به نام خداوند رحمتگر مهربان

اي مردم از پروردگارتان بترسيد كه زلزله رستاخيز امر عظيمي است. (۱)

روزي كه آن را مي‏بينيد (آنچنان وحشت سر تا پاي همه را فرا مي‏گيرد كه) مادران شيرده، كودكان شيرخوارشان را فراموش مي‏كنند، و هر بارداري جنين خود را بر زمين مي‏نهد و مردم را مست مي‏بيني، در حالي كه مست نيستند، ولي عذاب خدا شديد است! (۲)

گروهي از مردم بدون هيچ علم و دانشي به مجادله درباره خدا برمي خيزند و از هر شيطان سر كشي پيروي مي‏كنند. (۳)

بر او نوشته شده كه هر كس ولايتش را بر گردن نهد بطور مسلم گمراهش ‍ مي‏سازد و به آتش سوزان راهنمائيش مي‏كند. (۴)

اي مردم اگر در رستاخيز شك داريد (به اين نكته توجه كنيد كه) ما شما را از خاك آفريديم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از مضغه (چيزي شبيه گوشت جويده) كه بعضي داراي شكل و خلقت است و بعضي بدون شكل، هدف اين است كه ما براي شما روشن سازيم (كه بر هر چيز قادريم) و جنينهائي را كه بخواهيم تا مدت معيني در رحم مادران قرار مي‏دهيم (و آنچه را بخواهيم ساقط مي‏كنيم) بعد شما را به صورت طفل بيرون مي‏فرستيم، سپس هدف اين است كه به حد رشد و بلوغ برسيد، در اين ميان بعضي از شما مي‏ميرند و بعضي آن قدر عمر مي‏كنند كه به بدترين مرحله زندگي و پيري مي‏رسند آنچنان كه چيزي از علوم خود را به خاطر نخواهند داشت (از سوي ديگر) زمين را (در فصل زمستان) خشك و مرده مي‏بيني، اما هنگامي كه باران را بر آن فرو مي‏فرستيم به حركت در مي‏آيد و نمو مي‏كند، و انواع گياهان زيبا را مي‏روياند. (۵)

اين به خاطر آنست كه بدانيد خداوند حق است و مردگان را زنده مي‏كند و بر هر چيز تواناست. (۶)

و اينكه رستاخيز شكي در آن نيست و خداوند تمام كساني را كه در قبرها آرميده‏ اند زنده مي‏كند. (۷)

و گروهي از مردم درباره خدا بدون هيچ دانش و بدون هيچ هدايت و كتاب روشني به مجادله برمي خيزند. (۸)

آنها با تكبر و بياعتنائي (نسبت به سخنان الهي) مي‏خواهند مردم را از راه خدا گمراه سازند، براي آنها در دنيا رسوائي است، و در قيامت عذاب سوزنده به آنها مي‏چشانيم. (۹)

(و به او مي‏گوئيم) اين نتيجه چيزي است كه دستهايت از پيش براي تو فرستاده است! و خداوند هرگز به بندگان ظلم نمي‏كند. (۱۰)

بعضي از مردم خدا را تنها با زبان مي‏پرستند (و ايمان قلبيشان بسيار ضعيف است) همين كه دنيا به آنها رو كند و نفع و خيري به آنان رسد حالت اطمينان پيدا مي‏كنند اما اگر مصيبتي به عنوان امتحان به آنها برسد دگرگون مي‏شوند و به كفر رو مي‏آورند! و به اين ترتيب هم دنيا را از دست داده‏ اند و هم آخرت را و اين خسران و زيان آشكاري است! (۱۱)

او جز خدا كسي را مي‏خواند كه نه زياني به او مي‏رساند، و نه سودي، اين گمراهي بسيار عميقي است! (۱۲)

او كسي را مي‏خواند كه زيانش از نفعش نزديكتر است، چه بد مولا و ياوري، و چه بد مونس و معاشري! (۱۳)

خداوند كساني را كه ايمان آورده‏ اند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهائي از بهشت وارد مي‏كند كه نهرها زير درختانش جاري است (آري) خدا هر چه را اراده كند انجام مي‏دهد. (۱۴)

