قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِنْ نَحْنُ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَمُنُّ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَنْ نَأْتِيَكُمْ بِسُلْطَانٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
﴿۱۱﴾
انصاریان: پیامبرانشان به آنان گفتند: یقینی است که ما بشری مانند شما هستیم، ولی خدا به هر کس از بندگانش که بخواهد [با عطا کردن مقام نبوّت] منّت می نهد و ما را نسزد که جز به اجازه خدا معجزه ای برای شما بیاوریم، و باید مؤمنان فقط بر خدا توکل کنند.
خرمشاهی: پيامبرانشان به ايشان گفتند [آرى] ما جز انسانهايى مانند شما نيستيم، ولى خداوند بر هركس از بندگانش كه بخواهد منت مىنهد [و نعمت مىدهد] و ما را نرسد كه جز به اذن الهى براى شما برهانى بياوريم و مؤمنان بايد كه بر خداوند توكل كنند فولادوند: پيامبرانشان به آنان گفتند ما جز بشرى مثل شما نيستيم ولى خدا بر هر يك از بندگانش كه بخواهد منت مى نهد و ما را نرسد كه جز به اذن خدا براى شما حجتى بياوريم و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكل كنند قمشهای: رسولان باز به کافران پاسخ دادند که آری ما هم مانند شما بشری بیش نیستیم لیکن خدا بر هر کس از بندگان که بخواهد (به نعمت بزرگ نبوت) منّت میگذارد، و ما را نرسد که برای شما آیت و معجزی الاّ به اذن و دستور خدا بیاوریم، و مؤمنان (در هر حال) باید تنها به خدا توکل کنند. مکارم شیرازی: پيامبرانشان به آنها گفتند درست است كه ما بشري همانند شما هستيم ولي خداوند بر هر كس از بندگانش بخواهد (و شايسته ببيند) نعمت ميبخشد (و مقام رسالت عطا ميكند) و ما هرگز نميتوانيم معجزه اي جز به فرمان خدا بياوريم (و از تهديدهاي شما نميهراسيم) و افراد با ايمان بايد تنها بر خدا توكل كنند.
وَمَا لَنَا أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ وَقَدْ هَدَانَا سُبُلَنَا وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَيْتُمُونَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ
﴿۱۲﴾
انصاریان: و ما را چه عذر و بهانه ای است که بر خدا توکل نکنیم، در حالی که ما را به راه هایِ [خوشبختی و سعادت] مان هدایت کرد، و قطعاً بر آزاری که [در راه دعوت به توحید] از ناحیه شما به ما می رسد، شکیبایی می ورزیم، پس باید توکل کنندگان فقط بر خدا توکل کنند.
خرمشاهی: و ما را نرسد كه بر خداوند توكل نكنيم، و حال آنكه ما را به راه درستمان هدايت كرده است، و بر آزارى كه به ما مىدهيد، شكيبايى خواهيم كرد، و اهل توكل بايد كه بر خداوند توكل كنند فولادوند: و چرا بر خدا توكل نكنيم و حال آنكه ما را به راه هايمان رهبرى كرده است و البته ما بر آزارى كه به ما رسانديد شكيبايى خواهيم كرد و توكلكنندگان بايد تنها بر خدا توكل كنند قمشهای: و چرا ما بر خدا توکل نکنیم در صورتی که خدا ما را به راه راستمان هدایت فرموده؟ و البته (در راه اطاعت و رضای خدا) بر آزار و ستمهای شما صبر خواهیم کرد، و ارباب توکل باید (در همه حال خوش و ناخوش) تنها بر خدا توکل کنند. مکارم شیرازی: چرا ما بر خدا توكل نكنيم با اينكه ما را به راههاي (سعادت) مان رهبري كرده، و ما به طور مسلم در برابر آزارهاي شما صبر خواهيم كرد (و دست از انجام رسالت خويش برنميداريم) و توكل كنندگان بايد فقط بر خدا توكل كنند!
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ
﴿۱۳﴾
انصاریان: ولی کفرپیشگان به پیامبرانشان گفتند: مسلماً ما شما را از سرزمین خود بیرون خواهیم کرد، مگر اینکه هم کیش ما شوید. پس پروردگارشان به آنان وحی کرد: ما قطعاً ستمکاران را نابود می کنیم.
