؤمنان، و علاوه بر آن فرشتگان هم پشتيبانند
فولادوند: اگر [شما دو زن] به درگاه خدا توبه كنيد [بهتر است] واقعا دلهايتان انحراف پيدا كرده است و اگر عليه او به يكديگر كمك كنيد در حقيقت ‏خدا خود سرپرست اوست و جبرئيل و صالح مؤمنان [نيز ياور اويند] و گذشته از اين فرشتگان [هم] پشتيبان [او] خواهند بود
قمشه‌ای: اینک اگر هر دو زن به درگاه خدا توبه کنید (رواست که) البته دلهای شما (خلاف رضای پیغمبر) میل کرده است، و اگر با هم بر آزار او اتفاق کنید خدا یار و نگهبان اوست و جبریل امین و مردان صالح با ایمان (یعنی علی علیه السّلام به روایت عامّه و خاصّه) و فرشتگان حق یار و مددکار اویند.
مکارم شیرازی: اگر از كار خود توبه كنيد (به نفع شما است) زيرا دلهايتان از حق منحرف گشته و اگر بر ضد او دست به دست هم دهيد (كاري از پيش ‍ نخواهيد برد) زيرا خداوند ياور او است، و همچنين جبرئيل و مؤ منان صالح، و فرشتگان بعد از آنها پشتيبان او هستند.

انصاریان: اگر پیامبر، شما را طلاق دهد امید است که پروردگارش همسرانی بهتر از شما که مسلمان، مؤمن، فرمانبر، توبه کار، خداپرست، روزه دار، غیر باکره و باکره باشند، به او عوض دهد.
خرمشاهی: چه بسا اگر شما را طلاق دهد، پروردگارش براى او همسرانى بهتر از شما جانشين گرداند كه زنانى مسلمان، مؤمن، فرمانبردار، توبه‏كار، پرستشگر خداوند، روزه‏دار، اعم از بيوه و دوشيزه باشند
فولادوند: اگر پيامبر شما را طلاق گويد اميد است پروردگارش همسرانى بهتر از شما مسلمان مؤمن فرمانبر توبه كار عابد روزه‏ دار بيوه و دوشيزه به او عوض دهد
قمشه‌ای: امید است که اگر پیغمبر شما را طلاق داد خدا زنانی بهتر از شما به جایتان با او همسر کند که همه با مقام تسلیم و ایمان و خضوع اطاعت کنند و اهل توبه و عبادت باشند و رهسپار (طریق معرفت)، چه بکر چه غیر بکر.
مکارم شیرازی: اميد است اگر او شما را طلاق دهد پروردگارش بجاي شما همسراني بهتر براي او قرار دهد، همسراني مسلمان، مؤ من، متواضع، توبه كار، عابد، هجرت كننده زناني ثيبه و باكره.

انصاریان: ای مؤمنان! خود و خانواده خود را از آتشی که هیزم آن انسان ها و سنگ ها است، حفظ کنید. بر آن فرشتگانی خشن و سخت گیر گمارده شده اند که از آنچه خدا به آنان دستور داده، سرپیچی نمی کنند، و آنچه را به آن مأمورند، همواره انجام می دهند.
خرمشاهی: اى مؤمنان خود و خانواده‏تان را از آتشى حفظ كنيد كه هيزم آن مردم و سنگها هستند و فرشتگانى درشت‏خو و سخت‏رو بر آن گمارده‏اند كه از خداوند در آنچه فرمانشان دهد سرپيچى نمى‏كنند، و هر چه به ايشان فرمان داده مى‏شود، انجام دهند
فولادوند: اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن مردم و نگهاست‏ حفظ كنيد بر آن [آتش] فرشتگانى خشن [و] سختگير [گمارده شده] اند از آنچه خدا به آنان دستور داده سرپيچى نمى كنند و آنچه را كه مامورند انجام مى‏ دهند
قمشه‌ای: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خود را با خانواده خویش از آتش دوزخ نگاه دارید چنان آتشی که مردم (دل‌سخت کافر) و سنگ (خارا) آتش‌افروز اوست و بر آن دوزخ فرشتگانی بسیار درشت‌خو و دل‌سخت مأمورند که هرگز نافرمانی خدا را (در اجرای قهر و غضب حق) نخواهند کرد و آنچه به آنها حکم شود انجام دهند.
مکارم شیرازی: اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد! خود و خانواده خويش را از آتشي كه هيزم آن انسانها و سنگها است نگاهداريد، آتشي كه فرشتگاني بر آن گمارده شده كه خشن و سختگيرند، و هرگز مخالفت فرمان خدا نمي‏كنند و دستورات او را دقيقا اجرا مي‏نمايند!