هر كس گمان مي‏كند كه خدا پيامبرش را در دنيا و آخرت ياري نخواهد كرد (و از اين نظر عصباني است هر كاري از دستش ساخته است بكند) ريسماني به سقف خانه خود بياويزد و خود را از آن آويزان نمايد و نفس خود را قطع كند! (و تا لب پرتگاه مرگ پيش رود) ببيند آيا اين كار خشم او را فرو مي‏نشاند؟! (۱۵)

اينگونه ما قرآن را به صورت آيات روشن نازل كرديم و خداوند هر كس را بخواهد هدايت مي‏كند. (۱۶)

كساني كه ايمان آورده‏ اند و يهود و صابئان و نصاري و مجوس و مشركان، خداوند در ميان آنها روز قيامت داوري مي‏كند و حق را از باطل جدا مي‏سازد، خداوند بر هر چيز گواه است (و از همه چيز آگاه). (۱۷)

آيا نديدي كه سجده مي‏كنند براي خدا تمام كساني كه در آسمانها و زمين هستند و همچنين خورشيد و ماه و ستارگان و كوهها و درختان و جنبندگان، و بسياري از مردم، اما بسياري ابا دارند و فرمان عذاب در باره آنها حتمي است، و هر كسي را خدا خوار كند كسي او را گرامي نخواهد داشت، خداوند هر كار را بخواهد (و صلاح بداند) انجام مي‏دهد. (۱۸)

اينها دو گروهند كه در باره پروردگارشان به مخاصمه و جدال پرداختند: كساني كه كافر شدند لباسهائي از آتش براي آنها بريده مي‏شود، و مايع سوزان و جوشان بر سر آنها فرو مي‏ريزند. (۱۹)

آنچنان كه هم درونشان با آن آب مي شود، و هم پوستهايشان. (۲۰)

و براي آنها گرزهائي از آهن است. (۲۱)

هر گاه بخواهند از غم و اندوه‏ هاي دوزخ خارج شوند آنها را به آن باز مي‏گردانند و (به آنها گفته مي‏شود) بچشيد عذاب سوزان را! (۲۲)

خداوند كساني را كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهائي از بهشت وارد مي‏كند كه از زير درختانش نهرها جاري است، آنها با دستبندهائي از طلا و مرواريد زينت مي‏شوند و لباسهايشان در آنجا از حرير است. (۲۳)

آنها به سوي سخنان پاكيزه هدايت مي‏شوند و به راه خداوند شايسته ستايش راهنمائي مي‏گردند. (۲۴)

كساني كه كافر شدند و مؤ منان را از راه خدا و از مسجدالحرام، كه آن را براي همه مردم مساوي قرار داديم اعم از كساني كه در آنجا زندگي مي‏كنند و يا از نقاط دور وارد مي‏شوند، باز مي‏دارند (مستحق عذابي درد ناكند) و هر كس بخواهد در اين سرزمين از طريق حق منحرف گردد و دست به ستم زند ما از عذاب دردناك به او مي‏چشانيم. (۲۵)

به خاطر بياور زماني را كه محل خانه كعبه را براي ابراهيم آماده ساختيم (تا اقدام به بناي خانه كند و به او گفتيم) چيزي را شريك من قرار مده، و خانه‏ ام را براي طواف كنندگان و قيام كنندگان و ركوع كنندگان و سجودكنندگان (از آلودگي بتها و از هر گونه آلودگي) پاك گردان. (۲۶)

و مردم را دعوت عمومي به حج كن تا پياده و سواره بر مركبهاي لاغر از هر راه دور (به سوي خانه خدا) بيايند. (۲۷)

تا شاهد منافع گوناگون خويش (در اين برنامه حياتبخش) باشند، و نام خدا را در ايام معيني بر چهار پاياني كه به آنها روزي داده است (هنگام قرباني كردن) ببرند (و هنگامي كه قرباني كرديد) از گوشت آنها بخوريد، و بينواي فقير را نيز اطعام نمائيد. (۲۸)

بعد از آن بايد آلودگيها را از خود بر طرف سازند و به نذرهاي خود وفا كنند، و بر گرد خانه گرامي كعبه طواف نمايند. (۲۹)

مناسك حج چنين است، و هر كس برنامه‏ هاي الهي را بزرگ دارد نزد پروردگارش براي او بهتر است، و چهار پايان براي شما حلال شده مگر آنچه دستور منعش بر شما خوانده مي‏شود، از پليديها يعني از بتها اجتناب كنيد و از سخن باطل و بياساس بپرهيزيد. (۳۰)