خرمشاهی: و كافران به پيامبرانشان گفتند يقينا شما را از سرزمينمان آواره مىكنيم، مگر آنكه به آيين ما باز گرديد، و پروردگارشان به آنان وحى كرد كه ستمكاران را نابود خواهيم كرد فولادوند: و كسانى كه كافر شدند به پيامبرانشان گفتند شما را از سرزمين خودمان بيرون خواهيم كرد مگر اينكه به كيش ما بازگرديد پس پروردگارشان به آنان وحى كرد كه حتما ستمگران را هلاك خواهيم كرد قمشهای: باز کافران به رسولان پاسخ دادند که ما البته شما را از شهر و دیار خود بیرون میکنیم مگر آنکه به آیین ما برگردید، در این حال (که رسولان مأیوس از ایمان کافران شدند) خدا به آنها وحی فرمود که (غم مخورید) البته ما ستمکاران را هلاک خواهیم کرد. مکارم شیرازی: كساني كه كافر شدند به پيامبران خود گفتند ما قطعا شما را از سرزمين خود اخراج خواهيم كرد، مگر اينكه به آئين ما بازگرديد، در اينحال پروردگارشان به آنها وحي فرستاد كه من ظالمان را هلاك ميكنم.
وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذَلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِي وَخَافَ وَعِيدِ
﴿۱۴﴾
انصاریان: و یقیناً شما را پس از آنان در آن سرزمین ساکن خواهیم کرد. این [لطف و رحمت] ویژه کسی است که از مقام من بترسد، و از تهدید [به عذابم] بیم داشته باشد.
خرمشاهی: و پس از آنان شما را در اين سرزمين سكنا مىدهيم، اين براى كسى است كه از ايستادن [در محشر به هنگام حساب] در پيشگاه من بترسد، و از هشدار من بهراسد فولادوند: و قطعا شما را پس از ايشان در آن سرزمين سكونت خواهيم داد اين براى كسى است كه از ايستادن [در محشر به هنگام حساب] در پيشگاه من بترسد و از تهديدم بيم داشته باشد قمشهای: و محققا ما شما رسولان (و پیروانتان) را در سرزمین کافران پس از هلاک آنها (با آسایش و ایمنی) ساکن میگردانیم و این (آسایش) نصیب کسی است که از مقام من خائف است و از وعده قهر و عقاب من میترسد. مکارم شیرازی: و شما را در زمين بعد از آنها سكونت خواهيم بخشيد، اين (موفقيت) براي كسي است كه از مقام (عدالت) من بترسد و از عذاب (من) بيمناك باشد.
وَاسْتَفْتَحُوا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ
﴿۱۵﴾
انصاریان: و پیامبران [از خدا] درخواست گشایش و پیروزی کردند، و هر سرکش منحرفی [از رسیدن به هدفش] نومید شد.
خرمشاهی: و [يارى و] داورى خواستند و هر زورگوى ستيزهجويى ناكام شد فولادوند: و [پيامبران از خدا] گشايش خواستند و [سرانجام] هر زورگوى لجوجى نوميد شد قمشهای: و (از خدا) فتح و پیروزی خواستند (و البته فتح و فیروزی بر حسب وعده ما نصیب رسولان خداست) و نصیب هر ستمگر جبار هلاکت و حرمان است. مکارم شیرازی: آنها (از خدا) تقاضاي فتح و پيروزي كردند، و هر گردنكش منحرفي نوميد و نابود شد.
مِنْ وَرَائِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَى مِنْ مَاءٍ صَدِيدٍ
﴿۱۶﴾
انصاریان: [سرانجام] پیش روی او دوزخ است، و او را از آبی چرکین و متعفّن می نوشانند!!
خرمشاهی: كه در پيشاپيش او جهنم است و از آبى زردابهآميز به او مىنوشانند فولادوند: [آن كس كه] دوزخ پيش روى اوست و به او آبى چركين نوشانده مى شود قمشهای: از پی گردنکش عنود آتش دوزخ خواهد بود و آبی که به او آشامند (در دوزخ) آب پلید چرکین است. مکارم شیرازی: به دنبال او جهنم خواهد بود و از آب بد بوي متعفني نوشانده ميشود.