انصاریان: [آن روز گویند:] ای کافران! امروز عذرخواهی مکنید، فقط آنچه را همواره انجام می دادید، جزا داده می شوید.
خرمشاهی: اى كافران امروز عذرخواهى مكنيد، فقط در برابر كارى كه كرده‏ايد جزا يابيد
فولادوند: اى كسانى كه كافر شده‏ ايد امروز عذر نياوريد در واقع به آنچه میکرديد كيفر مى‏ يابيد
قمشه‌ای: (به کافران گویند) ای کافران، امروز عذرخواهی مکنید (که پذیرفته نیست) تنها آنچه (در دنیا) می‌کرده‌اید به آن مجازات می‌شوید.
مکارم شیرازی: اي كساني كه كافر شده‏ ايد، امروز عذرخواهي نكنيد، چرا كه تنها به اعمالتان جزا داده مي‏شويد!

انصاریان: ای مؤمنان! به پیشگاه خدا توبه کنید، توبه ای خالص [که شما را از بازگشت به گناه بازدارد]؛ امید است پروردگارتان گناهانتان را از شما محو کند و شما را به بهشت هایی که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است، درآورد، در آن روزی که خدا پیامبر و کسانی که با او ایمان آورده اند، خوار نمی کند، نورشان پیشاپیش آنان و از سوی راستشان شتابان حرکت می کند، می گویند: پروردگارا! نور ما را برای ما کامل کن و ما را بیامرز که تو بر هر کاری توانایی.
خرمشاهی: اى مؤمنان به درگاه خداوند توبه‏اى خالصانه كنيد، چه بسا پروردگارتان گناهانتان را از شما بزدايد و شما را به بوستانهايى كه جويباران از فرودست آن جارى است، در آورد [در] روزى كه خداوند پيامبر و ايمان آوردگان همراه او را فرو نگذارد، نورشان در پيشاپيش و سمت راستشان مى‏شتابد، گويند پروردگارا نور ما را براى ما به كمال برسان، و ما را بيامرز، كه تو بر هر كارى توانايى‏
فولادوند: اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد به درگاه خدا توبه‏ اى راستين كنيد اميد است كه پروردگارتان بديهايتان را از شما بزدايد و شما را به باغهايى كه از زير [درختان] آن جويبارها روان است درآورد در آن روز خدا پيامبر [خود] و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند خوار نمى‏ گرداند نورشان از پيشاپيش آنان و سمت راستشان روان است مى‏ گويند پروردگارا نور ما را براى ما كامل گردان و بر ما ببخشاى كه تو بر هر چيز توانايى
قمشه‌ای: الا ای مؤمنان، به درگاه خدا توبه نصوح (با خلوص و دوام) کنید، باشد که پروردگارتان گناهانتان را مستور گرداند و شما را در باغهای بهشتی که زیر درختانش نهرها جاری است داخل کند در آن روزی که خدا پیغمبر خود و گرویدگان به او را ذلیل نسازد (بلکه عزیز و سرفراز ابد گرداند، در آن روز) نور (ایمان و عبادت) آنها در پیش رو و سمت راست ایشان می‌رود (و راه بهشتشان می‌نماید) و در آن حال (به شوق و نشاط) گویند: پروردگارا، تو نور ما را به حد کمال رسان و ما را (به لطف و کرم خود) ببخش که البته تو بر هر چیز توانایی.
مکارم شیرازی: اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد! توبه كنيد توبه خالصي، اميد است با اين كار پروردگارتان گناهانتان را ببخشد، و شما را در باغهائي از بهشت كه نهرها از زير درختانش جاري است وارد كند، در آن روزي كه خداوند پيامبر و كساني را كه با او ايمان آوردند خوار نمي‏كند، اين در حالي است كه نور آنها از پيشاپيش آنها و از سوي راستشان در حركت است، و مي‏گويند پروردگارا! نور ما را كامل كن، و ما را ببخش كه تو بر هر كار قادري.