(برنامه و مناسك حج را انجام دهيد) در حالي كه همگي خالص براي خدا باشيد و هيچگونه شريكي براي او قائل نشويد، و هر كس شريكي براي خدا قرار دهد گوئي از آسمان سقوط كرده و پرندگان (در وسط هوا) او را مي‏ربايند، و يا تندباد او را به مكان دوري پرتاب مي‏كند! (۳۱)

(اينگونه است مناسك حج) و هر كس شعائر الهي را بزرگ دارد اين كار نشانه تقواي دلهاست. (۳۲)

در حيوانات قرباني منافعي براي شما تا زمان معين (روز ذبح آنها) است، سپس محل آن خانه كعبه آن خانه قديمي و گرامي است (اگر قرباني براي عمره مفرده باشد در سرزمين مكه و اگر براي حج باشد در مني نزديكي مكه محل ذبح آن خواهد بود) (۳۳)

براي هر امتي قربانگاهي قرار داديم تا نام خدا را (به هنگام قرباني) بر چهار پاياني كه به آنها روزي داده‏ ايم ببرند، و خداي شما معبود واحدي است در برابر فرمان او تسليم شويد و بشارت ده متواضعان و تسليم شوندگان را. (۳۴)

همانها كه وقتي نام خدا برده مي‏شود دلهايشان مملو از خوف پروردگار مي‏گردد و آنها كه در برابر مصائبي كه به آنان مي‏رسد شكيبا و استوارند و آنها كه نماز را بر پا مي‏دارند و از آنچه روزيشان داده‏ ايم انفاق مي‏كنند. (۳۵)

و شترهاي چاق و فربه را براي شما از شعائر الهي قرار داديم در آنها براي شما خير و بركت است، نام خدا را (هنگام قرباني كردن آنها) در حالي كه به صف ايستاده‏ اند ببريد، هنگامي كه پهلويشان آرام گرفت (و جان دادند) از گوشت آنها بخوريد و مستمندان قانع و فقيران معترض را نيز از آن اطعام كنيد، اينگونه ما آنها را مسخرتان ساختيم تا شكر خدا را بجا آوريد. (۳۶)

هرگز نه گوشتها و نه خونهاي آنها به خدا نمي‏رسد، آنچه به او مي‏رسد تقوا و پرهيزگاري شماست!، اينگونه خداوند آنها را مسخر شما ساخته تا او را به خاطر هدايتتان بزرگ بشمريد و بشارت ده نيكوكاران را. (۳۷)

خداوند از كساني كه ايمان آورده‏ اند دفاع مي‏كند، خداوند هيچ خيانتكار كفران كننده‏ اي را دوست ندارد. (۳۸)

به آنها كه جنگ بر آنان تحميل شده اجازه جهاد داده شده است، چرا كه مورد ستم قرار گرفته‏ اند و خدا قادر بر نصرت آنها است. (۳۹)

همانها كه به ناحق از خانه و لانه خود بدون هيچ دليلي اخراج شدند جز اينكه مي‏گفتند پروردگار ما الله است، و اگر خداوند بعضي از آنها را بوسيله بعضي ديگر دفع نكند ديرها و صومعه‏ ها و معابد يهود و نصارا و مساجدي كه نام خدا در آن بسيار برده مي‏شود ويران مي‏گردد و خداوند كساني را كه او را ياري كنند (و از آئينش دفاع نمايند) ياري مي‏كند، خداوند قوي و شكست ناپذير است. (۴۰)

ياران خدا كساني هستند كه هر گاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم نماز را بر پا مي‏دارند و زكات را ادا مي‏كنند و امر به معروف و نهي از منكر مي‏نمايند و پايان همه كارها از آن خدا است. (۴۱)

اگر ترا تكذيب كنند (امر تازه‏ اي نيست) پيش از آنها قوم نوح و عاد و ثمود (پيامبرانشان را) تكذيب كردند. (۴۲)

و همچنين قوم ابراهيم و قوم لوط. (۴۳)