يَتَجَرَّعُهُ وَلَا يَكَادُ يُسِيغُهُ وَيَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٍ وَمِنْ وَرَائِهِ عَذَابٌ غَلِيظٌ
﴿۱۷﴾
انصاریان: آن را [به سختی و مشقت] جرعه جرعه می نوشد، [و به خواست خود حاضر به نوشیدن نیست، بلکه به زور و جبر در گلویش می ریزند،] و [او] نمی تواند آن را به [آسانی] فرو برد، و مرگ از هر طرف به او رو می کند، ولی مردنی نیست، و عذابی سخت و انبوه به دنبال اوست.
خرمشاهی: كه آن را جرعه جرعه بنوشد و نتواند فرو برد، و مرگ از هر سو به سراغ او آيد و او مردنى نيست، و عذابى سخت و سنگين در پيشاپيش خود دارد فولادوند: آن را جرعه جرعه مى نوشد و نمى تواند آن را فرو برد و مرگ از هر جانبى به سويش مى آيد ولى نمى ميرد و عذابى سنگين به دنبال دارد قمشهای: که آن آب پلید را جرعه جرعه میآشامد و هیچ گوارای او نشود، و از هر جانب مرگ به وی روی آور شود ولی نمیرد و فراروی او عذابی سخت خواهد بود. مکارم شیرازی: به زحمت جرعه جرعه آنرا سر ميكشد و هرگز به ميل خود حاضر نيست آنرا بياشامد و مرگ از هر مكاني به سراغ او ميآيد، ولي با اينهمه نميميرد! و بدنبال آن عذاب شديدي است.
مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لَا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ
﴿۱۸﴾
انصاریان: وصف حال کسانی که به پروردگارشان کافر شدند [این گونه است] اعمالشان مانند خاکستری است که در یک روز توفانی، تند بادی بر آن بوزد [و آن را به صورتی که هرگز نتوان جمع کرد، پراکنده کند] آنان نمی توانند از اعمال خیری که انجام داده اند، چیزی [برای ارائه به بازار قیامت جهت کسب ثواب و پاداش] به دست آورند؛ این است آن گمراهی دور.
خرمشاهی: داستان اعمال كسانى كه به پروردگارشان كفرورزيدهاند، همچون خاكسترى است كه در روز طوفانى، باد بر آن بوزد، كه از آنچه به دست آوردهاند، چيزى در دست ندارند، اين همان گمراهى دور و دراز است فولادوند: مثل كسانى كه به پروردگار خود كافر شدند كردارهايشان به خاكسترى مى ماند كه بادى تند در روزى طوفانى بر آن بوزد از آنچه به دست آورده اند هيچ [بهره اى] نمى توانند برد اين است همان گمراهى دور و دراز قمشهای: مثل اعمال کسانی که به خدا کافر شدند به خاکستری میماند که در روز تند باد شدید همه به باد فنا رود، که از همه کوشش خود هیچ نتیجه نبرند. این همان ضلالت (و حسرت) دور (از طریق نجات) است. مکارم شیرازی: اعمال كساني كه به پروردگارشان كافر شدند همچون خاكستري است در برابر تندباد در يك روز طوفاني، آنها توانائي ندارند كمترين چيزي از آنچه را انجام داده اند به دست آورند و اين گمراهي دور و درازي است.
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ
﴿۱۹﴾
انصاریان: [ای انسان!] آیا [به طور قطع و یقین] ندانسته ای که خدا آسمان ها و زمین را بر پایه درستی و راستی و نظم و حساب آفرید؟ اگر بخواهد شما را از میان می برد، و خلقی جدید می آورد.
خرمشاهی: آيا ندانستهاى كه خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده است، اگر بخواهد شما را [از ميان] مىبرد و آفريدگان جديدى به ميان مىآورد فولادوند: آيا در نيافته اى كه خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده اگر بخواهد شما را مى برد و خلق تازه اى مى آورد قمشهای: (ای بشر) آیا ندانستی که خدا آسمانها و زمین را به حق و برای مقصود بزرگی آفریده و اگر بخواهد شما (جنس بشر) همه را در زمین نابود میسازد و خلقی دیگر از نو میآفریند؟ مکارم شیرازی: آيا نديدي كه خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده، اگر اراده كند شما را ميبرد و خلق تازه اي ميآورد.
وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ
﴿۲۰﴾
انصاریان: و این [کار] بر خدا دشوار و گران نیست.
خرمشاهی: و اين بر خداوند دشوار نيست فولادوند: و اين [كار] بر خدا دشوار نيست قمشهای: و این کار اصلا بر خدا دشوار نیست. مکارم شیرازی: و اين كار براي خدا مشكل نيست. |
||