انصاریان: ای پیامبر! با کافران و منافقان جنگ کن و بر آنان سخت بگیر و جایگاهشان دوزخ است و بد بازگشت گاهی است.
خرمشاهی: اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن، و با آنان درشتى كن كه سرا و سرانجامشان جهنم است و بد سرانجامى است‏
فولادوند: اى پيامبر با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت گير [كه] جاى ايشان در جهنم خواهد بود و چه بد سرانجامى است
قمشه‌ای: الا ای رسول گرامی، اینک با کفار و منافقان به جهاد و کارزار پرداز و بر آنها (تا ایمان نیاورده‌اند) سخت گیر و (بدان که) مأوای آنها دوزخ است که بسیار بد منزلگاهی است.
مکارم شیرازی: اي پيامبر! با كفار و منافقين پيكار كن و بر آنها سخت بگير، جايگاهشان جهنم است و بد جايگاهي است.

انصاریان: خدا برای کافران، زن نوح و زن لوط را مثل زده که تحت سرپرستی و زوجیت دو بنده شایسته از بندگان ما بودند، ولی [در امر دین و دین داری] به آن دو [بنده شایسته ما] خیانت ورزیدند، و آن دو [پیامبر] چیزی از عذاب خدا را از آن دو زن دفع نکردند و [هنگام مرگ] به آن دو گفته شد: با وارد شوندگان وارد آتش شوید.
خرمشاهی: خداوند درباره كافران مثلى مى‏زند، و آن همسر نوح است و همسر لوط كه در حباله دو بنده از بندگان شايسته ما بودند، سپس به ايشان خيانت كردند، و آن دو [پيامبر] در برابر امر [و عذاب‏] الهى چيزى را از آنان باز نداشتند، و [به آنان‏] گفته شود، همراه ساير وارد شوندگان، وارد آتش [جهنم‏] شويد
فولادوند: خدا براى كسانى كه كفر ورزيده‏ اند آن نوح و آن لوط را مثل آورده [كه] هر دو در نكاح دو بنده از بندگان شايسته ما بودند و به آنها خيانت كردند و كارى از دست [شوهران] آنها در برابر خدا ساخته نبود و گفته شد با داخل شوندگان داخل آتش شويد
قمشه‌ای: خدا برای کافران زن نوح و زن لوط را مثال آورد که تحت (فرمان) دو بنده صالح ما بودند و به آنها (نفاق و) خیانت کردند و آن دو شخص (با وجود مقام نبوت) نتوانستند آنها را از (قهر) خدا برهانند و به آنها حکم شد که با دوزخیان در آتش درآیید.
مکارم شیرازی: خداوند مثلي براي كساني كه كافر شده‏ اند زده است، مثل به همسر نوح، و همسر لوط، آنها تحت سرپرستي دو بنده از بندگان صالح ما بودند، ولي به آن دو خيانت كردند، و ارتباط آنها با اين دو (پيامبر) سودي به حالشان (در برابر عذاب الهي) نداشت. و به آنها گفته شد: وارد آتش شويد همراه كساني كه وارد مي‏شوند!