و اصحاب مدين (قوم شعيب) و نيز (فرعونيان) موسي را تكذيب كردند، اما من به آنها مهلت دادم سپس آنها را گرفتم، ديدي چگونه عمل آنها را شديداانكار كردم ؟ (و چگونه به آنها پاسخ گفتم). (۴۴)

چه بسيار از شهرها و آباديها كه آنها را نابود و هلاك كرديم در حالي كه ستمگر بودند به گونه‏ اي كه بر سقفهاي خود فرو ريختند (نخست سقفها ويران گشت و بعد ديوارها به روي سقفها!) و چه بسيار چاه پر آب كه بيصاحب ماند و چه بسيار قصرهاي محكم و مرتفع! (۴۵)

آيا آنها سير در زمين نكردند تا دلهائي داشته باشند كه با آن حقيقت را درك كنند يا گوشهاي شنوائي كه نداي حق را بشنوند چرا كه چشمهاي ظاهر نابينا نمي‏شود بلكه دلهائي كه در سينه‏ ها جاي دارد بينائي را از دست مي‏دهد! (۴۶)

آنها با عجله از تو تقاضاي عذاب مي‏كنند، در حالي كه خداوند هرگز از وعده خود تخلف نخواهد كرد، و يك روز نزد پروردگار تو همانند هزار سال از سالهائي است كه شما مي‏شمريد. (۴۷)

و چه بسيار شهرها و آباديها كه به آنها مهلت دادم در حالي كه ستمگر بودند (اما از اين مهلت براي اصلاح خويش استفاده نكردند) سپس آنها را گرفتم، و همه به سوي من باز مي‏گيردند. (۴۸)

بگو اي مردم من براي شما بيم دهنده آشكاري هستم. (۴۹)

آنها كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند آمرزش و روزي پر ارزشي براي آنها است. (۵۰)

و آنها كه (براي تخريب و محو) آيات ما تلاش كردند و چنين مي‏پنداشتند كه مي‏توانند بر اراده حتمي ما غالب شوند اصحاب دوزخند. (۵۱)

ما هيچ رسول و پيامبري را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه هر گاه آرزو مي‏كرد (و طرحي براي پيش برد اهداف الهي خود مي‏ريخت) شيطان القائاتي در آن مي‏كرد، اما خداوند القائات شيطان را از ميان مي‏برد سپس آيات خود را استحكام مي‏بخشيد و خداوند عليم و حكيم است. (۵۲)

هدف از اين ماجرا اين بود كه خداوند القاي شيطان را آزموني براي آنها كه در قلبشان بيماري است و آنها كه سنگدلند قرار دهد، و ظالمان در عداوت شديدي دور از حق قرار گرفته‏ اند. (۵۳)

و نيز هدف اين بود كساني كه خدا آگاهي به آنان بخشيده بدانند اين حقي است از سوي پروردگار تو، در نتيجه به آن ايمان بياورند و دلهايشان در برابر آن خاضع گردد و خداوند كساني را كه ايمان آوردند به سوي صراط مستقيم هدايت مي‏كند. (۵۴)

كافران همواره در باره قرآن در شكند تا روز قيامت ناگهاني فرا رسد، يا عذاب روز عقيم (روزي كه قادر بر جبران نيستند) به سراغشان بيايد. (۵۵)

حكومت و فرمانروائي در آن روز از آن خدا است، و بين آنها حكم مي‏فرمايد كساني كه ايمان آورده‏ اند و عمل صالح انجام داده‏ اند در باغهاي پر نعمت بهشتند. (۵۶)

و كساني كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند عذاب خواركننده‏ اي براي آنها است. (۵۷)

و كساني كه در راه خدا هجرت كردند سپس كشته شدند يا به مرگ طبيعي از دنيا رفتند خداوند به آنها روزي نيكوئي مي‏دهد كه او بهترين روزي دهندگان است. (۵۸)

خداوند آنها را در محلي وارد مي‏كند كه از آن خشنود خواهند بود و خداوند عالم و با حلم است. (۵۹)

مطلب چنين است، و هر كس به همان مقدار كه به او ستم شده مجازات كند سپس مورد تعدي قرار گيرد خدا او را ياري خواهد كرد خداوند بخشنده و آمرزنده است. (۶۰)

اين بخاطر آن است كه خداوند شب را در روز و روز را در شب داخل مي‏كند و خداوند شنوا و بينا است. (۶۱)

اين بخاطر آن است كه خدا حق است و آنچه را غير از او مي‏خوانند باطل است و خداوند بلند مقام و بزرگ است. (۶۲)

آيا نديدي خداوند از آسمان آبي فرستاد و زمين (بر اثر آن) سر سبز و خرم مي‏گردد؟ و خداوند لطيف و خبير است. (۶۳)

آنچه در آسمانها و زمين است از آن او است، و خداوند بينياز و شايسته هر گونه ستايش است. (۶۴)

آيا نديدي كه خداوند آنچه در زمين است مسخر شما كرد؟ و كشتيها به فرمان او بر صفحه اوقيانوسها حركت مي‏كنند و آسمان (كرات و سنگهاي آسماني) را نگه مي‏دارد تا بر زمين، جز به فرمان او، فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است. (۶۵)

او كسي است كه شما را زنده كرد سپس مي‏ميراند بار ديگر زنده مي‏كند اما اين انسان كفران كننده و ناسپاس است. (۶۶)

براي هر امتي عبادتي قرار داديم تا آن عبادت را (در پيشگاه خدا) انجام دهند، بنابراين آنها نبايد در اين امر با تو به نزاع برخيزند، به سوي پروردگارت دعوت كن كه بر هدايت مستقيم قرار داري (و راه راست همين است كه تو مي‏پوئي). (۶۷)

و اگر آنها با تو به جدال برخيزند بگو: خدا از اعمالي كه شما انجام مي‏دهيد آگاهتر است. (۶۸)

خداوند ميان شما در آن چه اختلاف داشتيد داوري مي‏كند. (۶۹)

آيا نميداني خداوند آنچه را در آسمان و زمين است مي‏داند؟ همه اينها در كتابي ثبت است (كتاب علم بيپايان پروردگار) و اين بر خداوند آسان است. (۷۰)

آنها غير از خداوند چيزهائي را مي‏پرستند كه خدا هيچگونه دليلي براي آن نازل نكرده است، و چيزهائي كه علم و آگاهي به آن ندارند، و براي ظالمان ياور و راهنمائي نيست. (۷۱)

و هنگامي كه آيات روشن ما بر آنها خوانده مي‏شود در چهره كافران آثار انكار مشاهده مي‏كني، آن چنان كه نزديك است برخيزند و با مشت به كساني كه آيات ما را بر آنها مي‏خوانند حمله كنند! بگو: آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم ؟ همان آتش سوزنده (دوزخ) است كه خدا به كافران وعده داده، و بدترين جايگاه است! (۷۲)

اي مردم مثلي زده شده است گوش به آن فرا دهيد: كساني را كه غير از خدا مي‏خوانيد هرگز نمي‏توانند مگسي بيافرينند، هر چند براي اين كار دست به دست هم دهند و هر گاه مگس چيزي از آنها بربايد نمي‏توانند آن را باز پس ‍ گيرند، هم اين طلب كنندگان ناتوانند و هم آن مطلوبان (هم اين عابدان و هم آن معبودان). (۷۳)

آنها خدا را آنگونه كه بايد بشناسند نشناختند، خداوند قوي و شكست ناپذير است. (۷۴)

خداوند از فرشتگان رسولاني بر مي‏گزيند و همچنين از انسان خداوند شنوا و بينا است. (۷۵)

آنچه را در پيش روي آنها و پشت سر آنهاست مي‏داند و همه كارها به سوي خدا باز مي‏گردد. (۷۶)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد ركوع كنيد و سجود بجا آوريد و پروردگارتان را عبادت كنيد و كار نيك انجام دهيد تا رستگار شويد. (۷۷)

و در راه خدا جهاد كنيد و حق جهادش را ادا نمائيد او شما را برگزيد و در دين كار سنگين و شاقي بر شما نگذارد اين همان آئين پدر شما ابراهيم است او شما را در كتب پيشين و در اين كتاب آسماني مسلمان ناميد تا پيامبر شاهد و گواه بر شما باشد و شما گواهان بر مردم بنابراين نماز را بر پا داريد و زكاة را بدهيد و به خدا تمسك جوئيد كه او مولا و سرپرست شماست چه مولاي خوب و چه يار و ياور شايسته‏ اي. (۷۸)